Chấm dứt nguy cơ “hợp thức hóa” sai phạm quy hoạch

VHO - Từ những dãy nhà tắm xây âm thầm trên đất rừng phòng hộ, khu du lịch sinh thái biển Hải Tiến đứng trước nguy cơ bị băm nát bởi các công trình không phép. Nhưng sau phản ánh quyết liệt của báo chí và sự vào cuộc quyết đoán của chính quyền địa phương, trật tự quy hoạch đã được lập lại.

 Những gì từng bị xem là “tiện ích tạm thời” cuối cùng đã bị tháo dỡ, trả lại không gian biển đúng nghĩa cho du khách và cộng đồng.

Từ “tiện ích tạm thời” đến dấu hiệu hợp thức hóa sai phạm

Tháng 3.2025, đoàn kiểm tra của UBND xã Hoằng Tiến phát hiện một dãy công trình kiên cố “mọc” lên ngay trên phần đất rừng phòng hộ ven biển, khu vực đã được quy hoạch nghiêm ngặt theo Quyết định số 5058/QĐ-UBND ngày 10.8.2018 của UBND tỉnh Thanh Hóa.

Điều đáng nói, các hạng mục này không có giấy phép xây dựng, cũng không nằm trong bất kỳ quy hoạch được phê duyệt nào.

Theo biên bản kiểm tra ngày 15.3, Công ty TNHH Du lịch và Thương mại EURO là đơn vị trực tiếp xây dựng 5 công trình gồm: hai đã hoàn thiện tường bao, hai đang ở giai đoạn móng và dựng cột bê tông, và một đã đổ xong móng.

Với diện tích khoảng 48m² mỗi hạng mục, cao 3m, sử dụng vật liệu bền chắc như bê tông và mái ngói nhựa, không khó để nhận ra rằng chúng không hề mang tính chất “tạm bợ”.

Điều khiến dư luận đặc biệt quan ngại là cách doanh nghiệp cố tình dùng cụm từ “tiện ích tạm thời” để bao biện cho việc xây dựng trái phép. Những nhà tắm, nhà vệ sinh, quầy dịch vụ ấy, vốn được ví như “phục vụ du khách” thực chất lại là bước đi đầu tiên trong một chuỗi hành vi nhằm hợp thức hóa sai phạm và mở rộng diện tích sử dụng đất trái quy định.

Khi bị yêu cầu tháo dỡ trước ngày 31.3, Công ty EURO không những không chấp hành, mà còn tiếp tục hoàn thiện công trình và viện dẫn lý do “chờ phê duyệt điều chỉnh quy hoạch” để kéo dài thời gian. Đây không còn là biểu hiện của thiếu hiểu biết, mà là sự toan tính có chủ đích, đặt lợi ích riêng lên trên nguyên tắc phát triển bền vững.

Nghiêm trọng hơn, khu vực xây dựng thuộc vùng đất rừng phòng hộ, vốn đóng vai trò then chốt trong việc chống sạt lở, xâm thực và bảo vệ môi trường sinh thái ven biển. Hành vi chuyển hóa đất rừng thành công trình du lịch, dù dưới danh nghĩa nào, đều là sự xâm phạm không thể chấp nhận.

Không dừng lại ở những công trình đã xây, Công ty EURO còn tiếp tục đề xuất xây thêm lối đi lát đá, đèn chiếu sáng, nhà vệ sinh di động...

Từng bước nhỏ này cho thấy một chiến lược “lấn dần diện tích”, với mục tiêu biến đất rừng phòng hộ thành khu dịch vụ mà không thông qua bất kỳ trình tự pháp lý nào. Đây là mô hình sai phạm từng xảy ra ở nhiều địa phương, để lại hậu quả nghiêm trọng về môi trường và tiền lệ pháp lý.

Chính sự bất chấp quy định, thái độ xem thường kỷ cương và hành vi lách luật được tính toán kỹ càng đã biến vụ việc tại Hải Tiến trở thành điển hình cần phải xử lý rốt ráo, không chỉ để chấm dứt sai phạm cụ thể, mà để bảo vệ tính nghiêm minh của quy hoạch toàn tỉnh.

Trả lại bãi biển cho quy hoạch: Chấm dứt mô hình “giả tạm làm thật”

Trước thái độ bất hợp tác của chủ đầu tư, UBND xã Hoằng Tiến đã lập phương án cưỡng chế bắt buộc. Ngày 2.6.2025, kế hoạch giải tỏa được triển khai theo chỉ đạo của UBND huyện Hoằng Hóa. Đến chiều 5.6, toàn bộ các công trình xây trái phép đã bị tháo dỡ hoàn toàn.

Quá trình cưỡng chế được tổ chức bài bản và đồng bộ. Công an xã đảm bảo an ninh trật tự, Đồn Biên phòng Hoằng Trường phối hợp giữ ổn định vùng ven biển. Các phòng chuyên môn như Kinh tế – Hạ tầng, Nông nghiệp và Môi trường giám sát chặt chẽ từng khâu tháo dỡ, đảm bảo tiến độ và tính pháp lý.

Tuy công trình đã bị dỡ bỏ, nhưng vụ việc để lại nhiều câu hỏi cần được tiếp tục làm rõ: Trách nhiệm giám sát ban đầu ở đâu? Vì sao việc xây dựng không phép lại kéo dài nhiều tháng? Chủ đầu tư sẽ bị xử lý đến mức nào để đảm bảo tính răn đe?

Thực tế cho thấy, nếu không có sức ép từ dư luận và truyền thông, nếu không có sự vào cuộc quyết liệt từ cấp huyện và tỉnh, các công trình “giả tạm làm thật” này rất có thể đã tồn tại như một phần của “quy hoạch không chính thức”. Và nếu điều đó xảy ra, hệ sinh thái ven biển Hải Tiến có thể đã mất đi một phần không thể phục hồi.

Trong bối cảnh Thanh Hóa đang hướng đến mục tiêu trở thành trung tâm du lịch Bắc Trung Bộ, việc giữ nghiêm quy hoạch và bảo vệ môi trường không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn là lựa chọn sống còn để phát triển du lịch bền vững.

Một công trình vi phạm được hợp thức hóa hôm nay có thể kéo theo hàng chục sai phạm tương tự ngày mai, phá vỡ mọi chiến lược định hướng dài hạn.

Chính quyền tỉnh Thanh Hóa đã thể hiện rõ quyết tâm. Việc kiên quyết tháo dỡ công trình trái phép của Công ty EURO là thông điệp mạnh mẽ gửi tới tất cả nhà đầu tư: Mọi phát triển đều phải đặt trên nền tảng pháp luật, không có “vùng xám” nào cho sự nhượng bộ.

Bảo vệ quy hoạch là bảo vệ niềm tin vào thể chế. Khi kỷ cương được đảm bảo, khi môi trường được giữ gìn, thì bãi biển Hải Tiến mới có thể thực sự trở thành nơi khởi nguồn cho những giấc mơ nghỉ dưỡng xanh, bền vững, và đầy trách nhiệm.