Ngộ độc do ăn nhầm cây cảnh trong nhà

VHO - Mới đây, hai bệnh nhi 2 tuổi đã được các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương cấp cứu kịp thời sau khi bị ngộ độc do ăn nhầm lá hoa thủy tiên. Sự cố đáng tiếc này là lời cảnh báo cho các gia đình trong việc nhận biết và phân biệt các loại thực vật xung quanh, đặc biệt là những loại cây có khả năng gây độc.

Theo các bác sĩ Khoa Cấp cứu và Chống độc – Bệnh viện Nhi Trung ương gia đình hai trẻ đã nhầm lẫn lá hoa thủy tiên với lá hẹ và sử dụng để nấu cháo chữa ho cho các bé. Sau khi ăn, cả hai trẻ xuất hiện triệu chứng đường tiêu hoá như đau bụng, nôn liên tục. Ngay sau đó gia đình đã nhận ra sự nhầm lẫn và lập tức đưa trẻ đến bệnh viện.

Tại Khoa Cấp cứu và Chống độc, các bệnh nhi đã được nhập viện theo dõi các chức năng sinh tồn đồng thời được tiến hành các biện pháp thải trừ chất độc ra khỏi cơ thể bằng việc rửa dạ dày kết hợp sử dụng than hoạt tính để hấp thụ độc tố và nhuận tràng. Các bác sĩ cũng bồi phụ nước, điện giải và thực hiện các xét nghiệm để đánh giá chức năng gan, thận, tim nhằm kịp thời phát hiện các biến chứng. Nhờ sự can thiệp tích cực của đội ngũ y bác sĩ, chỉ sau hơn một ngày điều trị, tình trạng sức khỏe của hai trẻ đã ổn định và được xuất viện an toàn.

ThS.BSNT Bùi Tiến Công – Khoa Cấp cứu và Chống độc cho biết, hoa thủy tiên có nguồn gốc từ Châu Âu, Trung Quốc, Nhật Bản gần đây cây được du nhập vào Việt Nam. Cây thuộc chi Narcissus gồm khoảng 40 loài thực vật thân củ, thuộc họ Amaryllidaceae. Hầu hết hoa thủy tiên là cây lâu năm, lá mọc từ củ vào mùa xuân, lá dẹt, cây có chiều cao 20cm -1.6m tùy theo loài. Hoa có hình loa kèn màu vàng, trắng, hồng có sáu cánh trung tâm là nhụy hoa. Hoa thuỷ tiên có củ như hành tây, lá giống lá tỏi nhưng mảnh hơn.

Tất cả các bộ phận của cây hoa thủy tiên đều có độc, nhất là củ. Trong thành phần của cây chứa chất Lycorine là một Alkaloid, gây ức chế Enzym cholinesterase, gây ra các triệu chứng Cholinergic như nôn, buồn nôn, đổ mồ hôi, nhịp tim chậm. Nếu vô tình ăn phải hoa thủy tiên với số lượng lớn có thể gây co giật, ức chế tuần hoàn, hô hấp và hôn mê. Bên cạnh đó, củ của hoa thủy tiên chứa thành phân Oxalat nếu nuốt phải có thể gây bỏng và kích ứng niêm mạc môi lưỡi, họng.

Trồng cây cảnh để trang trí nhà cửa, giúp không khí trong lành, tâm hồn thư giãn. Tuy nhiên, ngoài hoa thủy tiên, một số loại cây khác như cây kim tiền, khoai nước cảnh cũng có thể gây bỏng, kích ứng miệng, họng, gây nguy hiểm khi trẻ ăn nhầm.

Bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, Khoa Y học Cổ truyền, Đại học Y Dược TP HCM, thông tin, cây kim tiền được cho là có các yếu tố phong thủy, tác dụng chiêu tài, mang phú quý, tài lộc. Tuy nhiên, trong thân và lá cây có chứa canxi oxalat, gây nóng rát, bỏng lưỡi, cổ họng nếu ăn phải. Nặng hơn thì sẽ gây sưng viêm, ngạt thở và xuất huyết dạ dày. Nhựa cây dính lên mắt ảnh hưởng xấu đến thị lực.

Cây vạn niên thanh là cây thường được trang trí trong gia đình hoặc nơi công sở. Đây là cây cảnh mang đến tài lộc, may mắn và giúp thanh lọc không khí. Nó có tên khoa học là Dieffenbachia Amoena, thuộc họ thực vật Araceae (họ ráy) có hoa, cây có nguồn gốc xuất xứ từ Colombia, Brazil. Đặc điểm của cây vạn niên thanh là cây thảo sống nhiều năm, rễ mập, ngắn, nhiều đốt, trên đốt có nhiều rễ con. Lá mọc từ rễ cây rộng 3,5-6 mm, mép nguyên, mặt trên xanh lục, mặt dưới màu lục nhạt.

Tất cả bộ phận của cây vạn niên thanh đều có độc. Do đó, ngày Tết phải cẩn thận khi va chạm, di chuyển hay chăm sóc loại cây cảnh này. Mủ gây ngứa, nếu văng vào mắt thì rất khó chịu; ăn sẽ bị tê môi, đỏ lưỡi, nói khó, ngứa họng, đau rát, nôn mửa...

Lỡ dính mủ cây môn trường sinh bị ngứa, không nên gãi mà hơ nóng (ấm) vùng da bị dính sẽ khỏi. Nếu dính mủ vào miệng, mắt, nên súc miệng, rửa mắt bằng nước ấm, rồi dùng máy sấy tóc hơ ấm.

Hoa phi yến được nhiều người miền Bắc mua trồng hoặc cắm trong nhà vào mùa xuân, chứa các alkaloid diterpenois, bao gồm cả methyllycaconitine - độc tính rất cao. Ở một số nước như Ấn Độ, người dân sử dụng hạt cây phi yến làm thuốc diệt côn trùng. Alkaloid delphinine trong hoa phi yến gây ra nôn mửa (nếu ăn một lượng nhỏ), hoặc có thể dẫn đến tử vong nếu ăn nhầm số lượng lớn.

Hoa phi yến cũng như các bộ phận của nó đều độc, trong đó phần độc hại nhất là chồi mọc vào mùa xuân. Cây trở nên ít độc hơn khi chúng trưởng thành vào thời gian tiếp theo. Chỉ 2 mg chất alkaloid là có thể khiến một người lớn tử vong. Trẻ em có thể bị viêm da nghiêm trọng khi chạm vào hoa, hoặc phản ứng ngộ độc nếu ăn.

Chó, mèo cũng có thể bị ngộ độc rất nhanh khi ăn phải các bộ phận của phi yến. Dấu hiệu là nôn, tiêu chảy, rát môi, họng, yếu cơ, mạch chậm, suy hô hấp, co giật.

Hoa ly lửa, tất cả thành phần của cây đều chứa chất độc có thể giết chết người và động vật lớn. Đặc biệt, phần rễ củ của cây chứa nhiều độc chất như colchicine, alkaloid gloriocine.

Chỉ sau hai giờ trúng độc, nạn nhân có biểu hiện buồn nôn, nôn, tê bì và ngứa ran xung quanh miệng, rát cổ họng, đau bụng, tiêu chảy ra máu, dẫn đến tình trạng mất nước. Khi chất độc tiến triển trong cơ thể sẽ khiến tiêu cơ vân, tắc ruột, suy hô hấp, hạ huyết áp, rối loạn đông máu, đái ra máu, co giật, hôn mê và tổn thương đa thần kinh.

Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần tìm hiểu kỹ thông tin về các loại cây trong nhà để tránh ngộ độc và đảm bảo an toàn cho trẻ em. Tránh trồng hoặc trưng bày các loại cây có độc ở những thường xuyên đi lại và để xa tầm với của trẻ em.