Mang rác thải về bờ, giảm ô nhiễm tại Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm

VHO - Cuộc vận động “Du khách và ngư dân mang rác thải về bờ” nhằm góp phần bảo vệ môi trường biển, giảm ô nhiễm rác thải nhựa, bảo vệ hệ sinh thái và cảnh quan trong Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm (xã Tân Hiệp, TP Hội An). Góp phần xây dựng hình ảnh Cù Lao Chàm là điểm đến du lịch xanh, thân thiện với môi trường.

UBND thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam đã ban hành kế hoạch triển khai cuộc vận động “Du khách và ngư dân mang rác thải về bờ” tại Cù Lao Chàm với các mục tiêu như: Tăng cường nhận thức và hành động của du khách, ngư dân, doanh nghiệp trong việc mang rác về bờ. Giảm 70%–80% lượng rác, ngư lưới cụ hỏng, rác nhựa trôi nổi trên biển, các bãi biển và đáy biển khu vực hoạt động du lịch và khai thác thủy sản.

Thiết lập cơ chế phối hợp hiệu quả, bền vững giữa các bên liên quan từ Cửa Đại đến đảo Cù Lao Chàm trong công tác quản lý rác thải. Nhân rộng mô hình thu gom, xử lý rác hiệu quả. Góp phần quảng bá Cù Lao Chàm là điểm đến du lịch sinh thái hấp dẫn, thân thiện với môi trường.

UBND TP.Hội An giao Ban quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện kế hoạch. Phối hợp tuyên truyền, giám sát hoạt động trên biển; tổ chức truyền thông chuyên đề cho ngư dân, du khách.

Giai đoạn thí điểm sẽ thực hiện đến tháng 12.2025 và chính thức thực hiện từ năm 2026-2030, triển khai thường xuyên theo mùa và điều kiện thời tiết, lồng ghép trong các hoạt động du lịch, khai thác thủy sản.

Các nội dung thực hiện như: Thiết lập cơ chế phối hợp, ký kết cam kết giữa các bên: cơ quan quản lý, doanh nghiệp, ngư dân. Triển khai các hoạt động truyền thông, sự kiện nhằm nâng cao nhận thức và huy động sự tham gia của cộng đồng.

Hỗ trợ bước đầu các giải pháp giảm nhựa và cung cấp trang thiết bị phục vụ cuộc vận động. Đảm bảo điều kiện về phân loại, thu gom và xử lý rác thải. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và tổ chức sơ kết, tổng kết quá trình thực hiện.

Hoạt động trọng tâm như: Tuyên truyền bằng nhiều hình thức; hỗ trợ túi lưới, túi/thùng rác có phân loại rác cho tàu cá, tàu du lịch. Xây dựng các “trạm thu gom rác” tại bến Cửa Đại và Bãi Làng.

Hướng dẫn viên, thuyền trưởng, chủ tàu lồng ghép nội dung bảo vệ môi trường vào tour. Tổ chức định kỳ các hoạt động, sự kiện “Ngày vì biển đảo không rác” có sự tham gia của cộng đồng và du khách.

Đối tượng truyền thông hướng đến là ngư dân có hoạt động khai thác thủy sản khu vực Cửa Đại và Cù Lao Chàm. Du khách đến tham quan Khu Dự trữ Sinh quyển Thế giới Cù Lao Chàm – Hội An (vùng lõi). Doanh nghiệp lữ hành tuyến Cửa Đại – Cù Lao Chàm và các nhà hàng, homestay, cửa hàng kinh doanh dịch vụ du lịch.

Xây dựng các trạm thu gom, phân loại rác thải trong bờ để tăng hiệu quả thu gom – xử lý rác, hạn chế ô nhiễm, nâng cao sự tham gia của cộng đồng.

Theo đó tại Cù Lao Chàm có 6 Ngôi nhà Đại dương được bố trí sẵn tại các bãi biển và âu thuyền Cù Lao Chàm. Tại Cửa Đại có 3 trạm thu gom rác thải đặt tại các khu vực gần bến du lịch Cửa Đại. Các trạm có hướng dẫn phân loại rác vô cơ, rác tái chế,…

Hỗ trợ dụng cụ ban đầu để thu gom rác thải. Trang bị túi lưới/túi phân hủy sinh học/túi vải/túi thùng chứa có nhãn màu phân loại rõ ràng trên tàu, thuyền. Lắp đặt túi đựng rác cá nhân tái sử dụng hoặc hộp đựng rác mini trên các tàu du lịch và tàu cá. Trang bị bao/túi chứa rác chuyên dụng (bằng vật liệu thân thiện môi trường) cho tàu cá, tàu du lịch, hướng dẫn sử dụng đúng quy cách.

Đối với du khách và doanh nghiệp, rác thải phát sinh trong quá trình tham quan du lịch tại Cù Lao Chàm sẽ được du khách mang vào lại đất liền (Cửa Đại) và bỏ vào các trạm thu gom rác thải được bố trí sẵn tại khu vực Bến du lịch Cửa Đại.

Đối với ngư dân tại xã Tân Hiệp, rác thải phát sinh và rác thải vớt trên biển trong quá trình khai thác sẽ được tập kết tại 6 mô hình Ngôi nhà Đại dương. Đối với ngư dân ngoài địa phương Tân Hiệp có hoạt động khai thác trên vùng biển Cửa Đại, Cù Lao Chàm và cập bến tại Cửa Đại sẽ tập kết rác tại trạm thu gom rác được bố trí sẵn tại khu vực Trạm Kiểm soát Hành chính Biên phòng Cửa Đại.

Kế hoạch cũng xây dựng cơ chế hỗ trợ ban đầu cho tàu cá và tàu du lịch; tập huấn truyền thông về bảo vệ môi trường cho hướng dẫn viên du lịch, chủ tàu. Hỗ trợ doanh nghiệp để xây dựng mô hình tái sử dụng chai nước. Khuyến khích doanh nghiệp tham gia “Góc xanh – Tàu xanh”.

Xây dựng cơ chế khuyến khích và giám sát. Triển khai cơ chế ghi nhận, biểu dương, hỗ trợ chi phí vận chuyển rác đối với các tàu tích cực tham gia vận chuyển rác thải về bờ,…