Chăm sóc phụ nữ mang thai để giảm tỉ lệ trẻ sinh non

VHO - Nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng xã hội góp phần giảm thiểu nguy cơ sinh non từ những nguyên nhân có thể phòng tránh được, đồng thời đẩy mạnh các hỗ trợ can thiệp cải thiện tình trạng sức khỏe của trẻ sinh non, giúp trẻ được sống khỏe mạnh và phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần, Bộ Y tế phát động Tháng cao điểm hành động Vì trẻ sinh non từ 1.11- 30.11 trên phạm vi toàn quốc.

Trên thế giới và tại Việt Nam, mỗi năm có hơn 13 triệu trẻ sinh non (cứ 10 trẻ thì có 1 trẻ sinh non). Sinh non là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ sơ sinh. Tại Việt Nam, 1/4 trẻ sơ sinh tử vong là do nguyên nhân đẻ non tháng, nhẹ cân.

Nằm trong chuỗi các sự kiện Tháng cao điểm hành động Vì trẻ sinh non, Bộ Y tế phối hợp với UBND tỉnh Bắc Ninh và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) tổ chức Lễ mít tinh Việt Nam hưởng ứng Ngày Thế giới vì trẻ sinh non năm 2024 phát động Tháng cao điểm hành động Vì trẻ sinh non từ 1.11- 30.11 trên phạm vi toàn quốc.

Chương trình nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng xã hội góp phần giảm thiểu nguy cơ sinh non từ những nguyên nhân có thể phòng tránh được, đồng thời đẩy mạnh các hỗ trợ can thiệp cải thiện tình trạng sức khỏe của trẻ sinh non, giúp trẻ được sống khỏe mạnh và phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần.

Đồng thời kêu gọi các Bộ, ngành, đoàn thể và cộng đồng xã hội cùng phối hợp trong việc tham gia chăm sóc phụ nữ có thai, dự phòng sinh non, chăm sóc/điều trị cho trẻ sinh non.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, Việt Nam đã đạt được kết thực hiện hoàn thành trước thời hạn các Mục tiêu Thiên niên kỷ cũng như thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững, với các con số đáng khích lệ trong việc giảm tử vong mẹ và giảm tử vong trẻ em, giảm suy dinh dưỡng trẻ em.

Trong đó, tỉ suất tử vong trẻ em dưới 5 tuổi giảm từ 22,1%o năm 2015 xuống còn 18,2%o năm 2023. Tỉ suất tử vong trẻ em dưới 1 tuổi giảm từ 14,7%o năm 2015 xuống còn 12,1%o năm 2023.

Tử vong trẻ sơ sinh hiện nay giảm còn 9,8%o (năm 2015 là 12 %o) và nhiều cơ sở y tế của Việt Nam đã chăm sóc, điều trị nuôi dưỡng thành công nhiều trẻ sinh non/nhẹ cân dưới 500gr, đem lại sự sống và phát triển toàn diện cho trẻ, niềm vui, hạnh phúc vô cùng của các gia đình có trẻ sinh non/nhẹ cân.

Tuy nhiên, hiện công tác chăm sóc sức khỏe của Việt Nam đang phải đối mặt với 3 vấn đề chính cần quan tâm đặc biệt. Đó là sự khác biệt khoảng cách về sức khỏe bà mẹ trẻ em giữa các vùng, miền vùng núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số cao gấp 2-3 lần so với thành thị, thậm chí tử vong mẹ của người Dân tộc thiểu số H’Mông cao gấp 7 lần so với người Kinh; Tốc độ giảm tử vong trẻ sơ sinh chậm hơn nhiều so với tốc độ giảm tử vong ở trẻ dưới 1 tuổi và tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi;  Tử vong trẻ em dưới 5 tuổi của Việt Nam so với các nước Phát triển.

Như vậy, Việt Nam cần phải có nhiều cố gắng hơn nữa vào các can thiệp giảm tử vong sơ sinh, đặc biệt là giảm tỉ lệ tử vong do đẻ non/nhẹ cân, bảo đảm cho mọi trẻ sinh non đều được chăm sóc sức khỏe tốt nhất, nhằm mục tiêu tất cả trẻ em sinh ra đều được sống, khỏe mạnh và góp phần hướng tới một thế hệ trẻ Việt Nam khỏe mạnh về thể chất, trong sáng về tinh thần và phát triển về trí tuệ.

Để giảm tỉ lệ trẻ đẻ non, nhẹ cân, góp phần giảm tử vong trẻ sơ sinh, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho rằng, bên cạnh sự quan tâm đầu tư của Đảng, Nhà nước, sự nỗ lực của ngành Y tế thì rất cần sự phối hợp của các Bộ, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương.

Cùng với đó là sự chung tay của toàn thể cộng đồng, ý thức và thực hiện chăm sóc sức khỏe của phụ nữ có thai; cùng với sự tham gia hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp trong và ngoài nước để triển khai đồng bộ các giải pháp từ truyền thông, đến việc chăm sóc phụ nữ có thai, dự phòng sinh non và chăm sóc, điều trị cho trẻ sinh non toàn diện.

Theo Vụ Sức khoẻ Bà mẹ - Trẻ em (Bộ Y tế), các biện pháp dự phòng có thể giảm đáng kể số bà mẹ có nguy cơ sinh non. Do đó, cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ và người sử dụng dịch vụ.

Trong đó, cần triển khai đồng bộ các giải pháp: Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ cần được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc trước khi mang thai bao gồm sàng lọc, tư vấn các vấn đề liên quan đến mang thai và sinh đẻ nhằm giảm thiểu rủi ro và bảo đảm phụ nữ khi mang thai có sức khoẻ tốt nhất.

Phụ nữ mang thai được phát hiện có nguy cơ sinh non cần được khám thai định kỳ, chăm sóc, điều trị và tư vấn ở các cơ sở chuyên khoa giúp họ có thể phòng sinh non hiệu quả. Cần sinh con theo kế hoạch, bảo đảm theo khuyến cáo (không sinh con ở tuổi vị thành niên, khoảng cách giữa 2 lần sinh không quá dày).

Ở giai đoạn chăm sóc thai nghén, phụ nữ tuân thủ khám thai định kỳ và đặc biệt lưu ý việc cân bằng dinh dưỡng; tránh các chất kích thích; chế độ lao động sinh hoạt phù hợp; giảm stress.

Đối với trẻ sinh non, nhẹ cân được chăm sóc bằng phương pháp Kangagoo theo hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế. Đây là quá trình thiết yếu sớm, da kề da, cho trẻ bú mẹ ngay từ những giờ đầu sau sinh và nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu theo hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế.

Đồng thời, theo dõi sức khỏe của trẻ, giữ ấm cho trẻ tránh hạ thân nhiệt, khám và chăm sóc trẻ đẻ non, nhẹ cân theo hướng dẫn của cán bộ y tế. Đối với trẻ quá non tháng và nhẹ cân cần phải được chăm sóc, theo dõi, nuôi dưỡng, điều trị ổn định tại các cơ sở y tế.