Hà Nội triển khai loạt công trình khẩn cấp gần 5.600 tỉ đồng chống ngập đô thị

VHO - Sau những đợt mưa bão gây ngập úng nghiêm trọng trên diện rộng, Hà Nội quyết định triển khai 10 dự án hạ tầng thoát nước theo cơ chế khẩn cấp, với mục tiêu xử lý các điểm ngập kéo dài nhiều năm và hoàn thành những hạng mục trọng yếu trước mùa mưa bão năm 2026.

Những ngày mưa lớn vừa qua một lần nữa đặt Hà Nội trước bài toán nan giải mang tên úng ngập đô thị. Nhiều tuyến đường biến thành “sông”, giao thông tê liệt hàng giờ, hàng nghìn phương tiện hư hỏng, sinh hoạt và sản xuất của người dân bị đảo lộn.

Thực trạng này phản ánh những giới hạn kéo dài nhiều năm qua của hệ thống tiêu thoát nước trong bối cảnh đô thị hóa nhanh và thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng.

Trong báo cáo gửi HĐND TP. Hà Nội, UBND thành phố đã thẳng thắn nhìn nhận mức độ thiệt hại sau bão là rất nghiêm trọng. Ngập úng không chỉ gây ùn tắc giao thông kéo dài mà còn để lại tổn thất lớn về kinh tế, làm hư hỏng nhà cửa, hàng hóa, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của hàng vạn hộ dân. Những hệ lụy này buộc thành phố phải có động thái quyết liệt hơn.

Theo đánh giá của TP. Hà Nội, thực trạng ngập úng đến từ nhiều nguyên nhân. Hệ thống thoát nước chính và các công trình đầu mối chưa được đầu tư đồng bộ, nhiều dự án triển khai chậm so với quy hoạch. Các hồ điều hòa (“lá phổi” quan trọng trong việc điều tiết nước mưa) chưa được xây dựng đầy đủ theo kế hoạch. Trong khi đó, ở một số khu đô thị mới, công tác đầu tư và quản lý hạ tầng thoát nước chưa theo kịp tốc độ phát triển dân cư và xây dựng, khiến hệ thống nhanh chóng quá tải khi gặp mưa lớn...

Trước thực tế đó, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội đã ban hành 10 quyết định về lệnh xây dựng công trình khẩn cấp, với tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 5.579 tỉ đồng. Đây là nhóm dự án đầu tư công được áp dụng cơ chế rút gọn, cho phép đẩy nhanh thủ tục để sớm triển khai trên thực địa. Đồng thời, thành phố ưu tiên bố trí nguồn lực, tập trung xử lý ngay những “điểm nghẽn” cấp bách nhất của hệ thống thoát nước đô thị.

Các dự án được thiết kế theo hướng vừa giải quyết tình trạng ngập trước mắt vừa tạo nền tảng cải thiện lâu dài. Một loạt công trình cải tạo, nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước sẽ được triển khai tại các khu vực thường xuyên ngập nặng như Resco, Ecohome, Tây Hồ Tây, Đoàn Ngoại giao, Ciputra, khu vực Võ Chí Công, Long Biên, Đông Anh, Gia Lâm.

Song song với đó là dự án cải tạo tuyến kênh Thụy Phương, vừa bổ cập nước cho sông Tô Lịch vừa tăng khả năng tiêu úng cục bộ cho khu vực phía Bắc thành phố.

Ở khu vực trung tâm và phía Nam, việc cải tạo tuyến hạ lưu sông Kim Ngưu nối về trạm bơm Yên Sở được xem là mắt xích quan trọng trong việc tăng năng lực thoát nước cho toàn bộ lưu vực.

Dọc đại lộ Thăng Long, thành phố sẽ nâng công suất các trạm bơm hiện có, kết hợp lắp đặt trạm bơm dã chiến và xây mới, cải tạo các tuyến cống rãnh để ứng phó với những trận mưa lớn có cường độ cao.

Một trụ cột khác của kế hoạch là đầu tư hàng loạt hồ điều hòa và hồ đầu mối. Các dự án hồ Phú Đô, Yên Nghĩa 1 và 2, Thụy Phương 2 và Mễ Trì (Đồng Bông 2) không chỉ đóng vai trò chứa nước khi mưa lớn mà còn giúp điều tiết dòng chảy, giảm áp lực cho hệ thống cống và trạm bơm trong toàn khu vực. Đây được coi là giải pháp mang tính căn cơ, hướng tới cân bằng giữa phát triển đô thị và khả năng “tự thở” của hạ tầng thoát nước.

Theo kế hoạch, phần lớn các dự án sẽ hoàn thành trong năm 2026, trong đó các hạng mục chính phải xong trước mùa mưa bão.

Thành phố kỳ vọng khi loạt công trình này đi vào vận hành, tình trạng ngập úng kéo dài nhiều năm tại các khu vực trọng điểm sẽ từng bước được kiểm soát, giảm thiểu thiệt hại cho người dân và tạo tiền đề cho một hệ thống hạ tầng đô thị bền vững hơn trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét.