Tăng cường bảo vệ rạn san hô vịnh Nha Trang
VHO - Rạn san hô khu vực Hòn Chồng là một trong những khu vực đa dạng sinh học nhất trong Vịnh Nha Trang. Tuy nhiên, rạn san hô nơi đây cũng đang đới diện với những mối đe dọa nghiêm trọng từ hoạt động của con người và biến đổi khí hậu.

Rạn san hô khu vực biển Hòn Chồng có diện tích khoảng 4,75 ha với độ phủ dao động từ 15% - 65%, trung bình đạt 32% - một độ phủ tương đối cao.
Khu vực này có 62 loài san hô cứng tạo rạn và khoảng 40 loài cá rạn. Đặc biệt, đây là nơi đa dạng nhất trong Vịnh Nha Trang với số lượng loài san hô Acropora còn lại nhiều nhất - 8 loài.
San hô Acropora là loài san hô cứng, đóng vai trò tạo nên các rạn san hô. Chúng sống thành từng đàn và phát triển theo hình dạng như những chiếc dù che nắng, là nơi trú ẩn lý tưởng cho nhiều loài động vật không xương sống và cá.
Ngoài ra, khu vực ven bờ Hòn Chồng còn có san hô cứng rải rác xen lẫn vụn san hô, rong, cỏ biển; trong đó loài cỏ biển phổ biến là Thalassia hemprichii và các loài rong thuộc chi Galaxaura và Gracilaria chiếm ưu thế.

Mặc dù có sự đa dạng sinh học phong phú, các rạn san hô tại khu vực biển Hòn Chồng đang phải đối mặt với nhiều mối đe dọa.
Về thiên nhiên, khoảng từ tháng 6 đến tháng 8 hàng năm, khi nhiệt độ không khí và nước biển tăng cao, khu vực gần bờ, nước nông vào lúc thủy triều xuống thấp, san hô nhô lên khỏi mặt nước dẫn đến hiện tượng tẩy trắng cục bộ.
Các thiên biến khác như bão, lũ xảy ra mỗi năm cũng gây ảnh hưởng. Địch hại như sao biển gai ăn san hô và ốc ăn san hô cũng là mối nguy hại trực tiếp.
Tuy nhiên, theo Ban Quản lý Vịnh Nha Trang, mối đe dọa đáng lo ngại nhất đến từ hoạt động của con người, nhất là khách du lịch.
Theo đó, vẫn xảy ra tình trạng người dân, du khách chèo thuyền vào khu vực có rạn san hô khi không có lực lượng tuần tra, tuyên truyền bảo vệ. Đặc biệt là mỗi khi thủy triều rút, nhiều người dân và du khách lội bộ ra khu vực rạn san hô để bắt cá, dẫm đạp lên rạn san hộ.

Anh Nguyễn Đức Minh Tân - Phó Trưởng phòng Bảo tồn (Ban Quản lý Vịnh Nha Trang) cho biết, vào những ngày thủy triều rút, để lộ ra các rạn san hô và thảm cỏ biển, có rất nhiều người dân và du khách xuống tắm biển thường lội ra xa để bắt ốc, vui chơi, gây giẫm đạp và tác động đến sự phục hồi của rạn san hô.
Để hạn chế tối đa tác động tiêu cực và bảo vệ hệ sinh thái san hô, Ban Quản lý đã và đang triển khai nhiều biện pháp đồng bộ.
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức cộng đồng với nhiều hình thức, như phối hợp với các cơ quan thực hiện các buổi tuyên truyền lưu động trên đường Phạm Văn Đồng và tại các bãi tắm khu vực biển Hòn Chồng.

Thành lập tổ công tác thường xuyên đi dọc bờ biển để tuần tra, nhắc nhở trực tiếp người dân và du khách không vào khu vực có rạn san hô, không bắt các loài thủy sản.
Loa phát thanh trên xe tuyên truyền lưu động cũng được sử dụng dọc tuyến đường Phạm Văn Đồng, góp phần lan rộng mục đích, ý nghĩa của hoạt động bảo vệ môi trường, rạn san hô cho nhiều nhóm đối tượng người dân, du khách.
Bên cạnh đó, Ban quản lý còn phối hợp UBND phường tiến hành lắp đặt các bảng hướng dẫn, tăng cường phát thanh tuyên truyền dọc tuyến đường đi bộ và gửi văn bản tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho học sinh, sinh viên các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn.

Đặc biệt vào những ngày thủy triều rút, để lộ ra các rạn san hô, thảm cỏ biển, Ban quản lý tổ chức giăng dây để phân vùng, nhằm hạn chế sự tác động của con người đến san hô và thảm cỏ biển.
Kết quả bước đầu cho thấy, nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường biển khu vực này được nâng cao, đa số chấp hành yêu cầu của Tổ công tác không vào giẫm đạp và bắt thủy sản trên vùng rạn san hô.
Bên cạnh đó, công tác giám sát và xử lý địch hại, ô nhiễm môi trường cũng được chú trọng. Đơn vị thường xuyên tổ chức giám sát rạn san hô nhằm phát hiện các hiện tượng bất thường xảy ra và phối hợp với nhà khoa học đưa ra giải pháp xử lý.

Việc tiến hành bắt sao biển gai, địch hại của san hô và nhặt rác đáy biển tại khu vực biển Hòn Chồng được thực hiện 1 lần/tuần. Hoạt động thu gom rác đáy biển làm sạch môi trường giúp san hô phát triển tốt hơn, hạn chế khả năng bị lưới, dây kéo gãy đổ khi có các dòng hải lưu mạnh chảy qua.
Tuy nhiên về lâu dài, để bảo tồn và phát triển bền vững rạn san hô Hòn Chồng cần xây dựng lực lượng tuần tra bảo vệ 24/24 giờ nhằm tăng cường kiểm tra, xử lý các hành vi xâm phạm hệ sinh thái biển tại khu vực biển Hòn Chồng; đồng thời, lắp đặt dàn phao nhằm phân vùng, bảo vệ san hô, cỏ biển một cách hiệu quả nhất.