Tái hiện lịch sử hào hùng của các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt, tù đày

VHO- Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày chiến thắng trở về của các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt, tù đày (1973 - 2023); 48 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2023), Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò (Hà Nội) tổ chức trưng bày chuyên đề “Phút hồi sinh” với nội dung: Mở cửa ngục tù, Ngày chiến thắng trở về, Viết tiếp bản hùng ca.

Trưng bày mang đến cho người xem nhiều cảm xúc

Ở nội dung Mở cửa ngục tù, đó là sau năm 1954, hệ thống nhà tù, trại giam được đế quốc Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng hòa thiết lập khắp miền Nam. Sáu nhà tù, trại giam được mệnh danh là “địa ngục trần gian” là: Côn Đảo, Phú Quốc, Chí Hòa, Phú Lợi, Tân Hiệp, Thủ Đức. Tại đây, nhiều thủ đoạn tàn khốc đã được áp dụng nhằm đày ải về thể xác, tinh thần tù nhân. Kiên cường đấu tranh chống chế độ giam cầm hà khắc, nhiều chiến sĩ đã anh dũng hy sinh. Thế nhưng sau thất bại liên tiếp ở các chiến trường, đặc biệt là cuộc tập kích 12 ngày đêm bằng không quân ra miền Bắc (12.1972), Mỹ buộc phải ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam (27.1.1973). Đây là mốc son lịch sử, mở đường cho ngày trở về của các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt, tù đày.

Với chủ đề Ngày chiến thắng trở về, thực hiện Hiệp định Paris, các cuộc trao trả tù binh, tù chính trị giữa ta và địch được triển khai từ tháng 2.1973. Các cuộc trao trả diễn ra nhiều đợt tại nhiều địa điểm khác nhau, trong đó hai địa điểm trao trả lớn nhất là sông Thạch Hãn (Quảng Trị) và sân bay Lộc Ninh (nay thuộc huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước). Bên dòng Thạch Hãn, từ nhiều trại giam, các chiến sĩ được đưa đến bờ Nam sông Thạch Hãn dưới sự giám sát của Ban Liên hợp Quân sự bốn bên và các giám sát viên quốc tế. Tại đây, hàng nghìn chiến sỹ đã được trao trả cho Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam trong nhiều đợt. Sau khi bàn giao, các chiến sỹ xuống canô để đi sang bờ Bắc sông Thạch Hãn. Cờ giải phóng tung bay, thời khắc lịch sử của ngày chiến thắng trở về đã đến.

Viết tiếp bản hùng ca là sau ngày chiến thắng trở về, vượt qua nỗi đau thương tật, hoàn cảnh khó khăn, các cựu tù binh, tù chính trị vươn lên trong quá trình học tập, công tác với nỗ lực bền bỉ. Luôn nhớ về những đồng đội đã hy sinh tại nơi “địa ngục trần gian” năm xưa, những người tù đã phối hợp với lực lượng vũ trang của địa phương tổ chức tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ, thăm hỏi các bạn tù có hoàn cảnh khó khăn...

Không gian trưng bày chuyên đề Phút hồi sinh nổi bật với tổ hợp cổng chào, tái hiện lại thời khắc lịch sử trao trả các chiến sỹ cách mạng bên bờ sông Thạch Hãn năm 1973. Hình ảnh những người tù lao mình xuống sông, ùa vào vòng tay yêu thương của đồng đội đón chào...

HOÀNG NGUYÊN