Phát triển sinh kế gắn với bảo vệ rong mơ ở vùng biển Quảng Ngãi

VHO - Dự án “Bảo vệ, khai thác và phát triển rong mơ khu vực các xã ven biển huyện Bình Sơn” nhằm bảo vệ và phát triển nguồn lợi rong mơ gắn với tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng địa phương.

Dự án “Bảo vệ, khai thác và phát triển rong mơ khu vực các xã ven biển huyện Bình Sơn”, được tài trợ bởi Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc và Quỹ Môi trường Toàn cầu.

Dự án không chỉ tập trung vào việc bảo vệ và phát triển nguồn lợi rong mơ mà còn hướng đến việc tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng địa phương, bảo vệ hệ sinh thái biển và góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu.

Dự án được thực hiện tại các xã ven biển của huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi), bao gồm các xã Bình Thuận, Bình Trị, Bình Hải và Bình Châu. Hoạt động của dự án bao gồm nhiều giai đoạn quan trọng, bắt đầu từ việc khảo sát các vùng rong mơ dọc theo bờ biển.

Mục đích của khảo sát là đánh giá chu kỳ sinh trưởng của rong và các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng. Các chuyên gia của dự án đã tiến hành khảo sát để xác định thời điểm khai thác phù hợp và vạch ra bản đồ phân vùng bảo vệ rong mơ.

Rong mơ là một loài rong biển có màu vàng nâu đặc trưng, thường sinh sống bám vào rạn san hô và đá ngầm ở độ sâu từ 3 đến 6 mét – từ lâu đã được xem là “lộc biển” quý giá đối với người dân vùng ven biển Quảng Ngãi.

Không chỉ là nguồn thực phẩm bổ dưỡng, rong mơ còn được sử dụng làm dược liệu, đồng thời là nơi trú ngụ, sinh sản của nhiều loài hải sản như cá, tôm, cua biển. Chính vì thế, giá trị sinh thái và kinh tế mà rong mơ mang lại là vô cùng to lớn.

Theo ghi nhận tại các xã ven biển huyện Bình Sơn như Bình Thuận, Bình Trị, Bình Hải và Bình Châu, nơi có diện tích rong mơ tự nhiên lên đến hơn 250 ha, mùa khai thác rộ thường diễn ra từ tháng 3 đến tháng 7.

Những bãi rong mơ nổi lên mặt biển khi già và dài chính là thời điểm lý tưởng để người dân thu hoạch. Người khai thác quy mô nhỏ sử dụng thuyền thúng, bè nổi tự chế, trong khi những hộ gia đình có điều kiện hơn thì sử dụng tàu thuyền lớn, máy nén khí để lặn sâu, thu hoạch nhanh và nhiều hơn.

Ngư dân Bùi Thành Đạt, xã Bình Hải chia sẻ: “Trước kia, hễ thấy rong nổi là bà con đua nhau thu hoạch, không cần biết rong còn non hay chưa đến mùa. Nhưng giờ đây, nhiều người bắt đầu hiểu rằng nếu khai thác không đúng cách, sang năm sẽ không còn gì để thu nữa”.

Một trong những điểm mấu chốt của dự án là nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo tồn rong mơ. Dự án tổ chức các khóa tập huấn kỹ thuật khai thác rong mơ đúng mùa vụ và giúp người dân nhận thức được tác động tiêu cực của việc khai thác quá mức.

Việc khai thác rong mơ đúng mùa và hạn chế khai thác vượt mức cho phép là một trong những giải pháp bảo vệ nguồn lợi rong mơ và hệ sinh thái biển bền vững.

Tiến sĩ Lâm Ngọc Tuấn (chuyên gia Trung ương của dự án) cho hay: “Chúng tôi khảo sát các điểm có rong mơ dọc theo vùng biển của huyện Bình Sơn. Sau đó, chúng tôi sẽ đánh giá cụ thể và đưa ra hướng phát triển, vừa bảo vệ được hệ sinh thái biển, vừa có thể khai thác một cách bền vững nhất”.

Ngoài ra, dự án còn tập trung vào việc xây dựng các mô hình sinh kế bền vững gắn liền với khai thác rong mơ. Mục đích là giúp người dân duy trì thu nhập ổn định trong khi bảo vệ môi trường.

Dự án khuyến khích các hình thức khai thác có trách nhiệm, đảm bảo rong mơ được khai thác đúng mùa và không làm cạn kiệt nguồn lợi. Việc thiết lập cơ chế đồng quản lý cũng là một giải pháp quan trọng để bảo vệ nguồn lợi thủy sản và ngăn chặn tình trạng khai thác không bền vững.

Cùng với đó, chính quyền địa phương cũng cam kết sẽ đồng hành cùng dự án để đạt hiệu quả tối ưu nhất. Ông Huỳnh Thanh Hiếu, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Thuận chia sẻ: “Chúng tôi sẽ phối hợp tiếp tục tuyên truyền để người dân hiểu và khai thác hiệu quả”.

Việc bảo vệ và khai thác rong mơ bền vững là một nhiệm vụ quan trọng đối với sự phát triển kinh tế bền vững tại các xã ven biển Quảng Ngãi.

Thông qua dự án “Bảo vệ, khai thác và phát triển rong mơ khu vực các xã ven biển huyện Bình Sơn” với sự kết hợp hài hòa giữa bảo tồn và khai thác hợp lý, cộng đồng sẽ có thể duy trì nguồn lợi rong mơ phong phú, đồng thời phát triển các mô hình sinh kế bền vững, góp phần thúc đẩy nền kinh tế biển Quảng Ngãi trong tương lai.