Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN lần thứ 28:
Cần chiến lược phát triển mới cho du lịch ASEAN
VHO - Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN lần thứ 28 diễn ra từ ngày 19 - 20.1 tại Johor (Malaysia), bao gồm 4 phiên họp: Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN và 3 Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN với các đối tác, gồm ASEAN+3 (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản), ASEAN - Ấn Độ và ASEAN - Nga.
Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN lần thứ 28 được tổ chức vào ngày 19.1 trong khuôn khổ Diễn đàn Du lịch ASEAN (ATF) 2025. Đoàn Việt Nam, do Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hồ An Phong dẫn đầu tham dự sự kiện quan trọng này.

Tăng cường kết nối điểm đến ASEAN
Ông Dato Sri Tiong King Sing, Bộ trưởng Bộ Du lịch, Nghệ thuật và Văn hóa Malaysia, với vai trò Chủ tịch, cùng bà Christina Frasco, Bộ trưởng Bộ Du lịch Philippines và Phó Chủ tịch Hội nghị, đã phát biểu khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN.
Các đại biểu đã nghe báo cáo và thảo luận về kết quả Hội nghị Cơ quan Du lịch Quốc gia ASEAN lần thứ 61, xem xét Chương trình nghị sự của Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN với ba đối tác (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc), cũng như ASEAN - Ấn Độ và ASEAN - Nga. Hội nghị còn cung cấp thông tin về công tác tổ chức ATF 2025. Ngoài ra, các đại biểu tham vấn hợp tác với nhiều tổ chức quốc tế như: Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism); Hiệp hội Lữ hành châu Á - Thái Bình Dương (PATA); Hội đồng Lữ hành và Du lịch Thế giới (WTTC); Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (US-ABC); Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA); Hiệp hội Du lịch ASEAN (ASEANTA) và Hiệp hội Nghiên cứu Du lịch ASEAN (ATRA).
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Hồ An Phong đã gửi lời cảm ơn tới Malaysia vì sự đón tiếp nồng hậu đối với đoàn ASEAN và Việt Nam. Thứ trưởng nhấn mạnh, qua báo cáo của Chủ tịch Cơ quan Du lịch Quốc gia ASEAN, du lịch năm 2024 của khu vực có dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ, đặc biệt là từ thị trường Đông Bắc Á và các quốc gia trong khối ASEAN. “Tôi đánh giá cao nỗ lực của các nước thành viên trong việc thúc đẩy hợp tác du lịch, nhất là khi ngành Du lịch toàn cầu phục hồi nhanh, tạo ra sự cạnh tranh lớn hơn cho khu vực chúng ta”, Thứ trưởng chia sẻ.
Theo xu hướng phục hồi và phát triển, năm 2024, Việt Nam đã đón 17,6 triệu lượt khách quốc tế, tăng 40% so với năm 2023, phục vụ 110 triệu lượt khách nội địa, với tổng thu từ ngành du lịch đạt 34,5 tỉ USD. Thị trường nội khối ASEAN đã trở thành một trong những động lực chính thúc đẩy sự phục hồi mạnh mẽ của ngành du lịch Việt Nam. Cụ thể, năm 2024, Việt Nam đón hơn 2,3 triệu lượt khách từ các quốc gia ASEAN, tăng 12% so với năm 2019, trước đại dịch. Đặc biệt, số lượng khách từ Campuchia, Indonesia, Lào và Philippines có mức tăng trưởng hai chữ số so với năm 2023…
Trong giai đoạn tới, ASEAN sẽ tập trung hoàn thành Chiến lược Du lịch ASEAN 2016-2025 và khẩn trương xây dựng Chiến lược Du lịch ASEAN giai đoạn sau 2025. Thứ trưởng Hồ An Phong nhấn mạnh: “Chiến lược mới cần phản ánh bối cảnh và nhu cầu mới của khu vực, đồng thời phù hợp với xu hướng toàn cầu như chuyển đổi số, phát triển bền vững và tăng cường khả năng phục hồi trước các khủng hoảng. Để đảm bảo tính khả thi, chúng ta cần phối hợp chặt chẽ và tham vấn với các tổ chức quốc tế như UN Tourism, WTTC, PATA, cũng như các tổ chức khác trong ASEAN để thu thập ý kiến khách quan và định hướng phát triển bền vững cho khu vực”.
Thứ trưởng cũng đề xuất một số hoạt động trọng tâm nhằm thúc đẩy sự phát triển du lịch ASEAN trong thời gian tới: “Tăng cường kết nối điểm đến ASEAN thông qua phát triển sản phẩm du lịch và gói du lịch liên tuyến giữa các quốc gia thành viên. Đồng thời, đẩy mạnh hợp tác với ngành giao thông để nâng cao kết nối đường hàng không, đường biển và đường bộ, đảm bảo việc đi lại thuận tiện và thông suốt. Ngoài ra, cần khai thác hiệu quả sự hỗ trợ từ các quốc gia và tổ chức đối tác để tận dụng nguồn lực, chuyên môn và công nghệ cho các sáng kiến du lịch của khu vực và công tác xây dựng Chiến lược du lịch giai đoạn mới…”.
Cuối cùng, Thứ trưởng Hồ An Phong nhấn mạnh việc tăng cường các hoạt động đào tạo và nâng cao năng lực, thu hút người lao động trở lại ngành du lịch, đồng thời đẩy nhanh tiến độ để Ban Thư ký khu vực triển khai MRA-TP đi vào hoạt động chính thức.

Phát triển du lịch khu vực ASEAN bền vững và linh hoạt hơn
Tại Hội nghị, Ban Thư ký ASEAN đã báo cáo về công tác chuẩn bị cho Cộng đồng Kinh tế ASEAN sau 2025 và Kế hoạch ngành Du lịch ASEAN 2026- 2030. Hội nghị tập trung thảo luận về việc triển khai các hoạt động trong Chiến lược Du lịch ASEAN 2016-2025, đồng thời xây dựng kế hoạch phát triển ngành Du lịch và Khách sạn ASEAN giai đoạn 2026-2030, nhằm thúc đẩy ngành du lịch khu vực ngày càng bền vững và linh hoạt.
Hội nghị hoan nghênh việc hoàn thành khoảng 70% các hoạt động trong Chiến lược Du lịch ASEAN 2016-2025 và khuyến khích các đối tác hợp tác chặt chẽ với ASEAN để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các hoạt động còn lại, đảm bảo kết thúc thành công Chiến lược vào năm 2025.
Đối với kế hoạch phát triển du lịch ASEAN giai đoạn 2026-2030, Hội nghị nhất trí sẽ điều chỉnh phù hợp với các ưu tiên trong Kế hoạch Chiến lược Cộng đồng Kinh tế ASEAN 2026-2030, nhằm phát triển khu vực bền vững và linh hoạt hơn thông qua hợp tác chặt chẽ giữa các quốc gia thành viên và các bên liên quan, bao gồm cả khu vực tư nhân.
Hội nghị đã hoan nghênh sự ra mắt thành công của chiến dịch quảng bá du lịch “ImaginASEAN Metaverse Game” vào Ngày Du lịch Thế giới năm 2024. Đây là sáng kiến đột phá kết hợp giữa du lịch và công nghệ số, mang đến những trải nghiệm vượt qua ranh giới địa lý. “ImaginASEAN Metaverse Game” minh họa cam kết của ASEAN trong việc tận dụng công nghệ kỹ thuật số để khẳng định Đông Nam Á là điểm đến du lịch hàng đầu. Hội nghị khuyến khích tiếp tục khám phá các chiến lược tiếp thị kỹ thuật số để thu hút khách du lịch, đặc biệt là giới trẻ am hiểu công nghệ.
Ghi nhận tiến triển trong việc thúc đẩy Du lịch Tàu biển ASEAN, thông qua sự tham gia tích cực vào các sự kiện lớn như SeaTrade Cruise Global (SCG) - sự kiện tàu biển lớn nhất thế giới, Hội nghị kêu gọi tăng cường hợp tác với các bên liên quan trong khu vực tư nhân để phát triển cơ sở hạ tầng, xây dựng các tuyến tàu biển phù hợp và quảng bá ASEAN như một trung tâm du lịch tàu biển hấp dẫn.
Hoàn thành sáng kiến liên ngành giữa Du lịch và Sở hữu trí tuệ với việc ra mắt “Trang web nhỏ về Du lịch dựa trên Sở hữu trí tuệ ASEAN” cũng được ghi nhận. Được hỗ trợ bởi Tổ chức Sở hữu trí tuệ Thế giới (WIPO), nền tảng này trưng bày các sản phẩm chỉ dẫn địa lý (GI) và dịch vụ địa phương như những sản phẩm du lịch độc đáo…
Các đại biểu đã đánh giá cao sự thành công của Phiên họp đầu tiên Nhóm công tác đặc biệt về Du lịch và Giao thông vận tải ASEAN (ATFTT), diễn ra vào tháng 11.2024 tại Kuala Lumpur (Malaysia). Hội nghị nhất trí sẽ tập trung vào hai hoạt động cụ thể trong 2 năm tới: (1) Sáng kiến xác định khoảng cách kết nối tại các điểm đến du lịch cấp hai và cấp ba ở ASEAN; (2) Triển khai các chương trình xúc tiến chung giữa du lịch và vận tải để tăng số lượng khách du lịch quốc tế và hành khách hàng không; đồng thời hoan nghênh tiến trình thực hiện Tiêu chuẩn Du lịch Sinh thái ASEAN, được thông qua vào ngày 8.10.2024.
Hội nghị cũng tái khẳng định cam kết của ASEAN đối với việc thúc đẩy phát triển du lịch bao trùm, đảm bảo lợi ích được chia sẻ công bằng giữa các cộng đồng, đặc biệt là ở khu vực nông thôn và vùng khó khăn; khuyến khích khu vực tư nhân áp dụng các hoạt động có trách nhiệm xã hội, chẳng hạn như tạo cơ hội việc làm cho cộng đồng địa phương và hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) trong chuỗi giá trị du lịch.
Thống nhất phát triển nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng để thúc đẩy hợp tác du lịch hướng tới sự bền vững, đặc biệt trong bối cảnh phục hồi hậu đại dịch Covid-19, Hội nghị kêu gọi các quốc gia thành viên ASEAN đẩy nhanh việc thực hiện Thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau đối với nghề du lịch (MRA-TP) thông qua đào tạo nâng cao năng lực cho lao động du lịch, đào tạo viên và đánh giá viên quốc gia, đồng thời đưa Ban Thư ký khu vực vào hoạt động chính thức để thực hiện MRA-TP.
Hội nghị ghi nhận ATF 2026 sẽ được tổ chức tại Philippines vào tháng 1.2026. Bộ trưởng Du lịch các nước thành viên đã xem xét và thông qua Tuyên bố Chủ tịch và Biên bản Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN lần thứ 28. Các Bộ trưởng cũng đã xem xét các dự thảo Chương trình nghị sự và dự thảo Tuyên bố Đồng Chủ tịch của các Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN và các nước đối tác.