Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng: Yên Bái cần tiếp tục quan tâm, phát triển văn hóa ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội

VHO- Tối 30.9 tại sân vận động TX. Nghĩa Lộ (tỉnh Yên Bái) đã khai mạc Lễ hội Văn hóa, Du lịch Mường Lò năm 2023. Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng dự và phát biểu chỉ đạo tại buổi Lễ.

Về phía tỉnh Yên Bái, dự Lễ khai mạc có Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Yên Bái Đỗ Đức Duy; Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Tạ Văn Long; Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn cùng đại diện Văn phòng Chính phủ; đại diện Sở VHTTDL, Sở Du lịch một số tỉnh, thành phố và đông đảo nhân dân, du khách.

Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng và các đại biểu dự đêm khai mạc

Phát biểu khai mạc Lễ hội, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn cho biết, Mường Lò được biết đến là một trong những cái nôi phát tích của người Thái cổ; nơi có cánh đồng lúa lớn thứ 2 vùng Tây Bắc.

Dòng chảy lịch sử đã sản sinh, bồi tụ, lưu truyền, hòa quyện bản sắc riêng có của người Thái, người Khơ Mú, người Tày, người Dao và các dân tộc anh em khác, cùng nhau làm nên một vùng văn hóa Mường Lò đậm đà bản sắc văn hóa các dân tộc; vừa lung linh, đa sắc màu, vừa có những nét độc đáo, khác biệt với nhiều di sản văn hóa đã, đang làm phong phú thêm kho tàng di sản của Việt Nam và nhân loại.

Từ nhiều năm nay, Lễ hội Văn hóa, Du lịch Mường Lò được tổ chức thường niên tại TX. Nghĩa Lộ và được đông đảo nhân dân, du khách trong và ngoài nước yêu mến. Không chỉ bởi không khí lễ hội vui tươi, rộn ràng, du khách con bị cuốn hút bởi cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, sự độc đáo trong văn hóa ẩm thực.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng phát biểu chỉ đạo tại buổi Lễ

Đến với Lễ hội Văn hóa, Du lịch Mường Lò năm nay, nhân dân và du khách sẽ được tham quan, thưởng lãm không gian văn hóa rực rỡ sắc màu của Ngày hội Văn hóa các dân tộc tỉnh Yên Bái; trải nghiệm trò chơi dân gian; bay trên dù lượn, thả hồn trong hương sắc mùa thu, ngắm thung lũng Mường Lò cùng nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc sắc trong khuôn khổ Lễ hội.

“Ngoài ra, nhân dân và du khách còn được hòa mình trong vòng xòe bất tận để cảm nhận những giá trị nhân văn sâu sắc, sức sống mãnh liệt và sự lan tỏa mạnh mẽ của Nghệ thuật Xòe Thái, di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại đã được UNESCO ghi danh”, ông Trần Huy Tuấn nêu.

Đặc biệt tại Lễ hội này, du khách sẽ được tham quan không gian quảng bá, giới thiệu các di tích lịch sử, di sản văn hóa của Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến như một món quà ý nghĩa gửi tặng nhân dân và du khách gần xa trong những ngày trải nghiệm trên mảnh đất Mường Lò; tạo nên cầu nối văn hóa để thêm hiểu, yêu quê hương, đất nước, con người Việt Nam tươi đẹp.

Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn phát biểu khai mạc Lễ hội

Phát biểu chỉ đạo tại buổi Lễ, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, Yên Bái là vùng đất giàu truyền thống lịch sử cách mạng, nơi sinh sống của 30 dân tộc anh em. Họ đều là những người con anh dũng, kiên cường, thân thiện, hiền hòa, cần cù, yêu lao động; luôn mang trong mình sự năng động, khát khao làm giàu chính đáng.

Bộ trưởng nêu rõ, với 7 hoạt động chính do các dân tộc đang sinh sống trên địa bàn tỉnh Yên Bái tổ chức trong khuôn khổ Lễ hội lần này, Bộ VHTTDL hy vọng Lễ hội sẽ mang đến cho nhân dân và du khách những cảm xúc đặc biệt, những trải nghiệm đáng nhớ khi được đắm mình vào không gian của Lễ hội – một không gian đậm đà bản sắc dân tộc mà định hướng chính là để chủ thể văn hóa tự giới thiệu văn hóa của mình, theo đúng quan điểm của Đảng ta; nhân dân là chủ thể sáng tạo, đội ngũ văn nghệ sĩ giữ vai trò quan trọng trong chấn hưng và phát triển văn hóa.

Qua theo dõi và chỉ đạo, Bộ trưởng đánh giá cao công tác chỉ đạo, điều hành của Đảng Bộ, chính quyền nhân dân, sự nỗ lực của các sở, ban, ngành và sự đồng thuận, ủng hộ của đồng bào dân tộc tại tỉnh Yên Bái trong việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc.

“Chúng ta đã khôi phục được một số lễ hội, ngành nghề thủ công truyền thống. Đặc biệt là xác định được các nội hàm văn hóa trong kinh tế, kinh tế trong văn hóa; sưu tầm, bảo tồn các làn điệu dân ca, dân vũ của các dân tộc; phục dựng và bảo tồn các lễ hội dân gian truyền thống, các phong tục tập quán tốt đẹp của đồng bào; tuyên truyền, khích lệ nhân dân giữ gìn trang phục, kiến trúc, nhạc cụ của chính dân tộc mình; mở các lớp truyền dạy cho các nghệ nhân, những người am hiểu về văn hóa truyền thống. Đồng thời, giao trách nhiệm cho các huyện ủy trên địa bàn phải tổ chức được một lễ hội đặc sắc, tiêu biểu của địa phương mình. Từ đó, đảm bảo phát huy, giữ gìn được bản sắc văn hóa của dân tộc”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nêu rõ.

Cũng theo Bộ trưởng, Lễ hội Văn hóa, Du lịch Mường Lò là lễ hội thường niên và đã xây dựng được thương hiệu văn hóa, được đông đảo du khách trong và ngoài nước biết đến. Lễ hội được tổ chức tại Mường Lò, nơi mang đậm dấu ấn văn hóa; nơi dùng nghệ thuật Xòe Thái làm chủ đạo với quan niệm “Không xòe không tốt lúa; Không xòe thóc cạn bồ; Không xòe hoa sẽ tàn héo; Không xòe trai gái không thành đôi”. Những giá trị văn hóa đặc sắc và tiêu biểu ấy là tài sản hết sức quý giá mà chúng ta phải trân quý, giữ gìn, bảo tồn và phát huy.

Chương trình nghệ thuật rực rỡ sắc màu tại Lễ khai mạc Lễ hội Văn hóa, Du lịch Mường Lò năm 2023

Di sản văn hóa vừa là thành tố, vừa là phương tiện biểu đạt các giá trị văn hóa; thể hiện sâu sắc bản lĩnh, trí tuệ, tâm hồn con người Việt Nam. Cũng chính vì lẽ đó, các thế hệ người Việt Nam đã không ngừng xây dựng, vun đắp, hun đúc để tạo nên nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Bộ trưởng khẳng định, bảo vệ các di sản văn hóa được UNESCO vinh danh là vì sự phát triển bền vững.

Để tiếp tục giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa của các dân tộc trên địa bàn tỉnh Yên Bái nói chung; giá trị nghệ thuật của Xòe Thái nói riêng, Bộ trưởng mong muốn tỉnh Yên Bái tiếp tục quan tâm, phát triển văn hóa ngang tầm kinh tế, chính trị, xã hội; bám sát quan điểm nguồn lực bắt đầu từ tư duy, động lực bắt đầu từ sự đổi mới, sức mạnh bắt đầu từ nhân dân theo lời chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khi về thăm, làm việc với tỉnh Yên Bái và TX. Nghĩa Lộ vào tháng 9.2022. Đồng thời, phải phát triển Yên Bái nhanh và bền vững theo hướng “Xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc”.

Bên cạnh đó, tỉnh Yên Bái cần khẩn trương triển khai hiệu quả Chương trình hành động quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể Nghệ thuật Xòe Thái đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; khơi dậy niềm tự hào, ý thức trách nhiệm của cộng đồng trong bảo vệ, phát huy các giá trị di sản.

Tiếp tục nhân rộng các mô hình, tạo điều kiện cho việc thực hành, sáng tạo, truyền dạy di sản nghệ thuật Xòe Thái trong cộng đồng nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân; quan tâm, bố trí các nguồn lực cho các chương trình, dự án, đề án, nghiên cứu khoa học về bảo tồn văn hóa; nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về văn hóa vùng đồng bào DTTS gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Bộ trưởng cũng thể hiện sự tin tưởng vào việc nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái sẽ là những sứ giả văn hóa đích thực để giới thiệu, quảng bá bản sắc văn hóa dân tộc mình với đông đảo nhân dân cả nước và du khách quốc tế. Bởi lẽ, văn hóa có sứ mệnh kết nối sự đoàn kết các dân tộc; tạo ra sức mạnh phát triển các hoạt động, dịch vụ du lịch; góp phần xây dựng quê hương Yên Bái trở thành tỉnh phát triển khá vào năm 2025 và là một trong năm tỉnh phát triển hàng đầu vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ vào năm 2030.

Vòng đại Xòe để lại ấn tượng trong lòng nhân dân, du khách

Ngay sau phần Lễ là chương trình nghệ thuật với chủ đề Mường Lò – Miền Di sản gồm 3 chương Về miền di sản, Vũ điệu Mường Lò, Đại xòe nối những vòng tay. Nội dung chương trình nghệ thuật có nhiều điểm mới, được dàn dựng công phu với các màn nghệ thuật tái hiện lịch sử hình thành, phát triển của mảnh đất Mường Lò, Nghĩa Lộ; kết hợp cùng các nét văn hóa đặc trưng của cộng đồng các dân tộc tỉnh Yên Bái. Đặc biệt, chương trình có sự kết hợp sáng tạo giữa văn hóa truyền thống với yếu tố hiện đại.

Tiếp nối chương trình nghệ thuật là màn đại xòe với sự tham gia của 2.023 diễn viên của TX. Nghĩa Lộ, trình diễn 6 điệu xòe cổ. Phần đại Xòe có tạo hình ấn tượng, gắn liền với các biểu tượng độc đáo của đồng bào dân tộc Thái như hoa ban, nhà sàn, các họa tiết hoa văn trên thổ cẩm của đồng bào Thái…

NAM ANH; ảnh: TUẤN VŨ