Bão số 5 là mối nguy hiểm thực sự

VHO - Biển Đông một lần nữa dậy sóng khi bão số 5 bất ngờ tăng cấp, di chuyển nhanh và hướng thẳng vào đất liền với sức mạnh được so sánh ngang hàng cùng những cơn bão lịch sử. Người dân từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế đang phải đối mặt với một tình huống khẩn cấp, nơi mỗi giờ qua đi đều có ý nghĩa sống còn cho công tác ứng phó và sơ tán.

Theo thông tin cập nhật mới nhất từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, vào lúc 19 giờ ngày 23.8, tâm bão số 5 nằm ở tọa độ 17.7 độ Vĩ Bắc và 113.7 độ Kinh Đông. Vị trí này cách đặc khu Hoàng Sa khoảng 175 kilomet về phía Đông Đông Bắc.

Sức gió mạnh nhất ngay tại vùng tâm bão đã đạt cấp 10, tương đương 89 đến 102 kilomet trên giờ, và những cơn giật mạnh nhất có thể lên tới cấp 12. Trong vòng ba giờ tới, dự báo cho thấy bão sẽ tiếp tục di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với một tốc độ rất nhanh, từ 20 đến 25 kilomet mỗi giờ, rút ngắn khoảng cách tiến vào vùng biển nước ta.

Ông Mai Văn Khiêm, giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, nhận định đây là một cơn bão tương đối đặc biệt. Nó không hình thành từ ngoài khơi Thái Bình Dương mà phát triển ngay trên chính vùng biển Đông, mang theo những đặc tính rất đáng lo ngại. Cường độ của bão mạnh lên rất nhanh, chỉ trong một ngày nó đã tăng thêm hai cấp so với bản tin buổi sáng và dự kiến sẽ còn tiếp tục mạnh lên trong khoảng 24 đến 36 giờ tới.

Các mô hình dự báo trong nước và quốc tế đều thống nhất cho rằng bão số 5 có khả năng đạt tới cấp 12 hoặc 13, với giật có thể lên cấp 15, thậm chí 16. Một số mô hình còn đưa ra kịch bản cực đoan hơn nữa, phác họa một viễn cảnh hết sức nguy hiểm khi nó tiến sát vùng ven biển nước ta.

Về mức độ nguy hiểm, ông Khiêm so sánh sức gió của bão số 5 này không hề thua kém cơn bão Yagi từng gây thiệt hại nặng nề. Thậm chí, nó còn có tiềm năng mạnh hơn cả bão Doksuri – cơn bão được nhớ đến với sự tàn phá khủng khiếp vào tháng 10 năm 2017, vốn có hướng đi và vùng ảnh hưởng tương tự là khu vực các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Quảng Trị. Sự so sánh này cho thấy một mối đe dọa thực sự nghiêm trọng.

Trước diễn biến phức tạp và tốc độ tăng cấp chóng mặt của cơn bão, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia đã kịp thời nâng cấp độ rủi ro thiên tai lên cấp 4.

Mức cảnh báo này được áp dụng cho vùng biển từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế và trên đất liền cho các tỉnh từ Thanh Hóa đến Quảng Trị. Cấp độ 4 là mức rất nguy hiểm, báo hiệu khả năng gây thiệt hại cực lớn về người và tài sản.

Cơ quan chức năng đưa ra khuyến cáo mạnh mẽ, yêu cầu chính quyền địa phương và người dân tuyệt đối không được chủ quan, lơ là. Mọi biện pháp ứng phó cần được khẩn trương triển khai theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống thiên tai.

Mối nguy hiểm không chỉ nằm ở những cơn gió mạnh. Giám đốc Mai Văn Khiêm nhấn mạnh, bão số 5 còn mang theo một lượng mưa cực lớn. Dự báo bắt đầu từ đêm 24 tháng 8, khu vực Bắc Trung Bộ và Đông Bắc Bộ sẽ hứng chịu đợt mưa to đến rất to. Tại vùng tâm bão, tổng lượng mưa tích lũy có khả năng lên tới 600 milimet.

Điều đáng lo ngại là mưa không chỉ dồn về các khu vực ven biển mà còn mở rộng sâu vào cả vùng phía Tây, nơi có địa hình đồi núi phức tạp. Yếu tố này làm gia tăng đáng kể nguy cơ xảy ra lũ quét và sạt lở đất.

Đặc biệt, hiện tượng mưa lớn và nguy cơ này được dự báo sẽ còn kéo dài dai dẳng, không chỉ trong thời gian bão đổ bộ mà còn tiếp diễn từ một đến hai ngày sau khi bão đã tan, khiến công tác phòng ngừa và ứng phó càng thêm khó khăn.

Tình hình thực tế đã bắt đầu diễn biến theo đúng dự báo. Trong ba giờ từ 16 giờ đến 19 giờ cùng ngày, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Ngãi đã xuất hiện mưa vừa đến mưa to. Số liệu đo được tại các trạm cho thấy lượng mưa đáng kể, chẳng hạn như 58.6 milimet tại Trà Leng và 48.2 milimet tại Quế Lưu ở Đà Nẵng; hay 79.6 milimet tại Ba Nam và 50.6 milimet tại Ba Cung ở Quảng Ngãi.

Kết quả quan trắc độ ẩm đất cho thấy nhiều khu vực tại hai địa phương này đã ở trạng thái gần bão hòa hoặc thậm chí đã bão hòa hoàn toàn, vượt ngưỡng 85%. Đây là một tín hiệu rất xấu, vì đất no nước sẽ không thể hấp thụ thêm, khiến toàn bộ lượng mưa mới trở thành dòng chảy trên bề mặt.

Dự báo trong 3 đến 6 giờ tới, Đà Nẵng và Quảng Ngãi sẽ tiếp tục đón nhận thêm lượng mưa phổ biến từ 20 đến 40 milimet, có nơi còn vượt quá 70 milimet. Với tình hình này, nguy cơ cao xảy ra lũ quét trên các sông suối nhỏ và sạt lở đất trên các sườn dốc trong vòng 6 giờ tới là rất rõ rệt.

Các địa phương được cảnh báo đặc biệt bao gồm một loạt các xã, phường thuộc thành phố Đà Nẵng như Hiệp Đức, Khâm Đức, La Dêê, Lãnh Ngọc, Nam Trà My, Phước Năng, Phước Trà, Trà Đốc, Trà Giáp, Trà Leng, Trà Liên, Trà My, Trà Tân, Trà Tập, Trà Vân, Việt An.

Tại Quảng Ngãi, các khu vực có nguy cơ cao là Ba Tô, Ba Dinh, Ba Tơ, Ba Vì, Ba Vinh, Minh Long, Sơn Hà, Sơn Hạ, Sơn Kỳ, Sơn Tây, Sơn Thủy, Tây Trà, Trà Bồng, Thanh Bồng. Cấp độ rủi ro thiên tai cho các hiện tượng này đã được xác định ở cấp 1.