Truyền dạy khèn bè dân tộc Thái góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống

VHO - Đối với người Thái ở Thanh Hóa, chiếc khèn bè thật gần gũi, thân thương. Khèn được chủ nhân chăm sóc cẩn thận và luôn mang bên mình. Khèn bè là loại nhạc cụ dân gian được người Thái sử dụng để đệm cho người hát các bài dân ca trong những ngày lễ truyền thống, hoặc làm nền cho các điệu dân vũ của người Thái trong những ngày vui, những dịp trọng đại của dân tộc. Tuy nhiên, những nghệ nhân có thể chế tác và thổi được khèn bè thì ngày một hiếm dần.

Các học viên tham gia lớp tập huấn

Theo đó, nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số trong phát triển du lịch cộng đồng bản Ngàm, xã Sơn Điện, huyện Quan Sơn (Thanh Hoá) vừa tổ chức khai giảng lớp tập huấn giới thiệu, truyền dạy khèn bè dân tộc Thái cho 40 học viên điểm du lịch cộng đồng ở xã Sơn Điện và xã Sơn Thủy.

Lớp tập huấn diễn ra trong thời gian năm ngày, từ 19 đến 23.8. Tham gia lớp tập huấn, 40 học viên được nghệ nhân Cao Bằng Nghĩa (huyện Quan Hóa) và nghệ nhân Phạm Bá Lon (xã Na Mèo) giới thiệu và truyền dạy, thực hành nhạc cụ khèn bè. Đây là một trong những hoạt động của mô hình bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số trong phát triển du lịch cộng đồng bản Ngàm, xã Sơn Điện, thuộc dự án thứ sáu của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030.     

Nghệ nhân Cao Bằng Nghĩa, người giới thiệu và truyền dạy tại lớp tập huấn lần này cho biết, bên cạnh hoạt động văn hóa nghệ thuật quần chúng, việc bảo tồn nhạc cụ dân tộc là rất cần thiết, góp phần làm sinh động thêm cho hoạt động văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số. Chính vì vậy, những nghệ nhân sử dụng khèn bè không mong muốn gì hơn là được phát huy khả năng chơi nhạc cụ dân tộc và có trách nhiệm truyền dạy cho lớp trẻ. Bên cạnh đó, các địa phương cũng cần tích cực làm tốt công tác biểu dương những đơn vị lưu giữ được truyền thống văn hóa dân tộc và những nghệ nhân có tâm huyết. Hỗ trợ kinh phí cho các câu lạc bộ văn hóa dân gian hoạt động và các nghệ nhân để họ có điều kiện mua nhạc cụ. Đồng thời thường xuyên tổ chức các cuộc thi, các lớp tập huấn, truyền day, hội diễn về văn hóa dân gian trong các dịp lễ hội, để khuyến khích các nghệ nhân và nhân dân các dân tộc tham gia. Đơn cử như lớp tập huấn lần này là một hoạt động rất cần thiết trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái ở Thanh Hoá.

Theo ông Lương Văn Thắng, Phó trưởng phòng VHTT huyện Quan Sơn, khèn bè đã trở thành linh hồn của đồng bào dân tộc Thái, tạo nên một cộng đồng gắn kết với bản sắc văn hóa độc đáo và đa dạng. Tuy nhiên, trong xu thế hội nhập và đồng hóa văn hóa đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ như hiện nay, các loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian của đồng bào dân tộc thiểu số nói chung, dân tộc Thái nói riêng đang đứng trước nguy cơ mai một. Vấn đề lưu giữ, bảo tồn và phát huy giá trị âm nhạc truyền thống các dân tộc thiểu số đang trở nên cấp thiết. Do đó, lớp tập huấn, truyền dạy khèn bè được tổ chức lần này sẽ góp phần gìn giữ, đưa làn điệu khèn bè ngày càng thấm sâu vào đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào dân tộc Thái ở Quan Sơn nói riêng và tỉnh Thanh Hoá nói chung.

NGUYỄN LINH