​Sẽ áp dụng bán rượu bia theo giờ: Khó khả thi

VH- Bộ Y tế đang lấy ý kiến về dự thảo Luật Phòng chống tác hại của rượu bia, trong đó có nội dung quy định về địa điểm, thời gian bán bia, rượu. Việc mua bán này có thể sẽ bị cấm từ 22h đến 6 giờ sáng hôm sau nhưng ai là người giám sát việc này mới là vấn đề.

 Nhiều ý kiến cho rằng, việc đề xuất sẽ bán rượu bia theo giờ tại VN thì nhiều nước đã áp dụng, nhưng rất khó kiểm soát và thiếu tính khả thi vì không đủ lực lượng để kiểm tra

Cấm bán rượu bia sau 22h?

Trong Dự thảo Luật Phòng chống tác hại rượu bia, Bộ Y tế đề xuất ba phương án được phép bán rượu, bia gồm: Phương án 1: chỉ được bán rượu, bia từ 11h - 14h và 17h - 22h hằng ngày, trừ trường hợp bán rượu, bia tại khu vực bay quốc tế và các khu vực, tuyến phố chuyên kinh doanh ẩm thực, giải trí, du lịch; Phương án 2: được bán từ 6h - 22h hằng ngày; Phương án 3 là thời gian không được bán rượu, bia thực hiện theo lộ trình quy định của Chính phủ.

Theo TS.Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế, Luật Phòng chống tác hại rượu, bia sẽ kiểm soát chặt chẽ nhu cầu sử dụng rượu, bia, đưa ra các biện pháp giảm mức tiêu thụ rượu, bia; kiểm soát việc cung cấp rượu, bia; giảm tác hại; bảo đảm nguồn lực cho phòng chống tác hại rượu, bia để nâng cao sức khỏe cộng đồng. Dự thảo này đã được họp lấy ý kiến rất nhiều lần và dự kiến sẽ trình Quốc hội vào kỳ họp thứ năm diễn ra vào tháng 10.2018.

Về ba phương án quy định giờ bán rượu, bia, ông Quang cho hay: Dự thảo Luật đưa ra quy định về độ tuổi người mua, bán rượu, quy định địa điểm, phương thức bán rượu thì phải có nội dung về thời gian bán để đảm bảo đồng bộ trong việc thực thi chính sách. “Đây là những phương án đưa ra để lấy ý kiến công luận, phương án nào nhận được nhiều sự đồng thuận, Bộ Y tế sẽ tiếp thu và chỉnh sửa. Các nước khác đều thành công trong việc quy định địa điểm bán, và giờ bán. Chẳng hạn như Thái Lan thì quy định giờ bán là trong giờ ăn trưa, ăn tối, còn ngoài giờ ăn thì không được bán. Còn các nước khác thì không bán vào giờ khuya, từ 22h- 23h trở đi, trừ một số địa điểm”, ông Nguyễn Huy Quang nói.

Một trong những điểm gây tranh cãi là cấm bán rượu bia sau 22h. Tuy nhiên, theo lý giải của ông Quang, các nghiên cứu cho thấy, 20h - 24h là lúc cơ địa con người cần nghỉ ngơi để tái tạo sức lao động thì chúng ta lại vui chơi và uống chất kích thích. Điều này nếu tích lũy lâu dài sẽ ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, đặc biệt tác động lớn đến hệ thần kinh, hệ tiêu hóa, hô hấp và tim mạch. Uống vào giờ đó mà tiếp tục tham gia giao thông thì có thể gây hậu quả nghiêm trọng, một ví dụ điển hình về tác hại của việc uống rượu bia sau 22h là sự việc người lái xe bán tải đã kéo lê xe máy hàng trăm mét trên phố Ô Chợ Dừa (Hà Nội) diễn ra ngày 11.4 vừa qua.

Làm sao kiểm soát được giờ bán rượu tự nấu của người dân?

Ai giám sát?

Dự thảo chắc chắn sẽ còn được lấy ý kiến của nhiều bên như Hiệp hội sản xuất rượu bia, các doanh nghiệp kinh doanh rượu bia, các nhà hàng, và cũng quan tâm đặc biệt đến ý kiến của các chị em phụ nữ, các bà mẹ, vợ trong gia đình. Vụ trưởng Vụ Pháp chế cho rằng, khi Dự thảo đang lấy ý kiến rộng rãi thì sẽ có rất nhiều quan điểm, ai cũng muốn bảo vệ chính kiến của mình. “Trước những ý kiến thu nhận được, Ban soạn thảo sẽ phân tích những ưu, nhược điểm, sau đó chọn một phương án được nhiều sự đồng thuận nhất và tiếp tục xin ý kiến của Bộ Tư pháp, Chính phủ rồi mới trình Quốc hội”, ông Quang khẳng định.

Tuy nhiên, một số ý kiến cũng quan tâm đến tính khả thi của việc thực hiện nếu nội dung dự thảo Luật được thông qua. Chẳng hạn, việc quy định bán rượu, bia theo giờ có được thực hiện khi khách hàng vẫn đến hỏi mua, thì cửa hàng có từ chối bán hay không? Hoặc ai sẽ giám sát việc mua bán rượu theo giờ này?... Trả lời về quan điểm này, ông Quang cho rằng Dự thảo Luật chỉ quy định phạt người bán chứ không phạt người mua, và đây là quy định của Nhà nước đã được thông qua vì gắn với lợi ích cộng đồng thì phải tuân thủ và chấp hành, chứ không phải tự do cá nhân. Nếu không chấp hành thì không còn gọi là trật tự pháp luật nữa.

Cũng có quan điểm rằng, trong khi chưa kiểm soát được chất lượng rượu, bia, rượu giả, kém chất lượng, rượu pha cồn công nghiệp… thì kiểm soát giờ bán có đạt hiệu quả. Ông Quang nhận định, vấn đề này cần hiểu rộng ra trong cái nhìn tổng thể, vì kiểm soát chất lượng, rượu giả… đã nằm rải rác ở các luật khác nhau, chẳng hạn là trong Luật thương mại, nhưng ở góc độ nào đó vẫn chưa được kiểm soát chặt chẽ. Chính vì vậy, Luật Phòng chống rượu bia ban hành để có một cơ chế pháp lý để kiểm soát vấn đề này một cách tốt hơn. Mục tiêu của Luật đầu tiên là giảm tác hại của rượu bia đối với sức khỏe không chỉ cho cá nhân người uống mà còn cho người xung quanh và cộng đồng; liên quan đến cả kinh tế của cá nhân người uống, sức khỏe để làm ra của cải, gánh nặng kinh tế của gia đình và xã hội khi có tai nạn, bệnh tật xảy ra. Về mặt xã hội thì giảm bạo lực gia đình, bạo lực ngoài đường phố… Quy định về địa điểm, thời gian bán rượu, bia chỉ là một trong những biện pháp để hạn chế tác hại, và những quy định này đã thành công ở nước ngoài thì Việt Nam nên học tập. Nếu cứ đặt vấn đề ngược lại như có kiểm soát được không, có phạt được không thì sẽ không bao giờ xây dựng được một Luật nào. Đôi khi Luật đưa ra những quy định nhằm định hướng hành vi, chứ không phải xem xét là có vi phạm hay không để phạt. Khi Luật mới ra đời thì không thể tốt trong một sớm một chiều mà đòi hỏi cần phải có thời gian. 

 QUỲNH HOA