“Cú sốc” tuyển sinh 2026: Học bạ đẹp không còn là lợi thế?

VHO - Tuyển sinh 2026 ghi nhận sự thay đổi lớn khi nhiều trường đại học giảm hoặc cắt xét học bạ, khiến điểm số trên lớp không còn là “vé ưu tiên” như trước.

Tuyển sinh đại học năm 2026 đang chứng kiến một sự thay đổi lớn khiến nhiều học sinh và phụ huynh không khỏi lo lắng: học bạ đẹp không còn là “tấm vé ưu tiên” để bước chân vào các trường đại học top đầu. Thậm chí, trong bối cảnh mới, học sinh sở hữu học bạ toàn điểm cao vẫn có nguy cơ trượt đại học nếu thiếu sự chuẩn bị đúng hướng.

Học bạ vẫn cần, nhưng không còn quyết định

Theo quy định hiện hành, điểm học bạ vẫn đóng vai trò quan trọng trong xét tốt nghiệp THPT, khi chiếm khoảng 50% tổng điểm xét tốt nghiệp. Điều này đồng nghĩa với việc học sinh không thể xem nhẹ quá trình học tập trên lớp.

Tuy nhiên, trong tuyển sinh đại học, đặc biệt với các trường tốp trên, học bạ đang dần mất đi vị thế vốn có. Thực tế nhiều năm cho thấy điểm học bạ giữa các trường, các địa phương có sự chênh lệch lớn, chưa phản ánh chính xác năng lực thật của thí sinh. Đây là lý do khiến nhiều cơ sở đào tạo buộc phải điều chỉnh phương thức tuyển sinh.

Nhiều trường đại học giảm mạnh xét tuyển học bạ

Ngay từ sớm, một loạt trường đại học đã thông báo thu hẹp hoặc cắt giảm phương thức xét tuyển học bạ trong mùa tuyển sinh 2026. Một số trường chuyển hẳn sang ưu tiên điểm thi tốt nghiệp THPT, kỳ thi Đánh giá năng lực, Đánh giá tư duy hoặc kết hợp nhiều tiêu chí khác.

Sự thay đổi này cho thấy các trường ngày càng đặt nặng yếu tố năng lực thực chất, thay vì chỉ dựa vào bảng điểm đẹp trong suốt 3 năm THPT. Học bạ giờ đây chủ yếu mang tính điều kiện, không còn là yếu tố quyết định việc trúng tuyển như trước.

Xét tuyển bằng phương thức học bạ: Giữ hay bỏ

VHO - Bộ GD&ĐT đang tiến hành lấy ý kiến rộng rãi về việc có nên tiếp tục duy trì hay bỏ phương thức xét tuyển đại học bằng học bạ. Đây là phương thức đã giúp hàng trăm nghìn thí sinh có thêm cơ hội vào giảng đường, nhưng cũng gây nhiều tranh cãi về tính công bằng, minh bạch và chất lượng đầu vào.

Thực tế phũ phàng: Học bạ cao vẫn có thể trượt

Không ít giáo viên thừa nhận rằng tình trạng “lạm phát điểm” ở bậc THPT khiến học bạ ngày càng kém giá trị phân loại. Trong khi đó, các kỳ thi chuẩn hóa như Đánh giá năng lực lại yêu cầu tư duy tổng hợp, khả năng đọc hiểu, xử lý dữ liệu và giải quyết vấn đề – những kỹ năng mà nhiều học sinh chưa được rèn luyện đầy đủ.

Vì vậy, việc học bạ toàn 8,5 – 9,0 nhưng điểm thi đánh giá năng lực thấp không còn là điều hiếm gặp. Điều này dẫn đến hệ quả rõ ràng: nhiều thí sinh mất cơ hội vào ngành, trường mơ ước dù có thành tích học tập rất đẹp trên giấy.

Lời cảnh báo cho học sinh 2K8

Trước bối cảnh tuyển sinh thay đổi nhanh chóng, các chuyên gia tuyển sinh và giáo viên đều đưa ra lời khuyên thẳng thắn: đã đến lúc học sinh cần ngừng ảo tưởng về điểm số trên lớp.

Thay vì chỉ tập trung giữ học bạ, học sinh cần:

Bắt đầu làm quen và ôn luyện các kỳ thi Đánh giá năng lực, Đánh giá tư duy.

Chủ động luyện đề sớm, đặc biệt từ tháng 12 – giai đoạn được xem là “thời điểm vàng”.

Giữ học bạ ổn định, nhưng chuyển trọng tâm sang rèn tư duy và kỹ năng làm bài thi.

Tuyển sinh 2026: Cuộc chơi đã đổi luật

Nếu như trước đây, học bạ đẹp có thể giúp thí sinh nắm chắc một suất vào đại học, thì nay điều đó không còn đúng. Tuyển sinh 2026 là cuộc cạnh tranh về năng lực thật, nơi các kỳ thi chuẩn hóa đóng vai trò ngày càng quan trọng.

Trong bối cảnh đó, học sinh cần sớm thay đổi tư duy, chuẩn bị chiến lược học tập dài hạn và thực tế hơn. Bởi nếu tiếp tục “ngủ quên” trên những con số đẹp trong học bạ, cái giá phải trả có thể là một mùa tuyển sinh đầy tiếc nuối.