Hà Nội: Camera AI phát hiện hàng ngàn trường hợp vi phạm giao thông

VHO - Từ đêm 23.9.2025, Hà Nội bắt đầu vận hành thí điểm hệ thống camera AI giám sát vi phạm giao thông. Chỉ sau 12 giờ tính từ 0h đến 12h ngày 24.9, hai camera lắp đặt tại phố Phạm Văn Bạch đã ghi nhận tới 1.798 trường hợp vi phạm.

Hà Nội thí điểm camera AI

Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho biết, hệ thống camera giám sát giao thông tích hợp trí tuệ nhân tạo AI đã được thí điểm lắp đặt trên một số tuyến phố tại Hà Nội. Việc thí điểm hệ thống camera AI bắt đầu từ khuya 23.9.

Qua trích xuất dữ liệu từ 2 camera AI được lắp đặt trên phố Phạm Văn Bạch (từ 0h đến 12h ngày 24.9), lực lượng chức năng đã phát hiện 1.798 vi phạm. Trong đó có 343 trường hợp người lái xe máy không đội mũ bảo hiểm; 1.452 trường hợp không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu - vượt đèn đỏ (1.339 xe máy; 113 xe ô tô); 3 trường hợp xe máy đi ngược chiều.

Những trường hợp này sẽ được đối chiếu với hệ thống cơ sở dữ liệu về đăng ký xe để xác định chủ phương tiện. Đồng thời cũng được cán bộ Trung tâm Chỉ huy giao thông, Cục Cảnh sát giao thông kiểm duyệt trước khi chuyển cho Công an Hà Nội để xử lý vi phạm.

Đây là lần đầu tiên trí tuệ nhân tạo được đưa vào vận hành thực tế trong xử lý vi phạm giao thông tại thủ đô, đánh dấu bước ngoặt trong ứng dụng công nghệ vào quản lý trật tự đô thị.

Hiệu quả bước đầu rất rõ ràng: chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, số lượng vi phạm được phát hiện vượt xa năng lực giám sát thủ công của lực lượng cảnh sát giao thông. Camera AI có ưu thế hoạt động liên tục 24/7, không bị giới hạn bởi sức người, có thể theo dõi đồng thời nhiều loại hành vi vi phạm. Điều này không chỉ giúp tăng hiệu quả xử phạt mà còn góp phần nâng cao ý thức chấp hành luật giao thông của người dân khi biết rằng mọi hành vi sai phạm đều có nguy cơ bị phát hiện.

Tuy nhiên, thách thức cũng bộc lộ ngay từ giai đoạn đầu. Việc ghi nhận gần 1.800 vi phạm chỉ trong nửa ngày đặt ra áp lực khổng lồ cho khâu xử lý hậu kiểm, bởi hệ thống pháp lý và quy trình xử phạt hiện nay chưa chắc đã theo kịp tốc độ phát hiện của AI. Hơn nữa, độ chính xác của công nghệ vẫn cần được kiểm chứng trong các điều kiện thực tế phức tạp: khi ánh sáng yếu, khi lưu lượng giao thông đông đúc hoặc khi người vi phạm tìm cách che chắn biển số, gây khó khăn cho quá trình nhận dạng.

Vấn đề bảo mật dữ liệu cá nhân cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Hình ảnh người tham gia giao thông, biển số phương tiện đều là dữ liệu nhạy cảm, đòi hỏi phải có cơ chế lưu trữ, khai thác và xử lý theo chuẩn mực pháp luật để vừa bảo đảm hiệu quả quản lý, vừa không xâm phạm quyền riêng tư. Do vậy, dù tiềm năng lớn, việc nhân rộng hệ thống camera AI cần đi kèm với một khung pháp lý đầy đủ, cơ chế kiểm duyệt minh bạch và chiến lược truyền thông để tạo sự đồng thuận xã hội.

Sức mạnh của những đôi “mắt thần”

Việt Nam không phải là quốc gia đầu tiên ứng dụng AI trong giám sát giao thông. Thực tế, nhiều mô hình trên thế giới đã cho thấy hiệu quả to lớn.

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, hệ thống TEDES (Traffic Electronic Control System) đã được triển khai ở nhiều thành phố lớn. TEDES tích hợp camera đo tốc độ, camera giám sát đèn tín hiệu và công nghệ nhận dạng biển số tự động, từ đó phát hiện và xử lý hàng loạt vi phạm mà không cần sự có mặt trực tiếp của cảnh sát. Việc phạt nguội được tiến hành nhanh chóng nhờ cơ sở dữ liệu tập trung, giúp giảm đáng kể các vụ tai nạn tại các nút giao thường xuyên xảy ra vi phạm.

Australia lại nổi bật với hệ thống của Acusensus, chuyên phát hiện hành vi sử dụng điện thoại di động khi lái xe. Công nghệ này sử dụng camera AI gắn trên cao, kết hợp với thuật toán nhận diện hành vi để phát hiện tài xế cầm điện thoại. Kết quả thí điểm cho thấy số vụ vi phạm dạng này giảm rõ rệt, nhờ sự răn đe mạnh mẽ của hệ thống.

Ở Đài Loan, chính quyền địa phương đã thử nghiệm hệ thống TT-300 ứng dụng edge AI, có khả năng xử lý dữ liệu ngay tại chỗ thay vì gửi toàn bộ về trung tâm. Nhờ đó, độ trễ trong phát hiện vi phạm giảm đáng kể, đồng thời hệ thống còn tích hợp với tín hiệu đèn giao thông để tối ưu hóa luồng di chuyển, vừa giám sát vừa điều tiết giao thông hiệu quả hơn.

Ấn Độ cũng có một cách tiếp cận độc đáo. Tại thành phố Bengaluru, camera AI được kết nối trực tiếp với màn hình LED cỡ lớn đặt ngay tại các nút giao. Khi phát hiện vi phạm, hình ảnh sẽ được hiển thị tức thì trên màn hình, tạo hiệu ứng răn đe trực quan đối với cả người vi phạm lẫn cộng đồng xung quanh. Cách làm này không chỉ nâng cao tính minh bạch mà còn giúp hình thành ý thức tuân thủ luật giao thông trong xã hội.

Có thể thấy điểm chung của các mô hình trên là AI không hoạt động tách biệt mà gắn liền với hạ tầng pháp lý và cơ chế  quản lý xã hội. Hệ thống camera thông minh phát huy tối đa khi đi kèm quy định pháp luật chặt chẽ, cơ chế xử lý nhanh gọn và cách thức tuyên truyền hiệu quả. Đặc biệt, sự minh bạch trong công bố số liệu, cũng như việc kết hợp răn đe trực tiếp, là yếu tố quan trọng giúp người dân chấp nhận và tuân thủ.

Việc triển khai thí điểm camera AI từ đêm 23.9 tại Hà Nội đánh dấu bước khởi đầu quan trọng trong hành trình hiện đại hóa công tác quản lý giao thông ở Việt Nam, tiến tới một hệ thống giám sát giao thông hiện đại, minh bạch và bền vững, góp phần xây dựng văn hóa giao thông an toàn và văn minh.