Về Gia Lai cùng đồng bào Jrai tham gia Lễ cúng rừng

VHO - Tháng 3 mùa con ong đi lấy mật; và trên những triền đồi, nương rẫy của đồng bào Tây Nguyên, một mùa xuống giống, trồng trọt mới lại bắt đầu.

Để cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, mỗi năm vào tháng 3, đồng bào Jrai tại xã Ia Pếch, huyện Ia Grai (Gia Lai) lại chuẩn bị đầy đủ các lễ vật cần thiết để tổ chức lễ cúng Thần rừng.

Tờ mờ sáng, khi ánh mặt trời còn chưa kịp ló rạng, bà con dân làng O Grang đã cùng nhau gùi những vật phẩm như thịt, nếp, rượu ghè… đi tới dòng suối Ia Cor trong lành, với dòng nước tươi mát để thực hiện nghi thức linh thiêng cúng Thần rừng.

Lễ vật chính để dâng cúng Thần rừng gồm một con heo quay, một con gà và một ghè rượu cùng một bộ gan gà và 1 miếng thịt lợn sống. Ngoài ra, người dân trong làng còn mang theo một số sản vật truyền thống của làng.

Người chủ trì buổi lễ cúng Thần rừng là già làng Siu Dơih.

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các lễ vật cúng, già làng Siu Dơih đọc to, dõng dạc lời khấn mời Thần rừng, Thần nước, Thần núi về chứng kiến.

Lời khấn được các già làng truyền khẩu từ đời này qua đời khác và  thường có nội dung cầu mong cho dân làng một năm nhiều may mắn, bình an, không bị đau ốm, bệnh tật...

Tại buổi lễ, già làng cũng đã thay mặt dân làng tuyên lời thề với các vị thần sẽ gìn giữ và bảo vệ rừng thiêng liêng, bởi người dân tin rằng rừng còn xanh tươi tốt và phát triển thì buôn làng mới duy trì và tồn tại được.

Lễ cúng thần rừng là nghi lễ truyền thống, linh thiêng truyền từ bao đời của người dân nơi đây với mục đích tạ ơn Thần rừng vì một năm qua đã bảo vệ, che chở, cung cấp lương thực, thực phẩm hàng ngày cho bà con dân làng; đồng thời cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cây cối quanh năm tươi tốt, bà con dân làng no đủ, an yên.

Già làng Siui Dơih cho biết: “Lễ cúng Thần rừng là lễ cúng quan trọng được dân làng lưu giữ từ xưa đến nay. Hàng năm, tại xã Ia Pếch có 2 làng giáp rừng thay nhau làm lễ cúng rừng.

Nhiều năm nay, chính quyền địa phương đã quan tâm, hỗ trợ nên lễ cúng cũng trở nên nhộn nhịp, vui tươi hơn bởi có hàng trăm bà con dân làng, du khách từ khắp nơi đến tham dự.

Thông qua các nghi lễ truyền thống, những người lớn muốn truyền tải, giáo dục ý thức cho thế hệ con cháu phải biết yêu rừng, biết có trách nhiệm bảo vệ rừng hơn. Bảo vệ rừng chính là bảo vệ và duy trì cuộc sống của con người.”

Những năm gần đây, chính quyền xã, huyện và lực lượng kiểm lâm đã hỗ trợ để lễ cúng rừng thành một hoạt động văn hóa tín ngưỡng, hấp dẫn người dân khắp các nơi đến tham gia.

Lễ cúng Thần rừng được xem là một lễ lớn đối với đồng bào Jrai tại xã Ia Pếch.  Trong ngày lễ, tất cả mọi người bất kể người già, người trẻ, đàn ông, phụ nữ đều cùng nhau tham gia, bày tỏ lòng thành kính đến với Thần rừng.

Sau nghi thức lễ cúng, dân làng cùng nhau vui vẻ thưởng thức thịt gà, thịt heo, cùng nhau say trong men nồng của những bình rượu ghè thơm lừng hương lúa.

Dưới tán rừng già xanh tươi, bà con nắm tay nhau hòa vào từng nhịp múa xoang uyển chuyển, trong tiếng chiêng rộn ràng, vang vọng giữa núi rừng.

Trên địa bàn xã Ia Pếch hiện có hơn 559 ha rừng. Số diện tích này đều do cộng đồng 2 làng O Grang và De Chí nhận khoán quản lý và bảo vệ.

Nhiều năm nay, bà con đã nhận thức được những lợi ích từ rừng như mang lại nguồn lâm sản dồi dào, tạo môi trường, không khí trong lành; nhờ vậy, công tác quản lý bảo vệ và phát triển rừng cũng thuận lợi hơn.

Được biết, trong thời gian sắp tới, huyện Ia Grai sẽ tiếp tục nhân rộng nghi thức cúng rừng ra các xã, đặc biệt là những vùng nóng về tình trạng xâm hại rừng.

Đồng thời, nhân rộng mô hình giao khoán rừng để cùng với người dân phối hợp công tác phủ xanh đồi trọc, tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng, nâng cao đời sống người dân.