Lan tỏa phong trào văn nghệ, thể thao ở các xã nông thôn mới Thanh Hóa

VHO - Xây dựng nông thôn mới không chỉ làm đổi thay diện mạo làng quê mà còn khơi dậy sức sống văn hóa từ cơ sở. Tại Thanh Hóa, việc đầu tư đồng bộ thiết chế văn hóa, thể thao đã và đang tạo “luồng gió mới”, đưa văn nghệ, thể thao quần chúng trở thành nhu cầu tự thân, góp phần nâng cao đời sống tinh thần, gắn kết cộng đồng và tạo nền tảng cho phát triển bền vững.

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới hướng tới mục tiêu xuyên suốt: nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân nông thôn.

Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, các địa phương trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã quan tâm đầu tư, hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa – thể thao, tạo không gian sinh hoạt cộng đồng lành mạnh, khuyến khích nhân dân tham gia các phong trào văn nghệ, thể dục thể thao. Từ đây, đời sống văn hóa ở cơ sở từng bước khởi sắc, góp phần làm nên diện mạo mới cho làng quê xứ Thanh.

Từ thiết chế văn hóa đến phong trào sôi nổi ở cơ sở

Một buổi chiều tại thôn 1, xã Ngọc Liên, nhà văn hóa thôn rộn ràng tiếng nhạc. Các chị em phụ nữ tập trung luyện tập dân vũ sau một ngày lao động.

Hoạt động đều đặn này đã trở thành “món ăn tinh thần” không thể thiếu, giúp người dân rèn luyện sức khỏe, giải tỏa căng thẳng và tăng thêm sự gắn kết cộng đồng.

Từ một câu lạc bộ dân vũ ban đầu, sau 7 năm, xã Ngọc Liên đã phát triển lên 3 câu lạc bộ, duy trì sinh hoạt nền nếp.

Chị Cao Thị Dung, người dân thôn 1, chia sẻ: có nhà văn hóa khang trang, chị em phụ nữ và các hội, đoàn thể có không gian sinh hoạt, tập luyện văn nghệ, thể thao, vừa nâng cao sức khỏe, vừa tạo sự gắn bó giữa các thế hệ trong thôn.

Không chỉ ở Ngọc Liên, tại nhiều địa phương khác, nhà văn hóa, sân thể thao đã thực sự trở thành “trái tim” của đời sống cộng đồng. Ở đó, trẻ em vui chơi, nô đùa; người cao tuổi thư giãn, trò chuyện; thanh niên, trung niên tham gia bóng chuyền hơi, khiêu vũ thể thao hay các môn thể thao phù hợp.

Không gian sinh hoạt chung được mở rộng cả về diện tích lẫn công năng, vượt ra khỏi khuôn khổ “nơi hội họp” như trước đây.

Tại khu phố 2 (xã Thiệu Hoá), người dân thường xuyên tham gia các câu lạc bộ văn nghệ, zumba, bóng chuyền hơi, bóng đá. Các hoạt động được duy trì đều đặn, thu hút đông đảo người dân ở nhiều độ tuổi.

Ông Lê Văn Thanh, Trưởng khu phố 2, cho biết: “Nhờ được đầu tư nhà văn hóa, sân thể thao với trang thiết bị cơ bản đầy đủ, các phong trào văn hóa – thể thao được triển khai thường xuyên, góp phần nâng cao ý thức xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh. Nhiều năm liền, khu phố giữ vững danh hiệu khu dân cư văn hóa, không phát sinh tệ nạn xã hội, trên 98,8% hộ gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa”.

Cùng xã Thiệu Hoá, ở thôn Thành Đạt, mỗi buổi chiều, người dân lại tập trung tại nhà văn hóa, sân thể thao để chơi bóng chuyền hơi, bóng chuyền da, nhảy zumba.

Thôn hiện có 2 đội văn nghệ, 3 câu lạc bộ thể thao hoạt động hiệu quả. Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Dương Văn Sâm cho biết, với 156 hộ dân, 100% đám cưới, đám tang đều thực hiện theo nếp sống văn minh, tiết kiệm. Nhờ phong trào văn hóa – thể thao phát triển đồng đều, tỷ lệ gia đình văn hóa của thôn đạt trên 98%.

Thực tế cho thấy, khi thiết chế văn hóa – thể thao được đầu tư đồng bộ, phong trào văn nghệ, thể dục thể thao quần chúng sẽ phát triển bền vững. Đây chính là “chìa khóa” để bảo lưu, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời củng cố tình làng nghĩa xóm, giữ vững an ninh trật tự ở cơ sở.

Thiệu Hóa – điểm sáng nâng cao chất lượng đời sống văn hóa nông thôn

Sau sáp nhập, xã Thiệu Hóa hiện có 36 thôn, khu phố. Đáng chú ý, 100% thôn, khu phố đều có nhà văn hóa, sân thể thao đạt chuẩn, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cộng đồng của Nhân dân. Các câu lạc bộ, đội văn nghệ – thể thao hoạt động sôi nổi, tạo nên không khí vui tươi, gắn kết trong cộng đồng dân cư.

Vào các dịp lễ, Tết như Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc, Quốc khánh 2.9…, xã và các thôn, khu phố đều tổ chức giao lưu văn nghệ, giải thể thao quần chúng, tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích cho người dân.

Nhờ đó, đời sống văn hóa tinh thần và sức khỏe của Nhân dân ngày càng được nâng cao, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh. Tỷ lệ gia đình văn hóa của xã đạt 94,59%, tỷ lệ khu dân cư văn hóa ước đạt 100%.

Song song với phát triển phong trào cơ sở, Thiệu Hóa đặc biệt quan tâm công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Trên địa bàn xã hiện có 9 di tích được xếp hạng, trong đó có 2 di tích quốc gia là đền thờ Quán Nho và đền thờ Đinh Lễ.

Các di tích được bảo vệ, trùng tu, tôn tạo kịp thời; lễ hội truyền thống gắn với di tích và lễ hội làng được tổ chức theo nếp sống văn minh, vừa gìn giữ bản sắc, vừa phù hợp với đời sống hiện đại.

Những kết quả đó là thành quả từ sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền và Nhân dân trong việc thực hiện chương trình nâng cao chất lượng văn hóa giai đoạn 2021–2025, gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.

Công tác tuyên truyền về vai trò của văn hóa đối với phát triển kinh tế – xã hội được đẩy mạnh, khuyến khích người dân chủ động tham gia các hoạt động cộng đồng.

Ở tầm rộng hơn, phong trào văn nghệ, thể thao quần chúng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã đạt nhiều kết quả tích cực. Theo Sở VHTTDL Thanh Hóa, từ năm 2020 đến nay, tỷ lệ người tham gia tập luyện thể dục thể thao thường xuyên ước đạt 45%; số gia đình thể thao đạt 31%. Hệ thống thiết chế văn hóa – thể thao cơ sở được đầu tư đồng bộ: 95,3% xã có cơ sở vật chất văn hóa – thể thao; 98,3% thôn, bản, khu phố có nhà văn hóa – khu thể thao, trong đó gần 70% đạt chuẩn theo quy định.

Giai đoạn 2021–2025, toàn tỉnh có 6 huyện đạt chuẩn nông thôn mới, 56 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 94 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 26 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Đến năm 2025, 85,4% gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa, 84,7% thôn, khu phố đạt danh hiệu khu dân cư văn hóa. Những con số này cho thấy vai trò quan trọng của văn hóa, thể thao trong xây dựng nông thôn mới bền vững.

Hướng tới giai đoạn 2026–2030, Thanh Hóa đặt mục tiêu tiếp tục nâng cao chất lượng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, chú trọng thực chất các danh hiệu văn hóa; xóa bỏ hủ tục lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Đồng thời, tỉnh tập trung củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của các thiết chế văn hóa – thể thao, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa ngày càng cao của nhân dân.