Làm sao tránh ngộ độc từ thực phẩm có chứa thành phần xyanua?

VHO - Xyanua là loại chất độc rất mạnh, nó được sử dụng trong rất nhiều vụ giết người hàng loạt và tự tử. Điều đáng nói là, trong nhiều loại thực phẩm tự nhiên cũng chứa thành phần xyanua có thế gây ngộ độc.

 Vụ việc đầu độc bằng cyanide (xyanua) tại Thái Lan mới đây khiến 6 người tử vong tại khách sạn (trong đó có 4 người quốc tịch Việt Nam và 2 người quốc tịch Mỹ gốc Việt) đang được các lực lượng chức năng điều tra làm rõ.

Liên quan đến xyanua, Ths.Bs Nguyễn Thị Minh Phương – Khoa Hồi sức tích cực và chống độc (Bệnh viện Thanh Nhàn) cho biết, đây là một chất cực độc Xyanua là loại chất độc rất mạnh, nó đã được sử dụng trong rất nhiều vụ giết người hàng loạt và tự tử. Chúng được hấp thu nhanh qua đường tiêu hóa, niêm mạc, đường hô hấp sau đó phân bổ nhanh vào cơ thể và gây độc.

Xyanua có thể được tồn tại dưới dạng khí, hydro xyanua, muối, kali xyanua. Điều đáng nói là xyanua được tìm thấy trong các thực phẩm tự nhiên như măng tươi, sắn tươi, hạnh nhân, đậu ngự.

Bên cạnh đó, xyanua cũng được tìm thấy trong các chế phẩm công nghiệp như thuốc trừ sâu, dung dịch tráng rửa phim, chất tẩy rửa đồ trang sức, sản xuất nhựa, cao su, sản phẩm sau các đám cháy.

Xyanua dạng lỏng có thể được hấp thụ qua da, mắt. Khi xâm nhập vào cơ thể, chúng làm ức chế quá trình hô hấp tế bào ngay cả khi đủ lượng oxy dự trữ. Não và tim là hai cơ quan có nhu cầu tiêu thụ oxy cao nên bị ảnh hưởng nhiều nhất.

“Chất xyanua, hay còn gọi là cyanide là một trong những chất hóa học bị cấm lưu hành trái phép trên thị trường hiện nay. Theo Cơ quan chuyên môn y tế, chỉ với khoảng 50 - 150 mg xyanua không những làm hại sức khỏe mà còn cướp đi tính mạng của một người khỏe mạnh. Đây là chất cực độc và tại Việt Nam đã bị cấm lưu hành, buôn bán, trao đổi, phát tán, sử dụng dưới mọi hình thức”, bác sĩ Minh Phương cho hay.

Các chuyên gia cho biết, xyanua là chất độc cực mạnh và chỉ cần ăn phải một lượng nhỏ cũng có thể gây ra rất nhiều hậu quả nghiêm trọng, thậm chí là mất mạng.

Chất độc xyanua khi vào đến cơ thể có tốc độ hấp thu cực nhanh, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa, thần kinh, hô hấp, tuần hoàn và cuối cùng là lấy đi sinh mạng chỉ sau khoảng thời gian rất ngắn từ khi nhiễm độc.

Tuy nhiên, xyanua có trong thực phẩm ở nồng độ tương đối thấp nên nhiễm độc xyanua từ thực phẩm ít xảy ra. Nếu người dân ăn thực phẩm có chứa xyanua đúng cách vẫn không làm hại đến sức khỏe nhưng có thể gây khó tiêu, đầy bụng, chướng bụng, ợ hơi, choáng nhẹ với người có cơ địa nhạy cảm.

Ths.Bs Nguyễn Minh Phương lưu ý, để tránh ngộ độc thực phẩm có chứa xyanua như sắn, măng tươi, khi ăn cần gọt vỏ, cắt bỏ hai đầu của củ sắn, ngâm trong nước, khi luộc phải mở nắp nồi cho khí HCN bay hơi.

Với măng tươi cần bóc hết bẹ lá măng. Sau đó rửa sạch và có thể cắt lát hay xé nhỏ thành sợi và đem ngâm vào nước sạch qua đêm nhằm loại bớt độc tố. Sau đó, chỉ cần rửa lại và vắt kiệt nước trước khi chế biến. Hoặc sau khi bóc lớp lá bên ngoài rồi bỏ vào nồi nước luộc nhiều lần. Khi luộc xong, bạn mang ra ngâm nước gạo trong vòng 2 ngày là ăn được.

Đặc biệt, không ăn hạt quả mận, đào, lê, mơ, cherry; cần kiểm soát, tránh bỏ sót ngộ độc xyanua sau các vụ cháy.

Sử dụng phòng hộ cá nhân đối với những người có nguy cơ tiếp xúc với các hóa chất công nghiệp, thuốc trừ sâu, người tham gia cứu hộ đám cháy. Cần có quy chế quản lý sát sao hơn trong mua bán các hóa chất độc hại như xyanua.

Vì xyanua là chất kịch độc nên cần tránh tiếp xúc dưới mọi hình thức, trường hợp nghi ngộ độc xyanua cần gọi cấp cứu ngay để bảo vệ tính mạng cho nạn nhân.

Thông thường, sau khi bị ngộ độc xyanua, nạn nhân sẽ trải qua ba giai đoạn. Đầu tiên là giai đoạn kích động, người bị nhiễm độc sẽ có dấu hiệu lo lắng, kích động, thở nhanh và lú lẫn. Sau đó, nạn nhân bắt đầu co giật, khó thở, tụt huyết áp và bị giảm thông khí. Cuối cùng, nạn nhân dần rơi vào trạng thái giảm trường lực cơ và mất phản xạ, bị trụy tim mạch, hạ oxy trong máu, dẫn đến tử vong.

Những dấu hiệu để nhận biết khi trúng độc xyanua đó là cảm thấy đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, thở nhanh, nhịp tim tăng cao, cảm thấy bồn chồn và kiệt sức. Khi phát hiện ra người có dấu hiệu trên, chúng ta cần nhanh chóng đưa người nhiễm độc xyanua đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu kịp thời. Theo các tổ chức y tế, nếu người trúng độc xyanua trong vòng hai giờ không được chữa trị kịp thời, sẽ gây nguy cơ tử vong rất cao.