VHO - Ngày 11.7, Bộ Y tế và Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc - UNFPA tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Dân số thế giới năm 2024 để cùng nhau nhìn lại những tiến bộ và vấn đề tồn đọng trong quá trình 30 năm thực hiện cam kết về sức khỏe tình dục, sức khỏe sinh sản.

Phát biểu tại lễ mít tinh, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh: Hưởng ứng Ngày Dân số Thế giới 11.7, năm 2024, Bộ Y tế đã lựa chọn chủ đề “Đầu tư cho công tác dân số là đầu tư cho phát triển bền vững” nhằm kêu gọi các cấp, các ngành, các tổ chức quốc tế, các đối tác phát triển tiếp tục quan tâm và đầu tư cho công tác dân số của Việt Nam, đóng góp vào sự phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại chương trình

Theo bà Đào Hồng Lan, trong 30 năm qua, Việt Nam đã nỗ lực giải quyết tình trạng bất bình đẳng và thu hẹp khoảng cách về thực trạng kinh tế - xã hội giữa các vùng cũng như các nhóm dân cư. Chỉ số phát triển con người được cải thiện đáng kể và đạt mức trung bình so với các nước trên thế giới.

“Thể hiện rõ nhất là tình trạng suy dinh dưỡng, tử vong bà mẹ, tử vong trẻ em giảm mạnh. Tỉ suất tử vong mẹ đã giảm sáu lần trong 30 năm qua, từ mức 233/100.000 trẻ đẻ sống năm 1990 xuống còn khoảng 40/100.000 trẻ đẻ sống những năm gần đây. Từ năm 1993, tỉ suất tử vong trẻ em dưới 1 tuổi giảm từ 43,3 xuống 12,1 trên 1.000 trẻ đẻ sống năm 2020. Tuổi thọ trung bình tăng nhanh, từ 65,5 tuổi năm 1993 lên 74,5 tuổi năm 2023, cao hơn nhiều quốc gia có cùng mức thu nhập bình quân đầu người”, Bộ trưởng Bộ Y tế cho hay.

Việt Nam đã đạt được những thành tựu trong việc bảo đảm tiếp cận với các dịch vụ kế hoạch hóa gia đình. Từ năm 1993, tỉ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại đã tăng từ 41,3% lên 70,1% năm 2022. Bên cạnh đó, các dịch vụ tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn; tầm soát, chẩn đoán và điều trị sớm các bệnh, tật trước sinh và sơ sinh được triển khai và từng bước mở rộng. Dịch vụ chăm sóc sức khỏe người cao tuổi từng bước được củng cố và phát triển.

Quang cảnh lễ mít tinh

Tốc độ gia tăng dân số nhanh đã được Việt Nam khống chế thành công, tỉ lệ tăng dân số hàng năm giảm từ 1,7% giai đoạn 1989-1999 xuống 1,14% giai đoạn 2009-2019. Việt Nam đạt mức sinh thay thế từ năm 2006 và tổng tỉ suất sinh (TFR) được duy trì ở mức 2,0 - 2,1 con/phụ nữ trong suốt thời gian qua.

Cơ cấu dân số chuyển dịch tích cực theo hướng dân số trong độ tuổi lao động tăng mạnh, từ 56,1% năm 1989 lên 67,5% năm 2023. Việt Nam bước vào thời kỳ “dân số vàng” từ 2007 với lực lượng lao động trẻ, dồi dào và cần được tiếp tục đầu tư cho an sinh xã hội, y tế, giáo dục, việc làm, nâng cao năng suất lao động, hướng tới phát triển bền vững.

Để hoàn thành các mục tiêu của Nghị quyết 21-NQ/TW, Chiến lược Dân số Việt Nam cũng như mục tiêu quốc gia về phát triển bền vững, Bộ trưởng Bộ Y tế đề nghị các địa phương đầu tư kinh phí, bố trí cán bộ đủ năng lực để thực hiện thành công các mục tiêu, nhiệm vụ về công tác dân số của ngành, địa phương đã đề ra. 

Cần tập trung đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả các hoạt động truyền thông, giáo dục về dân số và phát triển, nhất là các nội dung tác động trực tiếp đến sự phát triển bền vững của Việt Nam và của mỗi địa phương trong hiện tại và tương lai.

Tại Lễ mít tinh, bà Pauline Fatima Tamesis, Điều phối viên Thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam đã cho rằng: Việt Nam, với dân số hơn 100 triệu người, hiện là quốc gia đông dân thứ 15 trên thế giới. Theo dự báo của Tổng cục Thống kê, quy mô dân số Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục tăng, nhưng với tốc độ giảm dần. Ngành y tế Việt Nam đã giảm 75% tử vong mẹ, vượt qua mức giảm 34% của thế giới. Tỉ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại của phụ nữ trong độ tuổi từ 15 đến 49 đã tăng hơn 60%. Tuy nhiên, sự chênh lệch vẫn còn tồn tại ở một số khu vực đặc biệt là với khu vực miền núi, khó khăn.

“Chúng ta phải hành động quyết liệt và ngay lập tức để đảm bảo rằng mọi phụ nữ đều có thể tiếp cận các dịch vụ chăm sóc cần thiết khi mang thai và sinh con. Đầu tư vào sức khỏe sinh sản và sức khỏe tình dục chính là đầu tư chấm dứt đói nghèo và chấm dứt bất bình đẳng”, bà Pauline Fatima Tamesis nhấn mạnh.