Luật Báo chí (thay thế) đáp ứng sự phát triển công nghệ số và truyền thông hiện đại

VHO - Ngày 23.7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 7 năm 2025 để xem xét, cho ý kiến 7 dự án luật và đề xuất của Chính phủ về Chương trình lập pháp năm 2026, trong đó có Dự án Luật Báo chí (thay thế).

Dự phiên họp có các Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Bí thư Đảng uỷ Chính phủ; các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; lãnh đạo các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ.

Thay mặt lãnh đạo Bộ VHTTDL, Thứ trưởng Trịnh Thị Thuỷ dự Phiên họp.

Tại Phiên họp, Chính phủ đã xem xét, thảo luận các nội dung: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp; Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống ma túy; Dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (thay thế); Dự án Luật Thương mại điện tử; Dự án Luật Giáo dục đại học (thay thế); Dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (thay thế); đề xuất của Chính phủ về Chương trình lập pháp năm 2026.

Đáng chú ý, tại Phiên họp, Chính phủ đã xem xét, thảo luận Dự án Luật Báo chí (thay thế).

Theo đó, các ý kiến tại Phiên họp thống nhất, Dự án Luật Báo chí (thay thế) sẽ hoàn thiện quy định pháp luật về quản lý và phát triển báo chí, đáp ứng yêu cầu tình hình và bối cảnh mới, đặc biệt là sự phát triển của công nghệ số và truyền thông hiện đại.

Các báo cáo, ý kiến tại phiên họp cho biết, việc xây dựng đề xuất Chương trình lập pháp năm 2026, chuẩn bị trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 có ý nghĩa rất quan trọng, được thực hiện theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025, với khoảng 40 dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết sẽ được Chính phủ trình Quốc hội xem xét trong năm 2026.

Các dự án luật được cho ý kiến thông qua tại Phiên họp cũng tạo lập nền tảng pháp lý rất quan trọng trên các lĩnh vực.

Phát biểu kết luận chung, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư nguồn lực con người, tài chính, cơ sở vật chất để thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm là cơ bản tháo gỡ các vướng mắc thể chế, pháp luật trong năm 2025, kiến tạo phát triển, phục vụ nhân dân, đưa thể chế từ "điểm nghẽn của điểm nghẽn" thành lợi thế cạnh tranh quốc gia. Các đồng chí Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ trực tiếp chỉ đạo, ưu tiên dành thời gian, nguồn lực cho công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế.

Nhấn mạnh một số yêu cầu, quan điểm trong công tác này, Thủ tướng chỉ đạo cần rà soát kỹ, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực thực thi và thiết kế công cụ để kiểm tra, giám sát, chuyển đổi từ "tiền kiểm" sang "hậu kiểm"; cương quyết cắt giảm thủ tục hành chính, giảm khâu trung gian, loại bỏ tình trạng cấp trên "hợp thức hóa" cho cấp dưới.

Công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật cần bảo đảm mục tiêu vừa kịp thời về thời gian, tiến độ, vừa nâng cao chất lượng: Bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo; bảo đảm nguyên tắc pháp lý cao nhất; các công cụ pháp lý phải sát thực tế, tinh thần chiến đấu cao, tính khả thi, tính hiệu quả.

Luật quy định các vấn đề khung, mang tính nguyên tắc, cái gì đã chín đã rõ, được thực tế chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, được đa số đồng tình, ủng hộ thì luật hoá, áp dụng vào thực tiễn; những vấn đề còn đang biến động, diễn biến phức tạp thì giao Chính phủ, các bộ, ngành quy định chi tiết, hướng dẫn cụ thể, tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội.

Các hồ sơ, dự án luật sửa đổi, bổ sung cần làm rõ "5 sao" gồm: Vì sao lược bỏ, vì sao hoàn thiện, vì sao bổ sung, vì sao cắt bỏ thủ tục, vì sao phân cấp, phân quyền; các hồ sơ, dự án luật mới cần bảo đảm "6 rõ" gồm: (1) Rõ về phân cấp, phân quyền, (2) rõ quan điểm, nguyên tắc, (3) rõ việc cắt giảm thủ tục, giảm chi phí tuân thủ, giảm phiền hà cho người dân, (4) rõ các quan điểm của Đảng phải thể chế hóa, (5) rõ tác động và hiệu quả khi ban hành luật, (6) rõ chính kiến khi còn ý kiến khác nhau. Diễn đạt phải ngắn gọn, rõ ý, dễ hiểu, dễ thực hiện, dễ đôn đốc, giám sát, kiểm tra, đánh giá.

Thủ tướng lưu ý cần cầu thị lắng nghe các ý kiến, phát huy dân chủ trong thảo luận, tạo sự đồng thuận sâu rộng; chủ động phối hợp với các cơ quan của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội chuyên trách ngay từ khi khởi thảo các hồ sơ chính sách, dự án luật.

Thủ tướng đề nghị các đồng chí Bộ trưởng tập trung chỉ đạo, khẩn trương hoàn thiện hồ sơ các dự án luật theo đúng quy định để trình Quốc hội; phân công các đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ phụ trách trực tiếp chỉ đạo việc xây dựng, hoàn thiện các dự án luật; giao Văn phòng Chính phủ chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan tiếp thu đầy đủ các ý kiến, hoàn thiện, sớm trình ban hành Nghị quyết Phiên họp để thống nhất triển khai.

Xây dựng Dự án Luật Báo chí phải dựa trên quan điểm mới, kịp thời tháo gỡ điểm nghẽn để báo chí phát triển

Tại buổi làm việc với các cơ quan báo chí chủ chốt về dự án Luật Báo chí vào trung tuần tháng 4.2025 tại Hà Nội, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng  đánh giá, đây là dự án luật khó, nhất là trong bối cảnh báo chí đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức từ sự phát triển như vũ bão của công nghệ 4.0, sự bùng nổ của mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo.

Cùng với đó là nhiều cơ quan báo chí nói riêng, số lượng các cơ quan báo chí trên cả nước nói chung sẽ phải thay đổi, do thực hiện quy hoạch báo chí hoặc phải thay đổi do bối cảnh của tình hình mới.

 Theo Bộ trưởng, việc xây dựng Luật phải khắc phục được tình trạng luật khung, luật ống, phải nắm chắc tinh thần cái gì đã chín, đã rõ, được thực tế chứng minh là đúng, đa số đồng tình thì luật hoá.

Đặc biệt. Luật cần phải được sửa đổi trên tinh thần thể chế hóa được các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về báo chí, thông tin truyền thông và thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của báo chí. Đồng thời kiến tạo cho báo chí phát triển. Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, nhiệm vụ của báo chí là cầu nối của Đảng, Nhà nước với nhân dân. Vì vậy, cần phải thực hiện tốt nhiệm vụ này.

Chia sẻ với các cơ quan báo chí trong việc phải thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị nhưng vẫn phải giải quyết bài toán về kinh phí hoạt động trong bối cảnh khó khăn như hiện nay, Bộ trưởng mong muốn Luật cần được xây dựng để tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho báo chí phát triển. Việc xây dựng dự án Luật Báo chí phải dựa trên các quan điểm mới, trên tinh thần quản trị báo chí chứ không phải quản lý báo chí, kịp thời tháo gỡ điểm nghẽn để báo chí phát triển.