Bộ Y tế kiến nghị cấm toàn diện thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

VHO - Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết Bộ Y tế sẽ phối hợp các bộ, ngành liên quan xây dựng trình Chính phủ, trình Quốc hội kịp thời ban hành quy định để cấm toàn diện các sản phẩm thuốc lá mới trước khi việc sử dụng trở nên phổ biến hơn.

Ngày 5.7 Vụ Pháp chế phối hợp cùng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế tổ chức hội thảo cung cấp thông tin về tác hại của thuốc lá mới và đề xuất biện pháp quản lý các sản phẩm này để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Trao đổi tại hội thảo, TS Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cảnh báo, thành phần hóa chất, ma túy của thuốc lá điện tử phức tạp hơn rất nhiều so với thuốc lá truyền thống. Thống kê mới nhất có tới 700 các loại ma túy cần sa tổng hợp nhưng hiện tại ở Việt Nam chúng ta mới xác định được khoảng 200 chất. Nguy cơ dùng ma túy gấp 3,5 lần so với không hút thuốc lá điện tử.

Ngoài ra, có ba nhóm nguy cơ khi sử dụng thuốc lá điện tử. Thứ nhất là nicotine, hàm lượng nicotine trong thuốc lá điện tử cao hơn thuốc lá thông thường. Thuốc lá điện tử làm tăng số người nghiện lên hàng chục lần, chứ không giống như quảng cáo giúp cai nghiện thuốc lá.

Chuyên gia chống độc khẳng định, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các loại thuốc lá mới khác hoàn toàn có hại sức khỏe. Nó mở đầu xu hướng lạm dụng, nghiện, phơi nhiễm các hóa chất tổng hợp của con người không thể kiểm soát và hàng loạt bệnh tật mới, vấn đề y tế khác. Đồng thời làm nặng, phức tạp thêm vấn đề thuốc lá thông thường, ma túy. Vì vậy tuyệt đối không cần đánh giá, nghiên cứu hay cho dùng thử các sản phẩm này.

Hiện nhiều nước đã cấm thuốc lá điện tử (như Trung Quốc, Thái Lan, Singapore,…). Điển hình, Trung Quốc là quốc gia phát minh, sản xuất thuốc lá điện tử nhiều nhất trên thế giới nhưng đã cấm các loại thuốc lá điện tử có hương thơm từ tháng 10.2022 (gần như toàn bộ các sản phẩm thuốc lá điện tử).

ThS Nguyễn Thị An, giám đốc Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam, thông tin thêm nhằm hướng tới giới trẻ, thuốc lá điện tử được thiết kế kiểu dáng giống đồ dùng như cây bút, USB, thỏi son môi, hộp sữa, đồ chơi… Giá cả đa dạng, nhiều sản phẩm giá rất rẻ.

Đặc biệt tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trong thanh thiếu niên Việt Nam đã gia tăng trong những năm gần đây, đặc biệt ở học sinh nữ.

ThS. Đinh Thị Thu Thủy – Phó Vụ trưởng Vụ Phápchế, Bộ Y tế cho biết, thuốc lá mới là vấn đề đang rất nóng, dư luận cực kỳ quan tâm và cần khẩn trương có biện pháp để ngăn chặn kịp thời. Điều này sẽ tránh cho cả một thế hệ tương lai nghiện nicotine, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất, tinh thần của trẻ em và thanh thiếu niên.

"Quan điểm của Bộ Y tế từ trước đến nay vẫn là cấm hoàn toàn các loại thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá mới khác). Vì vậy bộ đề xuất xây dựng văn bản với nội dung cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá mới. Hình thức văn bản là nghị quyết do Quốc hội ban hành.

Trong đó, phạm vi điều chỉnh bao gồm giải thích rõ khái niệm về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá mới khác. Quy định cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo thuốc lá mới và quy định trách nhiệm của các tổ chức có liên quan", bà Thủy cho biết.

Bà Thủy cũng thông tin sau khi nghiên cứu và trên cơ sở ý kiến các Bộ, ngày 22.5.2024, Bộ Y tế đã có báo cáo số 626/BC-BYT trình Chính phủ về thực trạng, tác hại, kinh nghiệm quốc tế và đề xuất biện pháp cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới khác để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. 

TS.BS Nguyễn Trọng Khoa – Phó Cục trưởng Phụ trách quản lý, điều hành Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế nêu rõ, các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là sản phẩm gây nghiện vì làm người sử dụng lệ thuộc chất gây nghiện là nicotine. Không có một sản phẩm thuốc lá nào là sản phẩm an toàn cho sức khỏe.

Với mẫu mã đa dạng, các loại thuốc lá mới rất hấp dẫn thanh thiếu niên, tạo ra thế hệ trẻ nghiện nicotine và các chất gây nghiện khác. Việc sử dụng các loại thuốc là này còn có nguy cơ cao phát sinh các tệ nạn xã hội, nhất là sử dụng ma túy và các chất gây nghiện khác, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, môi trường, lối sống, hành vi của giới trẻ và an ninh trật tự xã hội.

Theo TS. Khoa, các sản phẩm thuốc lá mới ảnh hưởng lớn tới sức khỏe của người sử dụng do sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất. Nhiều bằng chứng cho thấy chúng không chỉ gây bệnh mạn tính đối với người sử dụng như thuốc lá điếu thông thường mà còn gây ra các bệnh cấp tính và nhiều bệnh khác...

Chính vì vậy, Bộ Y tế kiến nghị Quốc hội và Chính phủ kịp thời ban hành quy định để cấm toàn diện các sản phẩm này trước khi việc sử dụng trở nên phổ biến hơn. Cụ thể: cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo, sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc mới khác có thể sẽ xuất hiện trong tương lai.

Việc cấm sử dụng thuốc lá mới cũng góp phần hạn chế sự gia tăng sử dụng các sản phẩm này, là cơ sở để xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm, ngăn ngừa và phát hiện kịp thời việc sử dụng ma túy, đặc biệt là trong giới trẻ.