VHO - Vẫn biết “sinh, lão, bệnh, tử” là quy luật muôn đời, nhưng sự ra đi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn là sự hẫng hụt, tiếc nuối lớn lao đối với toàn thể người dân Việt Nam, nhất là những người làm công tác văn hóa. Đó là bởi, bên cạnh những cống hiến xuất sắc đối với sự nghiệp phát triển đất nước, thì dấu ấn của Tổng Bí thư đối với lĩnh vực văn hóa đặc biệt rõ nét.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021: “Văn hóa là hồn cốt của dân tộc. Văn hóa còn thì dân tộc còn”

 Vốn là người con của Thủ đô, lại được đào tạo bài bản về văn chương tại một ngôi trường danh giá về khoa học xã hội và nhân văn là Đại học Tổng hợp Hà Nội, rồi được bồi dưỡng nâng cao về lý luận chính trị lại Liên Xô, được tôi luyện, thử thách trong chặng đường dài phục vụ cách mạng, ở Tổng Bí thư quy tụ tất cả những tư chất, phẩm cách của một “sĩ phu Bắc Hà”, kết hợp với chất thanh tao, nho nhã của người Tràng An, tầm nhìn xa trông rộng của một chính khách, ứng xử mềm dẻo, khôn ngoan nhưng cương quyết của một nhà ngoại giao trong quan hệ quốc tế... Tóm lại, đó là những biểu hiện của một nhân cách văn hóa lớn.

Chính vì vậy, sự quan tâm của Tổng Bí thư đến phát triển văn hóa không chỉ là tầm nhìn của một lãnh tụ, mà còn là tư duy của một nhà văn hóa. Tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021 (được coi là Hội nghị Diên Hồng lần thứ 2 về văn hóa), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “Văn hóa là hồn cốt của dân tộc. Văn hóa còn thì dân tộc còn”.

Trong bối cảnh những năm gần đây, sự phát triển của văn hóa chưa đồng bộ, hài hòa với tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội, tình trạng xuống cấp đạo đức, lối sống, nhân cách có chiều hướng gia tăng, Tổng Bí thư đã có những chỉ đạo quyết liệt nhằm chấn chỉnh, khắc phục. Là người được tham gia vào quá trình tham mưu soạn thảo Nghị quyết số 33-NQ/TW năm 2014, tôi được biết quan điểm “Văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội” trong Nghị quyết là tiếp thu từ ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư. Ông cũng là người đầu tiên sử dụng những cụm từ mạnh mẽ như: “Đẩy mạnh việc chấn hưng và phát triển văn hóa”; “Tiếp tục xây dựng, giữ gìn, chấn hưng và phát triển văn hóa dân tộc”; “Quyết tâm đổi mới và chấn hưng văn hóa Việt Nam trong thời kỳ mới”...

Cuốn sách “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Ảnh: B.LÂM

Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Tổng Bí thư, cả hệ thống chính trị, từ Quốc hội, Chính phủ đến các cấp, các ngành và toàn thể người dân đã quan tâm hơn đến phát triển văn hóa. Liên tiếp trong các năm 2022 và 2023, Quốc hội đã chủ trì, phối hợp tổ chức hai Hội thảo văn hóa quan trọng về thể chế, chính sách và nguồn lực phát triển văn hóa, làm cơ sở để có được Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 cũng như sự gia tăng đầu tư ngân sách cho văn hóa. Việc rà soát, sửa đổi, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan cũng được đẩy nhanh. Sự quan tâm đến phát triển văn hóa được nâng cao ở hầu hết các địa phương, nổi bật nhất là Thủ đô Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh... Cùng với chiến dịch chống tham nhũng, tiêu cực của Tổng Bí thư, niềm tin trong nhân dân được củng cố, đạo đức xã hội có nhiều chuyển biến tích cực

Tư tưởng chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc cũng đặt nền móng cho nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan, như việc phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam; xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình, chuẩn mực con người Việt Nam; khắc phục tư tưởng “duy kinh tế”; xây dựng văn hóa, đạo đức trong Đảng, trong hệ thống chính trị; xây dựng môi trường văn hóa số phù hợp với nền kinh tế số, xã hội số và công dân số...

Khác với tính chất quan phương trong diễn văn của nhiều chính khách, các phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn có chiều sâu văn hóa, chiều cao tư tưởng và bề dày lịch sử. Còn nhớ, tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc, cả khán phòng đã lặng đi trong cảm xúc khi nghe Tổng Bí thư đọc những dòng thơ của các thi sĩ Nguyễn Bính, Tố Hữu…, những câu tục ngữ, ca dao chưng cất từ “túi khôn” dân gian của văn hóa dân tộc.

Bằng trí tuệ, tâm huyết và vẻ đẹp nhân cách, những phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã truyền cảm hứng và khơi dậy niềm tin, mong muốn cống hiến, khát vọng chấn hưng, phát triển văn hóa trong các văn nghệ sĩ và những người làm văn hóa.

Dù Tổng Bí thư đã đi xa, một số tâm nguyện vẫn còn dang dở, nhưng tôi tin rằng, những “di sản” quan trọng của ông sẽ được tiếp tục trân trọng giữ gìn và tiếp nối. Ngành Văn hóa cũng như các Bộ, ngành khác sẽ nỗ lực hoàn thành di nguyện của Tổng Bí thư nhằm xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh, phồn vinh và hạnh phúc.