Cô gái Phạm Thị Hồng Thắm – Người đưa muối Sa Huỳnh vươn xa

VHO- Sa Huỳnh (Quảng Ngãi) không chỉ được biết đến với những di khảo cổ học quan trọng mà còn nổi tiếng với cánh đồng muốt bát ngát mang nét đẹp giản dị, cuốn hút đến lạ. Cô gái Phạm Hồng Thắm (SN 1993) đã tạo dựng thương hiệu muối sạch SAHU với mong ước nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho diêm dân Sa Huỳnh, trong đó có nhiều loại có giá trị cao gấp 50 lần giá muối nguyên liệu.

Phạm Thị Hồng Thắm tạo dựng sản phẩm muối sạch và đưa đi tiêu thụ với thương hiệu SAHU

Khởi nghiệp với muối…
Sinh ra và lớn lên ở phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, nơi có cánh đồng muối Sa Huỳnh. Thấu hiểu những vất vả, khó khăn của người diêm dân, năm 2015, sau khi tốt nghiệp chuyên ngành Luật ở TP Hồ Chí Minh, chị Thắm trở về quê để theo đuổi ước mơ nâng tầm hạt muối quê hương. Thắm chia sẻ, việc học đại học chỉ như là hành trang giúp chị có thêm kiến thức, giúp chị tự tin hơn để trở về quê nhà làm gì đó giúp bà con diêm dân có thu nhập cao hơn từ hạt muối, đồng thời phát triển thương hiệu muối Sa Huỳnh khắp mọi miền đất nước. “Ban đầu gặp rất nhiều khó khăn từ phía gia đình, mới ra trường chưa có nguồn vốn để khởi nghiệp. Nhưng bản thân cảm thấy xót xa trước những nhọc nhằn, khổ cực của người làm muối mà kết quả họ nhận được phần nhiều là “vị đắng” khi giá muối quá thấp. Chính vì vậy, Thắm vẫn quyết định trở về quê khởi nghiệp từ muối, bằng cách tạo dựng sản phẩm muối sạch và đưa đi tiêu thụ với thương hiệu SAHU viết tắt từ tên Sa Huỳnh”, Thắm bộc bạch.

Diêm dân Sa Huỳnh sản xuất muối sạch cung cấp cho Thắm với giá cao gấp 4-6 lần so với thị trường

Để có muối sạch đảm bảo chất lượng đưa ra thị trường tiêu thụ, Thắm cùng người thân tìm đến nhiều gia đình diêm dân để thuyết phục họ tuân thủ sản xuất theo một số yêu cầu như: nền đất của ruộng muối phải đầm chặt, kĩ lưỡng hơn để giảm thiểu tối đa tạp chất bám, dính theo; thời gian từ khi đưa nước vào ruộng phơi nắng tạo muối trung bình 4 ngày để hạt to, chắc... Bù lại Thắm sẽ mua với giá cao gấp từ 4-6 lần so với thị trường. Ban đầu, cơ sở của Thắm chỉ sản xuất ra những sản phẩm đơn giản như: muối tinh, muối hầm. Tuy nhiên, đến nay xưởng của Thắm đã làm ra được nhiều sản phẩm có giá trị rất cao như: hoa muối có giá bán là 34.000/kg, gấp 17 lần giá muối nguyên liệu; muối ống tre, giá 100.000/kg, gấp 50 lần giá muối nguyên liệu… “Tôi phải đến từng nhà dân, ra từng ruộng muối để gặp diêm dân đặt hàng bà con sản xuất những hạt muối chất lượng nhất. Từ đó mới tạo ra những sản phẩm muối đầu tiên là muối tinh, muối hầm thì tôi chọn nung trong nồi đất sét để không bị nhiễm kim loại nặng và giữ được mùi hương và độ an toàn của muối. Tuy nhiên, cũng phải qua những mẻ muối hư lên hư xuống mới ra được sản phẩm như mong muốn”, Thắm cho hay.

Sản phẩm hoa muối có giá bán 34.000/kg, gấp 17 lần giá muối nguyên liệu

Đưa “vàng trắng” Sa Huỳnh vươn xa
Từ năm 2019 đến nay, bình quân mỗi năm cơ sở chế biến muối của chị Thắm đã tiêu thụ cho diêm dân Sa Huỳnh 200 tấn muối. Ông Nguyễn Văn Hùng diêm dân Tổ dân phố Tân Diêm, phường Phổ Thạnh cho biết, bình quân mỗi năm ông bán cho cơ sở sản xuất muối SAHU khoảng 2 tấn hoa muối, giá 20 ngàn đồng/ kí. Hoa muối không chạm đất nên rất sạch, có vị mặn dịu và nhạt nhất nhưng vẫn giữ nguyên khoáng chất có trong muối biển. Đây là thứ gia vị hảo hạng rất được ưa chuộng bởi nhiều đầu bếp nổi tiếng trên thế giới. 

Muối bọt đem lại thu nhập cao cho gia đình diêm dân ở phường Phổ Thạnh

Còn bà Ngô Thị Vinh, phường Phổ Thạnh cho biết, nhiều năm nay giá muối rất rẻ, có lúc chỉ 500 đồng/kg. Tuy nhiên, khi bán muối cho Thắm thì giá thành lại cao hơn giá thị trường khoảng 3-5 lần. Ngoài ra, riêng muối bọt bán cho Thắm đã đem lại cho gia đình tôi vài chục triệu đồng trên năm. “Trước đây nghề làm muối ở Sa Huỳnh có nhiều thăng trầm với nhiều lý do khác nhau. Nên có một dạo làng muối Sa Huỳnh được ví von là “làng muối đắng”, bởi công sức mà diêm dân bỏ ra cho đồng muối trở nên uổng phí, cuộc sống nhọc nhằn. Mặt khác, do giá thành muối không ổn định, và muối Sa Huỳnh vẫn chưa có thương hiệu nên gây nhiều khó khăn cho diêm dân. Giờ bà con diêm dân đã có đầu ra ổn định khi bán muối cho Thắm”, bà Vinh chia sẻ thêm.
Đối tượng khách hàng chị Thắm hướng đến là những người thích lựa chọn thực phẩm sạch, chất lượng, an toàn để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. Tuy nhiên, với cơ chế thị trường hiện nay, ngoài đảm bảo uy tín, chất lượng thì rất cần khâu quảng bá rộng rãi thì mới có cơ hội đưa sản phẩm muối Sa Huỳnh vươn xa, tiêu thụ mạnh trên thị trường. Thắm cho hay, để sống được với nghề thì trước hết, người sản xuất phải có đạo đức kinh doanh. Các sản phẩm làm ra phải chất lượng, an toàn thì người tiêu dùng mới tin tưởng chọn dùng.

Muối SAHU được khách hàng ưa chuộng

Để khai thác, bảo vệ thương hiệu muối Sa Huỳnh cũng như những sản phẩm do mình tạo ra, đầu năm 2018, chị Thắm đã thành lập Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên muối SAHU tại phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ. Đến nay, Công ty của chị Thắm đã giải quyết công ăn việc làm ổn định cho 10 lao động ở địa phương. Chị Ngô Thị Xuân Đào, xã Phổ Châu, thị xã Đức Phổ cho biết, chị làm việc cho chị Thắm từ năm 2017, lúc đó còn chưa thành lập Công ty. Công việc làm hàng ngày của chị là sàng lựa những tạp chất ở trong muối ra, việc không có gì quá vất vả, giúp chị có thu nhập ổn định để lo cho các con. 
Nhận thấy Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên muối SAHU là doanh nghiệp mới thành lập nhưng đi theo hướng phát triển sản phẩm của quê hương, mong muốn nâng cao giá trị của sản phẩm, đã góp phần mang thương hiệu muối Sa Huỳnh vươn xa. Định hướng của Công ty này phù hợp với quan điểm phát triển của UBND tỉnh Quảng Ngãi là Cơ cấu lại nền nông nghiệp và Phát triển sản xuất kinh doanh tại làng muối Sa Huỳnh. Do đó, Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và thủy sản Quảng Ngãi đã quyết định hỗ trợ Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên muối SAHU mua sắm máy móc, trang thiết bị; hoàn thiện các thủ tục để nhận Chứng nhận hệ thống quy phạm thực hành vê những nguyên tắc chung đối với vệ sinh thực phẩm theo HACCP. Những hỗ trợ của Chi cục đã kịp thời đồng hành cùng doanh nghiệp, “tiếp lửa” cho những bạn trẻ khát vọng khởi nghiệp, với mục tiêu nâng cao giá trị hạt muối Sa Huỳnh, tăng thu nhập cho người dân làm muối, đưa hạt muối Sa Huỳnh vươn xa hơn.
Ông Đặng Tấn Thương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và thủy sản Quảng Ngãi, cho biết, qua khảo sát, chúng tôi đánh giá cao những sản phẩm do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên muối SAHU tạo ra. Những sản phẩm này dù có giá thành cao nhưng vẫn được rất nhiều khách hàng lựa chọn. Điều quan trọng nhất là Công ty của chị Thắm đã góp phần mang thương hiệu muối Sa Huỳnh vươn xa, nâng cao thu nhập cho diêm dân Sa Huỳnh. Tháng 4.2011, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã cấp Giấy chứng nhận đăng ký thương hiệu muối “Sa Huỳnh”.

Cánh đồng muối Sa Huỳnh

Qua 7 năm nỗ lực, một phần ước mơ của cô tân sinh viên ngày nào đã trở thành hiện thực khi hạt muối Sa Huỳnh với thương hiệu muối SAHU đã được khách hàng trong cả nước biết đến và tin dùng. 
Ông Nguyễn Văn Hường – Trưởng Phòng VHTT thị xã Đức Phổ cho biết, hiện đồng muối Sa Huỳnh có khoảng 80 ha, với khoảng 500 hộ sản xuất. Khi đến với cánh đồng muối Sa Huỳnh, du khách được chứng kiến công đoạn làm ra hạt muối trắng tinh. Bên cạnh đó, một khi đã đặt chân tới đây có các địa điểm du lịch nổi tiếng xung quanh như: bãi biển Sa Huỳnh, nhà trưng bày văn hóa Sa Huỳnh, gành đá Hóc Mó, gò Ma Vương, bãi biển Châu Me hay làng gốm cổ truyền... Sản phẩm muối SAHU của Thắm được đánh giá cao, du khách đến tham quan mua làm quà tặng. Đồng thời, giúp bà con diêm dân có thu nhập cao, ổn định và tiến đến làm du lịch từ nghề sản xuất muối truyền thống.
Box: 
“Dưới thời nhà Nguyễn, Sa Huỳnh là vị trí quan trọng để canh phòng mặt biển và cũng kể từ đó nghề muối Sa Huỳnh hình thành. Muối Sa Huỳnh thời chúa Nguyễn không chỉ cung cấp cho người dân Trung Trung Bộ mà còn vượt qua đèo An Khê, lên vùng Tây Nguyên phục vụ đồng bào các dân tộc miền Thượng. Theo các tài liệu, người Pháp thời bấy giờ gọi Muối Sa Huỳnh là “Vàng trắng” xứ An Nam. Nghề sản xuất muối ở đây bắt đầu từ 200 - 300 năm trước”. 

NHƯ ĐỒNG