Viện Phim Việt Nam cần chủ động phối hợp tháo gỡ nút thắt trong vấn đề phổ biến phim

VHO - Đó là chỉ đạocủa Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng tại Lễ kỷ niệm 45 năm thành lập Viện Phim Việt Nam (1979-2024) được tổ chức sáng nay 25.9 tại Hà Nội.

Cùng tham dự buổi lễ có đại diện lãnh đạo các Cục, Vụ, đơn vị chức năng thuộc Bộ VHTTDL; đại diện các ban, ngành Trung ương; lãnh đạo Viện Phim qua các thời kỳ và đông đảo các nghệ sĩ điện ảnh...

Cách đây 45 năm, ngày 22.9.1979, Hội đồng Chính phủ đã ra Quyết định số 343-CP thành lập Viện Tư liệu phim Việt Nam (nay là Viện Phim Việt Nam) thuộc Bộ VHTT (nay là Bộ VHTTDL) với chức năng lưu chiểu, lưu trữ phim và bảo quản các tư liệu điện ảnh, nghiên cứu lý luận, công nghệ điện ảnh, khai thác, phổ biến các tư liệu điện ảnh.

Sự kiện này không chỉ đánh dấu bước phát triển quan trọng của công tác lưu trữ hình ảnh động tại Việt Nam mà còn thể hiện sự quan tâm, đánh giá cao của Đảng, Nhà nước đối với giá trị của phim lưu trữ - di sản văn hóa hình ảnh động quốc gia.

Những ngày đầu thành lập, Viện Tư liệu phim Việt Nam gặp muôn vàn gian khó, không có trụ sở làm việc và kho phim cố định; điều kiện bảo quản thô sơ, lạc hậu; chiến tranh biên giới phía Bắc và Tây Nam đang diễn ra khốc liệt, tư liệu điện ảnh do Viện quản lý luôn nằm trong tình thế cấp bách phải sơ tán, di chuyển nhiều nơi, từ ATK Tuyên Quang tới kho H79 Đà Lạt.

Năm 1989, sau 10 năm thành lập (ngày 22.9.1989), Viện Tư liệu phim Việt Nam  có trụ sở riêng tại 115 Ngọc Khánh (nay là 523 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội). Phim tư liệu, vật liệu gốc được quy về một mối, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác bảo quản, lưu trữ điện ảnh trong cả nước.

Năm 1991, Viện Tư liệu phim Việt Nam được đổi tên thành Viện Nghệ thuật và Lưu trữ Điện ảnh Việt Nam. Quy mô hoạt động của Viện được mở rộng, đội ngũ làm công tác nghiên cứu lý luận điện ảnh và sản xuất phim được hình thành, phát triển đến ngày nay.

Năm 2003, Viện Nghệ thuật và Lưu trữ Điện ảnh Việt Nam được đổi tên thành Viện Phim Việt Nam (viết tắt là VFI).

Bà Lê Thị Hà, Viện trưởng Viện phim Việt Nam cho biết, theo thời gian, Viện phim đã từng bước khẳng định vị thế là đơn vị có điều kiện kho bảo quản phim tốt nhất trên cả nước và trong khu vực Đông Nam Á. Viện đang lưu giữ và bảo quản hàng triệu mét phim tư liệu, tài liệu quý hiếm của nền điện ảnh Cách mạng Việt Nam.

Bộ sưu tập gồm gần 20 nghìn tên phim, tương đương hơn 80 nghìn cuốn phim 16mm và 35mm, hàng chục nghìn băng video các loại được bảo quản trong kho của Viện tại Hà Nội và TP.HCM…

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng thay mặt lãnh đạo Bộ VHTTDL đã gửi đến các lãnh đạo, cán bộ, viên chức và người lao động Viện phim Việt Nam qua các thời kỳ lời chúc mừng tốt đẹp.

Theo Bộ trưởng, nhìn lại lịch sử 45 năm qua, Viện Phim Việt Nam đã gặt hái nhiều thành tựu trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao.

“Trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, trước những thay đổi nhanh chóng và yêu cầu ngày càng cao, đặc biệt là sự phát triển nhanh chóng của công nghệ 4.0, ngành điện ảnh nói chung, Viện Phim Việt Nam nói riêng đứng trước yêu cầu cần phải đổi mới cách tiếp cận, nâng cao chất lượng hoạt động. Viện Phim Việt Nam đã có nhiều điểm sáng”, Bộ trưởng ghi nhận.

 Trong giai đoạn cả nước phải đối măt đại dịch Covid-19, các hoạt động văn hóa nghệ thuật, thể thao và du lịch đều đóng băng, ngành văn hóa phải chuyển hướng hoạt động, lãnh đạo Bộ giao nhiệm vụ cho các đơn vị trực thuộc, trong đó có Viện phim Việt Nam cần có nhiều cách làm sáng tạo để vượt qua thách thức.

Viện Phim đã có nhiều nỗ lực, thông qua điện ảnh để truyền tải, phản chiếu, đưa những thước phim quý, những tác phẩm giàu trí tuệ nhân văn mà các nghệ sĩ điện ảnh đã dầy công sáng tạo đưa đến với công chúng. Qua đó để góp phần giáo dục, khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, tương thân tương ái, giúp đỡ lẫn nhau. Đó là những liều vắc xin tinh thần để cùng với cả nước vượt qua những thách thức vì đại dịch.

Thứ hai, nhìn nhận điện ảnh là một ngành công nghiệp văn hóa, trước yêu cầu đổi mới về cách tiếp cận quảng bá, Viện phim Việt Nam dưới sự chỉ đạo của lãnh đạo Bộ đã có sự phối hợp với Cục Du lịch quốc gia Việt Nam và các địa phương có nhiều lợi thế, tiềm năng để tổ chức nhiều chương trình liên kết du lịch- điện ảnh, tạo sức lôi cuốn, phát triển điện ảnh gắn với du lịch, quảng bá vẻ đẹp đất nước con người Việt Nam đến bạn bè quốc tế.

Điểm sáng thứ 3, trong quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng, với vai trò là thành viên của Liên đoàn các Viện lưu trữ Phim quốc tế và Hiệp hội các Viện Lưu trữ Nghe nhìn Đông Nam Á- Thái Bình Dương, Viện  Phim Việt Nam đã tròn trách nhiệm để khẳng định được vị trí, uy tín trong hợp tác quốc tế về lĩnh vưc lưu trữ hình ảnh động, được bạn bè quốc tế ghi nhận và đánh giá cao.

Thứ 4, Viện phim đã tập trung vào công tác nghiên cứu khoa học theo  hướng tiếp cận với khoa học ứng dụng, sáng tạo, thực hiện các đề tài khoa học cấp Bộ, đơn vị. Các nghiên cứu đã cung cấp cho lãnh đạo Bộ những luận cứ khoa học để hoạch  định các chính sách về phát triển điện ảnh nước nhà.

“Nhìn lại những thành tựu trong chặng đường 45 năm qua, có thể thấy, Viện phim Việt Nam đã có bước phát triển nhanh chóng và vượt bậc. Những thành quả đó đã được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận; được tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng ghi nhận, biểu dương và chúc mừng quá trình phấn đấu và những thành tích mà Viện Phim đã đạt được trong 45 năm qua.

Bộ trưởng lưu ý, trong thời gian tới, nhiệm vụ mà Viện Phim cần hướng tới là phát triển theo hướng tiếp cận với tương lai tươi sáng hơn. “Trong quá trình phát triển, Đảng ta luôn khẳng định văn hóa  giữ vai trò hết sức quan trọng, là sức mạnh nội sinh, sức mạnh mềm, động lực cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Ngành điện ảnh và Viện phim cần cố gắng nhiều hơn trong bối cảnh này. Trên tinh thần gạn đục khơi trong, Viện phim Việt Nam cần tiếp thu, nhìn nhận những ý kiến gợi mở cho sự phát triển trong chặng đường sắp tới”, Bộ trưởng chia sẻ.

Bộ trưởng đề nghị, sau lễ kỷ niệm, căn cứ chức năng nhiệm vụ được giao, Viện cần tập trung làm tốt hơn vấn đề nâng cao nhận thức, quán triệt sâu sắc các quan điểm, đường lối của Đảng, các chủ trương pháp luât đã được Quốc hội, Nhà nước ban hành, đặc biệt là Luật Điện ảnh.

“Trong quá trình triển khai, cần phát hiện những điểm nghẽn, những vấn đề thực tiễn đòi hỏi phải hoàn thiện để có kiến nghị với cấp có thẩm quyền. Viện Phim cần chủ động phối hợp các cơ quan chức năng của Bộ để tháo gỡ nút thắt trong vấn đề phổ biến phim, nhất là phim Nhà nước đặt hàng để đảm bảo các tác phẩm điện ảnh có giá trị được đưa đến công chúng. Khắc phục điểm nghẽn này là tạo động lực tốt cho điện ảnh, Viện Phim Việt Nam phát triển tốt hơn”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng cũng yêu cầu, thời gian tới, Viện phim Việt Nam cần đảm bảo an toàn tuyệt đối cho kho phim, nơi lưu trữ các tác phẩm điện ảnh, tư liệu về lịch sử, tư liệu về hình ảnh động. Đây là những di sản tư liệu quý của quốc gia, không được phép để hư hỏng, thất thoát, mất mát, đặc biệt chú ý phòng chống cháy nổ. Đồng thời, Viện phim cần kịp thời đề xuất lãnh đạo Bộ số hóa nhằm lưu giữ những bộ phim quý, sử dụng và phát huy lâu dài cho thế hệ mai sau.

Cần tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, nhất là khoa học ứng dụng để cung cấp các luận cứ cho lãnh đạo Bộ hoạch định các chính sách thuộc về điện ảnh trong thời gian tới; tăng cường hợp tác quốc tế, huy động thêm các nguồn lực giúp Viện phim hoàn thành nhiệm vụ quảng bá hình ảnh đất nước, vị thế Việt Nam ra trường quốc tế.

Theo Bộ trưởng, để thực hiện các yêu cầu đó, hơn bao giờ hết, Viện Phim phải phát huy tinh thần đoàn kết, xây dựng đội ngũ viên chức có tâm, có  tầm, tinh thông nghiệp vụ, yêu mến “ngôi nhà chung”, nỗ lực cống hiến để thực sự xây dựng Viện Phim vững mạnh.

Bộ trưởng tin tưởng, Viện Phim sẽ tiếp tục đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp phát triển chung của lĩnh vực VHTTDL của đất nước, của điện ảnh Việt Nam; đồng thời đề nghị các Cục, Vụ có liên quan thuộc Bộ tăng cường phối hợp để cùng phát triển, vì lợi ích chung của điện ảnh Việt Nam.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng mong các nhà nghiên cứu, người yêu mến điện ảnh tiếp tục đóng góp, đồng hành cùng Viện Phim Việt Nam và Bộ VHTTDL để thực hiện trách nhiệm mà Đảng, Nhà nước giao phó.

Phát biểu tại buổi lễ, TS. Ngô Phương Lan, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình VHNT Việt Nam cho biết, đến nay, đội ngũ cán bộ, viên chức, người lao động Viện Phim Việt Nam đã thực hiện tốt nhiệm vụ mà đội ngũ thế hệ đi trước để lại với 3 nhiệm vụ chính: lưu trữ, nghiên cứu và giới thiệu, khai thác di sản điện ảnh.

 “Điện ảnh Việt Nam đã tròn 70 năm với nhiều thành tựu lớn lao, chúng ta không thể phát triển được nếu không kế thừa, phát huy những di sản đã có. Chúng tôi mong muốn sẽ được phối hợp với Viện Phim Việt Nam để có công trình nghiên cứu đúng với chức năng, nhiệm vụ, thông qua đó cũng giúp cho những người làm nghề, khán giả, bạn bè quốc tế biết nhiều hơn về điện ảnh cách mạng Việt Nam cũng như truyền thống văn hóa đặc sắc của đất nước ta”, TS Ngô Phương Lan chia sẻ.

GS.TS Trần Thanh Hiệp, Chủ tịch Hội đồng thẩm định và phân loại phim truyện, phim kết hợp nhiều loại hình nhấn mạnh, Viện phim Việt Nam có vai trò quan trọng trong sự phát triển của nền điện ảnh nước nhà.

 Ngoài chức năng sưu tầm, lưu trữ, bảo quản, Viện Phim Việt Nam còn có chức năng đáng trân trọng là thu hút, tập hợp nhiều tài năng điện ảnh trong công tác nghiên cứu. Nhiều cuốn sách có giá trị trong lĩnh vực nghiên cứu về điện ảnh được lưu trữ tại Viện Phim.

“Trân trọng những đóng góp của Viện Phim trong sưu tầm, bảo quản và lan tỏa những giá trị của điện ảnh Việt Nam với thế giới”, TS Trần Thanh Hiệp nhận định.

Tại buổi lễ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đã trao Bằng khen cho Viện Phim Việt Nam vì những thành tích xuất sắc trong giai đoạn 2019- 2024.