Quan trọng là ở “cách cho”

VHO - Các cụ đã dạy, “của cho không bằng cách cho”. Trong thời buổi đương khó khăn nhiều bề như hiện nay, nhất là những ngày cận Tết, nhiều trường hợp yếu thế được tổ chức, cá nhân hỗ trợ, trao quà nhằm chia sẻ sự lo toan là mừng vui lắm. Với họ, dù ít nhưng được hỗ trợ sẽ phần nào giảm đi gánh nặng “cơm áo gạo tiền” chứ chưa nói đến việc sắm cho cái Tết tươm tất. Tuy nhiên, không vì thế mà “của cho” lại gây ra sự phiền toái, khó khăn, thậm chí là “lãng phí” cho người nhận.

 Mới đây khi được tin sẽ nhận phần tiền hỗ trợ Tết 300.000 đồng/người từ Tổng LĐLĐ Việt Nam, người lao động có hoàn cảnh khó khăn rất phấn khởi. Thế nhưng, để nhận được khoản hỗ trợ này, người lao động phải thực hiện một số thủ tục rất chi là phiền hà, khó khăn. Không như mọi năm, tiền hỗ trợ sẽ được chuyển thẳng vào tài khoản của công nhân đã có sẵn, còn nay họ phải mở tài khoản mới của Công ty tài chính HD Saison do Tổng LĐLĐ Việt Nam giới thiệu, hợp tác. Chưa dừng lại ở đó, công nhân được hỗ trợ phải dùng 300.000 đồng đó mua hàng hóa trên sàn thương mại điện tử Shopee, Tiki, nhưng “trên chợ” này không có thịt, gạo... Ngại ngùng hơn, như một giám đốc công ty phản ánh với báo chí, “điều tôi lo lắng nhất là công nhân được hỗ trợ, sau khi mua hàng, tài khoản kích hoạt có dư nợ đến 5 triệu đồng. Người lao động mà thấy trong tài khoản có tiền là xài, không tính đến sau này sẽ phải trả lãi. Hậu quả sẽ rất phiền phức một khi công nhân vướng vào, ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc nên sau khi tham khảo ý kiến công đoàn, chúng tôi từ chối nhận hỗ trợ tiền cho gần 500 công nhân của công ty”.

Không chỉ riêng ông giám đốc này mà nhiều doanh nghiệp khác cũng rất ngại ngần và từ chối nhận tiền hỗ trợ. Một số Liên đoàn Lao động tỉnh cũng bày tỏ, khi triển khai gặp nhiều khó khăn, như công nhân phải xuất trình căn cước công dân, số điện thoại, nhiều công nhân không có điện thoại thông minh... Lý giải về những phản ánh trên, ông Phan Văn Anh, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết, tổ chức công đoàn có hội nghị đánh giá, rà soát triển khai hỗ trợ công nhân, lao động và giải quyết vướng mắc của các địa phương. Bởi một số công nhân khó khăn khi sử dụng voucher quà tặng (300.000 đồng), mong muốn nhận tiền mặt nhưng quan điểm là phân bổ hết hơn 200.000 voucher. Dẫu đó là gì đi nữa thì “cách cho” này khiến cho không ít người lao động có hoàn cảnh khó khăn một phần là bỡ ngỡ (nhiều người chưa biết tiêu dùng kiểu đó; sợ lộ, lọt thông tin cá nhân), phần lớn khác cảm thấy không phù hợp với thói quen tiêu dùng hằng ngày. Điều này sẽ gây ra cách nhìn, cách hiểu khác nhau về sự hỗ trợ cho người lao động.

Cũng mới đây, truyền hình đưa tin khi đêm xuống, nhiều nhóm bạn trẻ ở Hà Nội với nhiều phần đồ ăn, quần áo, chăn màn... đã mang đến cho nhóm người vô gia cư đang co ro trong giá rét cắt da cắt thịt. Những nhóm bạn trẻ ấy với tình cảm “thương người như thể thương thân”, “một miếng khi đói bằng một gói khi no”, nhưng rất tiếc lại không tự hỏi một điều rằng, những người vô gia cư ấy đang thực sự cần gì, và mình cần giúp ra sao để họ vơi bớt sự cô đơn, quạnh quẽ. Vậy là, hết nhóm bạn trẻ này mang đến những hộp cơm, xôi đến nhóm khác cũng vậy. Chỉ trong một đêm mà một người vô gia cư đang rét cóng đã nhận đến vài ba hộp cơm, xôi. Những hộp cơm, xôi ấy rất chất lượng. Nhưng họ làm sao có thể dùng hết, đành để lại hiên nhà và nếu ai đó không hiểu lại nghĩ không hay về những người yếu thế này.

“Của cho” là điều rất đáng quý, thể hiện sự quan tâm, chia sẻ đối với những người còn khó khăn, vất vả, hoàn cảnh đáng thương, song lớn hơn rất nhiều đó là “cách cho” để làm sao người được nhận hỗ trợ, nhận quà cảm nhận được tấm lòng, tình cảm thiết thực. “Cách cho” còn thể hiện sự thấu đáo của người cho, nghĩa là trước khi có những nghĩa cử ấy là đã tìm hiểu kỹ hoàn cảnh, đối tượng, nhu cầu của người nhận. Có như vậy “của cho” mới phát huy hết giá trị được gửi gắm vào trong đó. 

NGUYỄN THANH SƯƠNG