Tăng cường phục hồi, bảo tồn hệ sinh thái trong vịnh Nha Trang

VHO - Văn phòng Thành ủy Nha Trang vừa ban hành thông báo ý kiến kết luận của Ban Thường vụ Thành ủy Nha Trang tại cuộc họp về thực hiện Kế hoạch tổng thể phục hồi vịnh Nha Trang đến năm 2030.

Di tích danh thắng quốc gia vịnh Nha Trang

Ban Thường vụ Thành ủy ghi nhận, UBND TP Nha Trang, Ban Quản lý vịnh Nha Trang trong thời gian qua đã có nhiều cố gắng thực hiện các nhiệm vụ, đạt được nhiều kết quả tích cực trong việc thực hiện Kế hoạch tổng thể phục hồi vịnh Nha Trang đến năm 2030. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ còn một số khó khăn, vướng mắc như: Một số nhiệm vụ quy trình phê duyệt cần đảm bảo các thủ tục khi thẩm định nên chưa đáp ứng kịp thời tiến độ đề ra; một số công việc đã triển khai nhưng chưa nhận được kết quả phản hồi từ các ngành; chưa triển khai xây dựng giải pháp quản trị công tư đối với việc bảo tồn, khai thác các giá trị vịnh Nha Trang; đề tài triển khai rạn san hô nhân tạo vẫn đang trong quá trình chờ Sở KH&CN thẩm định…

Ban Thường vụ Thành ủy đề nghị, thời gian tới, UBND TP. Nha Trang, Ban Quản lý vịnh Nha Trang, các đơn vị liên quan tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức và ủng hộ của cộng đồng trong việc bảo vệ hệ sinh thái của vịnh Nha Trang, nhất là bảo vệ các rạn san hô theo Kế hoạch tổng thể phục hồi vịnh Nha Trang đến năm 2030; tăng cường xử phạt các trường hợp vi phạm về bảo vệ môi trường, hệ sinh thái; giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường trên các sông của thành phố; khẩn trương xây dựng đề án du lịch cộng đồng.

Báo cáo UBND TP Nha Trang cho biết: Những năm qua, hệ sinh thái rạn san hô vịnh Nha Trang đã bị suy giảm. Kết quả nghiên cứu năm 1994 cho thấy độ phủ trung bình san hô vịnh Nha Trang khoảng 30%, nhưng nay chỉ còn 22,8%; diện tích rạn san hô giai đoạn 2002-2015 giảm 117,5ha. Một số khu vực độ phủ san hô cứng suy giảm nhiều như: Hòn Tằm từ 56,8% (năm 2017) giảm xuống 12,5%, bãi Sạn suy giảm hơn 70%. Kết quả công bố năm 2020 cho thấy tỉ lệ san hô cứng bị tẩy trắng lên đến 39,5%. Nhiều khu vực tại Hòn Mun và một số địa điểm khác trong vịnh Nha Trang, tình trạng san hô chết, gãy bị sóng đánh lên bờ thành từng lớp dày; quan sát từ tàu đáy kính, có thể thấy ở vùng lõi Hòn Mun, nhiều rạn san hô bị gãy, chết ngổn ngang dưới đáy biển.

Ông Huỳnh Bình Thái - Trưởng Ban quản lý vịnh Nha Trang cho biết, thời gian qua, đơn vị đã tập trung triển khai nhiều biện pháp như: Tạm dừng các hoạt động lặn biển có nguy cơ gây hại đến môi trường và rạn san hô; khoanh vùng tạm thời để bảo vệ các khu vực đang phục hồi đối với san hô, bãi giống, bãi đẻ dễ xảy ra nguy cơ xâm hại như: khu vực Hòn Mun, Hòn Chồng - Vĩnh Hòa, Vĩnh Hải; tăng cường hiệu lực hiệu quả công tác kiểm tra giám sát của đội công tác liên ngành trên vịnh để xử lý các hành vi vi phạm…

San hô trong vịnh Nha Trang bị chết trắng, suy giảm ngày càng nghiêm trọng

Đơn vị đã và đang thử nghiệm phục hồi san hô ở khu vực Hòn Mun bằng phương pháp giá thể Ribbon; áp dụng phục hồi san hô bằng công nghệ Biorock tại vịnh Nha Trang, triển khai các biện pháp bảo vệ chất lượng môi trường để phục hồi san hô bị suy thoái theo hình thức phục hồi tự nhiên.

Bên cạnh các giải pháp trên, kế hoạch tổng thể được UBND TP. Nha Trang đề xuất còn có các giải pháp lâu dài như: Xây dựng, kiện toàn các văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với công tác bảo tồn biển vịnh Nha Trang; bảo vệ, giám sát môi trường vịnh; phát triển sinh kế cho người dân trong và xung quanh Khu bảo tồn biển vịnh Nha Trang; nâng cao năng lực Ban quản lý vịnh Nha Trang.

Trả lời câu hỏi của Văn Hóa về việc bảo tồn hệ sinh thái biển, rạn san hô, các di tích trong vịnh Nha Trang trong thời gian tới, ông Trần Hòa Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa cho biết: Việc bảo tồn các di sản, khu bảo tồn biển trong Quy hoạch tỉnh Khánh Hòa đã có quyết định cụ thể và đã được Hội đồng thẩm định Quốc gia và Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và được thông qua.

Theo đó, mục tiêu gia tăng diện tích các hệ sinh thái tự nhiên được bảo vệ, phục hồi và bảo đảm tính toàn vẹn, kết nối; đa dạng sinh học được bảo tồn, sử dụng bền vững nhằm góp phần phát triển kinh tế - xã hội theo định hướng nền kinh tế xanh, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, ngày 28.01.2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 149/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 với những quan điểm như sau: Đa dạng sinh học là vốn tự nhiên quan trọng để phát triển kinh tế xanh; bảo tồn đa dạng sinh học vừa là giải pháp trước mắt, vừa là giải pháp lâu dài, bền vững nhằm bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Bảo tồn đa dạng sinh học kết hợp sử dụng bền vững các dịch vụ hệ sinh thái và đa dạng sinh học góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân; thực hiện tiếp cận hệ sinh thái trong bảo tồn và sử dụng đa dạng sinh học.

Bảo tồn đa dạng sinh học là quyền và trách nhiệm của mọi tổ chức, cá nhân. Lợi ích từ đa dạng sinh học và dịch vụ hệ sinh thái được chia sẻ công bằng, hợp lý, phù hợp với sự tham gia, đóng góp của tổ chức và cá nhân. Tăng cường nguồn lực, ưu tiên đầu tư bảo tồn đa dạng sinh học, phục hồi và phát triển các hệ sinh thái tự nhiên; đẩy mạnh xã hội hóa và tăng cường hợp tác quốc tế về bảo tồn đa dạng sinh học.

Dừng hoạt động lặn ngắm san hô tại Khu bảo tồn Hòn Mun – vịnh Nha Trang

Theo ông Trần Hòa Nam, vịnh Nha Trang là thành viên thứ 29 của Câu lạc bộ những vịnh đẹp nhất thế giới, chứa đựng các giá trị toàn cầu và quốc gia; là khu bảo tồn biển đầu tiên của Việt Nam, đồng thời cũng là một trong 16 khu bảo tồn biển quốc gia phải được bảo vệ hiệu quả. Thời gian qua, môi trường vịnh Nha Trang nói chung, rạn san hô tại khu vực biển Hòn Mun nói riêng có biểu hiện suy thoái do nhiều nguyên nhân khác nhau, cả khách quan và chủ quan. Do đó, việc giữ gìn và phục hồi rạn san hô trong vịnh Nha Trang, bao gồm khu vực biển Hòn Mun là một trong những nhiệm vụ quan trọng, vừa cấp thiết, vừa lâu dài của tỉnh Khánh Hòa. Đặc biệt, trong bối cảnh thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TW ngày 28.01.2022 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Theo đó, việc xây dựng và phát triển tỉnh Khánh Hòa phải dựa trên cơ sở khai thác, sử dụng hiệu quả và bền vững tài nguyên biển, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Phục hồi vịnh Nha Trang và rạn san hô ở khu vực biển Hòn Mun đòi hỏi phải huy động được các nguồn lực khác nhau; sự phối hợp của các ban, ngành trong tỉnh; sự hỗ trợ của các bộ, ngành trung ương; sự chung tay của các doanh nghiệp và người dân; sự đồng hành của các tổ chức khoa học trong và ngoài nước.

Ngày 7.11.2022, UBND tỉnh Khánh Hòa đã phê duyệt Quyết định số 3028/QĐ-UBND ban hành Kế hoạch tổng thể phục hồi vịnh Nha Trang đến năm 2030 nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước đối với vịnh Nha Trang thông qua thực hiện cơ chế phối hợp liên ngành, liên vùng, liên cơ quan với sự tham gia của các doanh nghiệp và cộng đồng liên quan; huy động được các doanh nghiệp, cộng đồng dân cư sống trong và lân cận địa bàn quản lý vịnh Nha Trang tham gia giám sát, bảo vệ và bảo tồn rạn san hô trong vịnh gắn với phát triển sinh kế bền vững và các hoạt động kinh tế thân thiện với môi trường, được kiểm soát nghiêm ngặt; nâng cao nhận thức, kiến thức về cách ứng xử thân thiện với môi trường vịnh Nha Trang cho cộng đồng, doanh nghiệp, du khách và các thành phần xã hội khác có liên quan…

UBND tỉnh Khánh Hòa giao UBND TP. Trang Trang kêu gọi cộng đồng người dân, doanh nghiệp và du khách hãy nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ loài hoang dã, xây dựng văn hóa ứng xử thân thiện với thiên nhiên, với môi trường vịnh Nha Trang. Các tổ chức, cá nhân hãy tuân thủ nghiêm quy định của pháp luật, thực hiện trách nhiệm xã hội về bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, nhất là bảo tồn hệ sinh thái biển. Các sản phẩm sử dụng một lần có nguồn gốc từ nhựa, túi ni lông khó phân hủy sẽ gây ra nhiều tác hại xấu đối với biển và đại dương, các hệ sinh thái biển, môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người; đề nghị người dân hãy sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường để góp phần bảo vệ đa dạng sinh học nói chung và bảo vệ hệ sinh thái vịnh Nha Trang nói riêng.

XUÂN HƯỚNG