Tâm thế, khát vọng để bước vào kỷ nguyên mới

VHO - Hội thảo “Công tác lý luận của Đảng và những định hướng nghiên cứu quan trọng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” diễn ra trong bối cảnh toàn Đảng, toàn hệ thống chính trị và nhân dân cả nước chuẩn bị tâm thế, khát vọng để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.

Hội thảo đã nhận được sự quan tâm tham dự của đông đảo các nhà lý luận, chuyên gia, nhà khoa học, các đồng chí lãnh đạo và người làm công tác nghiên cứu. Trong quá trình chuẩn bị, Ban Tổ chức Hội thảo đã nhận được số lượng rất lớn bài tham luận và đã lựa chọn được hơn 80 bài có giá trị cao để đưa vào Kỷ yếu Hội thảo.

Các ý kiến phát biểu và các bài tham luận tại Hội thảo đã thể hiện tâm huyết, tinh thần khoa học và trách nhiệm cao của các quý vị đại biểu, các nhà khoa học. Nội dung các tham luận đã bám sát, tập trung phân tích và làm nổi bật chủ đề Hội thảo.

Bí thư Trung ương Đảng Nguyễn Trọng Nghĩa cho biết, trên cơ sở thảo luận, tham luận tại Hội thảo, một số vấn đề đã được làm rõ và thống nhất cao.

Môi trường hoạt động lý luận có sự thay đổi mạnh mẽ

Một là, về kết quả 10 năm thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW gắn với tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam.

Nghị quyết số 37-NQ/TW đã được triển khai thực hiện bài bản, nghiêm túc; dân chủ trong nghiên cứu lý luận được coi trọng, môi trường hoạt động lý luận có sự thay đổi mạnh mẽ; cơ chế quản lý công tác lý luận tiếp tục đổi mới.

Hợp tác quốc tế trong công tác lý luận được mở rộng và từng bước đi vào chiều sâu; các điều kiện, nguồn lực cần thiết cho công tác lý luận được tăng cường đầu tư; các cơ quan làm công tác lý luận được sắp xếp, kiện toàn theo hướng ngày càng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Việc xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác lý luận được quan tâm và có sự chuyển biến tích cực về số lượng và chất lượng.

Với việc bám sát phương châm, nhiệm vụ công tác lý luận và các hướng nghiên cứu chủ yếu mà Nghị quyết số 37-NQ/TW đã xác định.

Gắn kết chặt chẽ việc thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW với tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam, công tác lý luận của Đảng đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Trong đó, góp phần làm sâu sắc những giá trị bền vững và không ngừng vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phù hợp với thực tiễn Việt Nam.

Góp phần bổ sung, phát triển tư duy lý luận của Đảng, đặc biệt là lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, thể hiện rõ trong mô hình xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Những phương hướng cơ bản xây dựng chủ nghĩa xã hội Việt Nam; các mối quan hệ lớn phản ánh những vấn đề mang tính quy luật biện chứng trong quá trình xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

Lý luận xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; lý luận xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Lý luận về phát triển văn hóa và con người Việt Nam; phát triển lý luận về quốc phòng, an ninh và đối ngoại; phát triển một số vấn đề lý luận trong thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện hai mục tiêu “100 năm”.

Các thành quả lý luận nêu trên đã cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để Đảng ta đề ra nhiều quyết sách mang tính chiến đấu, cách mạng như: Xây dựng và hoàn thiện thể chế phát triển, bền vững đất nước; đột phá, xóa bỏ mọi điểm nghẽn, rào cản, phát huy mạnh mẽ mọi tiềm năng, động lực và nguồn lực để tăng tốc, bứt phá xây dựng và phát triển đất nước.

Về đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia làm động lực chủ yếu.

Các chính sách kiến tạo kỷ nguyên phát triển mới, lộ trình, bước đi nhằm phát triển lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa phù hợp với cuộc cách mạng số, kỷ nguyên số, hoàn thiện hạ tầng cơ sở và thượng tầng kiến trúc.

Các giải pháp tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng; xây dựng Đảng, hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, toàn diện; tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Các quan điểm bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, có hiệu quả, giữ vững môi trường hoà bình, ổn định, không ngừng nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của Việt Nam;… 

Công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng lý luận có nhiều đổi mới về nội dung, phương pháp, hình thức thức trên cơ sở đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại, từng bước thích ứng với bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Chất lượng và hiệu quả được nâng lên, góp phần nâng cao trình độ lý luận, thế giới quan, phương pháp luận khoa học, nhân sinh quan cách mạng; củng cố niềm tin, lý tưởng cộng sản cho cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Tạo sự thống nhất cao trong Đảng, sự đồng thuận trong nhân dân, quyết tâm thực hiện thắng lợi mọi mục tiêu, nhiệm vụ cách mạng; tích cực đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, nhất là trên không gian mạng có bước chuyển biến rõ rệt.

Chủ động, quyết liệt hơn trong nhận diện, đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, ngăn chặn thông tin xấu độc, góp phần khẳng định và bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thành quả của sự nghiệp đổi mới, phòng chống âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”.

Kịp thời cung cấp, định hướng thông tin cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, giúp cho thông tin chính thống, tích cực trở thành dòng chủ lưu trên không gian mạng; nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị được nâng lên.

Bên cạnh những kết quả đạt được, các tham luận gửi đến Hội thảo cũng chỉ ra những hạn chế, bất cập của công tác lý luận trong thời gian qua, nhất là trong tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận. Nhìn nhận một cách khách quan, những hạn chế, rào cản này không chỉ có trong nghiên cứu lý luận mà tồn tại trong nhiều lĩnh vực nghiên cứu khoa học khác ở nước ta hiện nay.

Yêu cầu mới đang đặt ra nhiều nhiệm vụ mới cho công tác xây dựng Đảng

Hai là, sau 10 năm thực tiện Nghị quyết số 37-NQ/TW, bối cảnh tình hình có nhiều thay đổi, đặt ra những yêu cầu mới đối với công tác lý luận. 

Sau 10 năm thực tiện Nghị quyết số 37-NQ/TW, nhất là trong quá trình nghiên cứu tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam và trong quá trình chuẩn bị Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, tại Hội thảo này, nhiều chuyên gia, nhà khoa học tiếp tục phân tích, làm sáng tỏ nhiều khía cạnh khác nhau của bối cảnh hiện nay.

Khẳng định bối cảnh, tình hình và yêu cầu mới đang đặt ra nhiều nhiệm vụ mới cho công tác xây dựng Đảng nói chung, công tác lý luận của Đảng nói riêng, đòi hỏi chúng ta phải kiên định lập trường, lý tưởng cách mạng, có quyết tâm chính trị cao, đồng thời cần tiếp tục phát huy dân chủ, sáng tạo, cách mạng trong nghiên cứu và triển khai công tác lý luận.   

Giải pháp thiết thực để nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác lý luận

Ba là, nhiều tham luận, nhiều ý kiến phát biểu tâm huyết, trách nhiệm đề xuất các giải pháp thiết thực để nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác lý luận đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, thúc đẩy sự phát triển của công tác lý luận trong kỷ nguyên mới.

Cụ thể là tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò, trách nhiệm và nâng cao nhận thức của cấp ủy các cấp, nhất là người đứng đầu. Trước hết cần nhận thức đầy đủ, toàn diện về công tác lý luận của Đảng.

Nhận thức rõ sứ mệnh và mục tiêu của công tác lý luận nói chung, công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận nói riêng là cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định các chủ trương, đường lối, quyết sách chiến lược của Đảng, phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc.

Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận để bổ sung, phát triển lý luận, vững vàng bước vào kỷ nguyên mới. 

Tiếp tục đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục lý luận chính trị theo hướng hiện đại, sáng tạo, gắn lý luận với thực tiễn, học đi đôi với hành; ứng dụng hiệu quả hơn nữa khoa học công nghệ hiện đại trong phổ biến, thông tin, tuyên truyền lý luận; khắc phục triệt để bệnh hình thức trong học tập lý luận.

Tăng cường và thực hiện hiệu quả hơn công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên cơ sở phát huy thành quả thời gian qua, huy động sức mạnh tổng thể của hệ thống chính trị, ứng dụng các thành tựu công nghệ mới đáp ứng tình hình mới.

Tiếp tục đổi mới, xây dựng tổ chức bộ máy các cơ quan lý luận theo hướng tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan làm công tác lý luận; tăng cường kết nối giữa các cơ quan nghiên cứu và cơ quan hoạch định chính sách, bảo đảm lý luận bám sát, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ cán bộ lý luận có trình độ chuyên sâu theo từng lĩnh vực, khắc phục tình trạng hẫng hụt, thiếu cán bộ, nhất là chuyên gia đầu ngành.

Mở rộng, thực hành dân chủ rộng rãi, phát huy trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân; khuyến khích sáng tạo, phát triển tư duy lý luận, đối thoại, thảo luận, tranh luận khoa học nhằm làm rõ những vấn đề lý luận mới, vấn đề lý luận lớn nảy sinh trong thực tiễn; khắc phục tình trạng né tránh trong nghiên cứu, thảo luận những vấn đề lý luận mới, khó, phức tạp.

Đẩy mạnh mở rộng hợp tác quốc tế trong công tác lý luận, trao đổi lý luận với đảng cộng sản, đảng cầm quyền các nước đi vào chiều sâu, thiết thực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của kỷ nguyên mới.

Ưu tiên bố trí nguồn lực, hoàn thiện cơ chế, đẩy mạnh đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật, chuyển đổi số cho công tác lý luận; quyết tâm, quyết liệt trong việc xóa bỏ những rào cản, tháo gỡ những nút thắt đang cản trở sự phát triển của lý luận. 

Bí thư Trung ương Đảng Nguyễn Trọng Nghĩa cho biết: “Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, cơ quan chủ trì Hội thảo sẽ tiếp thu các ý kiến đóng góp sâu sắc của các đại biểu, các nhà khoa học; chắt lọc kết quả Hội thảo để bổ sung, nâng cao chất lượng Đề án tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW và trình Bộ Chính trị ngay trong tháng 3.2025