Gắn bản sắc dân tộc Dao với phát triển du lịch vùng Đất Tổ

VHO - Huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ có nhiều dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó dân tộc Dao, Mường chiếm đa số với những di sản văn hóa phong phú, đặc sắc về phong tục tập quán, lễ hội truyền thống đã tạo cho Yên Lập không gian văn hóa đa dạng được cộng đồng các dân tộc gìn giữ, bảo tồn qua nhiều thế hệ.

Lớp tập huấn có sự tham gia của các nghệ nhân và thành viên CLB sinh hoạt văn hóa dân gian dân tộc Dao 

Người Dao nói chung và người Dao ở Yên Lập nói riêng có kho tàng văn hóa rất đa dạng, phong phú, phản ánh thế giới quan, nhân sinh quan và đóng góp lớn vào việc khẳng định bản sắc văn hóa tộc người; mang tính nhân văn sâu sắc, có tính giáo dục cao, hướng tới lối sống thiện lương, nhân bản. Trong quá trình di cư và tụ cư, người Dao nơi đây luôn có ý thức bồi đắp và gìn giữ những giá trị văn hóa đặc trưng, phong phú của dân tộc mình để trao truyền lại cho các thế hệ nối tiếp. 

Với thế mạnh về thiên nhiên và bản sắc văn hóa, đây là điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch, tuy nhiên, cần có mô hình du lịch cộng đồng phù hợp nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc gắn với phát triển du lịch bền vững.

Những năm qua, huyện Yên Lập đã có nhiều hoạt động, giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với loại bỏ những phong tục tập quán lạc hậu. Qua đó, giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống yêu quê hương, đất nước, lòng tự hào dân tộc, đồng thời, quảng bá hình ảnh địa phương tới bạn bè và du khách, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, bên cạnh những tiềm năng lợi thế, công tác bảo tồn, gìn giữ các giá trị văn hóa gặp không ít khó khăn, các phong tục tập quán, văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số trên địa bàn chưa được tổ chức thường xuyên, có nguy cơ mai một, thất truyền. Việc phối hợp giữa các cấp, ngành trong phát huy các giá trị văn hóa tiêu biểu các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch chưa đạt hiệu quả như mong muốn.

Để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa tiêu biểu của đồng bào các dân tộc, mới đây, Sở VHTTDL Phú Thọ và UBND huyện Yên Lập đã  tổ chức tập huấn xây dựng CLB sinh hoạt văn hóa dân gian dân tộc Dao. Học viên tham gia là thành viên CLB sinh hoạt văn hóa dân gian dân tộc Dao, nghệ nhân, già làng, trưởng bản, người có uy tín đang sinh sống tại khu Tân Lập, xã Xuân Thủy, huyện Yên Lập.

Đây là nội dung nhằm triển khai hiệu quả Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.

Hiện nay, người Dao tại khu Tân Lập, xã Xuân Thủy, huyện Yên Lập đã thành lập CLB giữ gìn bản sắc văn hóa Dao với nhiều hoạt động cụ thể như nghiên cứu, sưu tầm, bảo tồn và truyền dạy tiếng nói, chữ viết; duy trì, phát huy giá trị các nghi lễ cúng tổ tiên, cấp sắc; thêu hoa văn trang trí trên trang phục; các làn điệu dân ca, dân vũ góp phần lan tỏa nét văn hóa truyền thống tới cộng đồng, du khách.

 Trình diễn tiết mục diễn xướng dân gian của dân tộc Dao tại lớp tập huấn

Thông qua xây dựng mô hình CLB sinh hoạt văn hóa dân gian nhằm phát huy hiệu quả nguồn lực đầu tư của nhà nước, xã hội và cộng đồng trong công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc Dao phù hợp với đời sống hiện đại. Tăng cường quảng bá, giới thiệu, khai thác các giá trị di sản văn hóa dân tộc Dao tạo ra sản phẩm du lịch hấp dân du khách, từng bước giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập người dân trên địa bàn.

Đây cũng là yếu tố quan trọng, giúp đồng bào người dân tộc Dao bảo tồn, lưu truyền được mạch nguồn văn hóa, tài sản quý báu của cha ông đến thế hệ mai sau, thể hiện ý thức trách nhiệm của mỗi người dân trong việc tham gia bảo vệ, phát huy các di sản văn hóa.

Tham gia lớp tập huấn, các học viên được các chuyên gia, nhà nghiên cứu và nghệ nhân trao đổi, truyền dạy, học tập và bổ sung các kiến thức, kỹ năng cơ bản về tổ chức, hoạt động, duy trì sinh hoạt CLB, kỹ năng dàn dựng, xây dựng chương trình văn nghệ, viết lời giời thiệu, dẫn chương trình, kỹ năng diễn xướng dân gian như múa chuông, múa rùa, múa kiếm, hát dân ca của dân tộc Dao, từ đó học viên nắm vững khi thực hành, ứng dụng, phát huy hiệu quả vào hoạt động tổ chức sinh hoạt CLB tại địa phương. 

Nhiều năm qua, Sở VHTTDL Phú Thọ, UBND huyện Yên Lập đã tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình, chung tay góp sức xây dựng đời sống vật chất, tinh thần ngày càng phát triển. Chú trọng đề cao vai trò chủ thể văn hóa của các nghệ nhân, già làng, trưởng bản, người có uy tín trong giữ gìn, phổ biến, trao truyền và phát huy các loại hình di sản văn hóa đặc sắc.

Xây dựng CLB sinh hoạt văn hóa dân gian dân tộc Dao là mô hình hiệu quả lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống, khơi dậy lòng tự hào của dân tộc Dao khu Tân Lập, xã Xuân Thủy, huyện Yên Lập nói riêng, dân tộc Dao trên địa bàn Phú Thọ nói chung, góp phần thực hiện hiệu quả công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc, gắn với phát triển du lịch trên quê hương Đất Tổ.

VY OANH; ảnh: HỒNG VÂN