Xây dựng không gian tri thức mở, lan tỏa văn hóa đọc

VHO - Sáng 21.10, Sở VHTTDL TP Đà Nẵng tổ chức Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Đề án “Phát triển hệ thống thư viện công cộng TP Đà Nẵng giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030”.

Sự kiện nhằm đánh giá kết quả triển khai, ghi nhận những nỗ lực của các đơn vị, đồng thời đề ra định hướng, giải pháp phát triển hệ thống thư viện công cộng trong giai đoạn tiếp theo.

Đổi mới toàn diện, nâng cao chất lượng phục vụ người dân

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Nguyễn Thị Anh Thi ghi nhận những kết quả nổi bật mà hệ thống thư viện công cộng thành phố đạt được trong 5 năm qua.

Với vai trò nòng cốt, Thư viện Đà Nẵng (trước đây là Thư viện Khoa học Tổng hợp) đã không ngừng đổi mới về cơ sở vật chất, nguồn tài nguyên thông tin và phương thức phục vụ, từng bước chuyển mình trở thành không gian học tập mở, thân thiện và hấp dẫn.

Bà Thi cho biết, hệ thống thư viện quận, huyện (cũ), xã, phường được đầu tư, nâng cấp, trong đó mô hình thư viện số được triển khai hiệu quả, mang lại trải nghiệm hiện đại cho bạn đọc, đặc biệt là thanh thiếu niên và học sinh.

Các hoạt động cộng đồng như ngày hội đọc sách, tọa đàm, trưng bày, giao lưu tác giả - tác phẩm được tổ chức thường xuyên, góp phần lan tỏa sâu rộng văn hóa đọc trong đời sống xã hội.

“Có thể khẳng định rằng, thư viện công cộng đang từng bước khẳng định vai trò là trung tâm tri thức mở của cộng đồng, nơi người dân có thể học tập, chia sẻ và sáng tạo. Thay mặt lãnh đạo UBND TP, tôi biểu dương các sở, ban, ngành, địa phương nói chung và tập thể, cá nhân tiêu biểu nói riêng đã có nhiều đóng góp tích cực, góp phần hoàn thành các mục tiêu của Đề án giai đoạn 2021 - 2025”, bà Thi nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cũng chỉ rõ một số tồn tại như thiếu nhân lực chuyên môn ở cơ sở, việc đầu tư cho chuyển đổi số chưa đồng đều, và sự phối hợp giữa các ngành, địa phương còn hạn chế.

Bà đề nghị trong giai đoạn 2026 - 2030, Sở VHTTDL tiếp tục đóng vai trò chủ công, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương tích cực tham mưu, đề xuất những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, thiết thực để hệ thống thư viện công cộng ngày càng hoàn thiện hơn, khẳng định vai trò là trung tâm tri thức mở của cộng đồng, nơi mọi người dân có thể tiếp cận, học hỏi, chia sẻ và sáng tạo, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Mở rộng mạng lưới, chuyển đổi số mạnh mẽ trong hoạt động thư viện

Theo báo cáo của Sở VHTTDL, sau 5 năm thực hiện Đề án, hệ thống thư viện công cộng Đà Nẵng đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Mạng lưới thư viện công cộng đã phát triển rộng hơn, đạt mục tiêu đề ra. Cuối năm 2021, khi bắt đầu triển khai thực hiện Đề án, toàn hệ thống có 1 thư viện thành phố, 6 thư viện quận, huyện, 12 phòng đọc sách xã, phường.

Đến tháng 6 năm 2025 đã có thêm 7 phòng đọc sách xã, phường đi vào hoạt động, nâng tổng số 19 xã, phường có phòng đọc sách và 3 thư viện tư nhân phục vụ cộng đồng đó là Thư viện Triết Nhân, Thư viện Olive Gallery, Thư viện Vạn Hạnh.

Cơ sở vật chất và trang thiết bị được đầu tư theo hướng hiện đại, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin. 6 thư viện quận, huyện (cũ) đã liên thông dữ liệu qua phần mềm Ilib-Web, kết nối với thư viện điện tử của Thư viện Đà Nẵng, tạo kho tài nguyên số dùng chung. Toàn hệ thống thư viện công cộng TP Đà Nẵng (cũ) có 467.235 bản sách giấy, hơn 5.500 bản sách điện tử và gần 1 triệu tài liệu số, đạt tỷ lệ trung bình 1,2 bản sách/người dân - vượt chỉ tiêu đề ra (0,8 bản/người).

Đặc biệt, Thư viện Đà Nẵng đã ứng dụng công nghệ RFID trong quản lý mượn - trả sách, triển khai hệ thống trả sách tự động 24/7, và số hóa hàng trăm tài liệu quý hiếm, tài liệu Hán Nôm cổ. Trung bình mỗi năm, thư viện phục vụ gần 1 triệu lượt bạn đọc với hơn 1,5 triệu lượt tài liệu được luân chuyển.

Đội ngũ cán bộ thư viện được bồi dưỡng chuyên môn hằng năm; hoạt động truyền thông được tăng cường qua website, fanpage, Youtube, góp phần đưa hình ảnh thư viện đến gần hơn với công chúng.

Xây dựng “thư viện của cộng đồng”

Dù đạt nhiều thành quả, hệ thống thư viện công cộng vẫn đối mặt với không ít khó khăn: nhiều phòng đọc cơ sở thiếu kinh phí hoạt động, nguồn tài liệu còn hạn chế, cơ sở vật chất chưa được đầu tư đồng bộ, và cán bộ kiêm nhiệm thường xuyên biến động. 

Gieo mầm tri thức - Thắp sáng tương lai

VHO - Từ ngày 6 - 14.9, Thư viện Khoa học Tổng hợp Đà Nẵng tổ chức “Ngày hội Văn hóa đọc Đà Nẵng 2025” - lần thứ 3, với chủ đề “Gieo mầm tri thức - Thắp sáng tương lai” tại khuôn viên Thư viện và vỉa hè 46 Bạch Đằng (phường Hải Châu, TP Đà Nẵng).

Để khắc phục, lãnh đạo thành phố giao Sở VHTTDL tập trung 5 nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới: Tiếp tục hoàn thiện cơ sở vật chất, hạ tầng và chuyển đổi số, đặc biệt ở cấp xã, phường; Nâng cao chất lượng hoạt động, dịch vụ nhằm thu hút bạn đọc; Đẩy mạnh phong trào đọc sách trong toàn dân, xây dựng văn hóa đọc trong trường học, cơ quan, doanh nghiệp và gia đình, khuyến khích mỗi người dân Đà Nẵng trở thành “công dân học tập suốt đời”; Phát triển đội ngũ cán bộ thư viện chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu công tác mới; Theo dõi, đánh giá định kỳ để đảm bảo các mục tiêu Đề án giai đoạn 2026 - 2030 được hoàn thành.

“Phát triển thư viện công cộng không chỉ là nhiệm vụ của ngành VHTTDL, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Đề nghị các sở, ban, ngành, địa phương liên quan tích cực phối hợp, hỗ trợ VHTTDL trong việc thực hiện các nhiệm vụ được giao vì sự phát triển chung của thành phố. Đặc biệt, đề nghị ngành giáo dục tăng cường giáo dục kỹ năng đọc, hình thành thói quen đọc sách cho học sinh ngay từ mầm non và tiểu học. Với tinh thần đổi mới, sáng tạo, hệ thống thư viện công cộng Đà Nẵng sẽ tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm tri thức, phục vụ hiệu quả sự nghiệp văn hóa - giáo dục của thành phố”, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Nguyễn Thị Anh Thi nhấn mạnh.

Với sự quan tâm của chính quyền và nỗ lực của ngành VHTTDL, hệ thống thư viện công cộng Đà Nẵng đang từng bước hình thành mạng lưới tri thức hiện đại, gần gũi với người dân, góp phần đưa văn hóa đọc trở thành nét đẹp trong đời sống xã hội.

Trong giai đoạn tới, Đà Nẵng đặt mục tiêu xây dựng hệ thống thư viện hiện đại, liên thông, phục vụ đa dạng nhu cầu học tập - nghiên cứu - giải trí của cộng đồng, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển con người Đà Nẵng toàn diện, sáng tạo và học tập suốt đời.

Dịp này, UBND TP Đà Nẵng khen thưởng cho 3 tập thể và 12 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong triển khai thực hiện Đề án “Phát triển hệ thống thư viện công cộng TP Đà Nẵng giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030”. Sở VHTTDL TP Đà Nẵng khen thưởng cho 7 tập thể và 12 cá nhân đã nỗ lực, cố gắng trong công tác tham mưu, quản lý và triển khai các nhiệm vụ Đề án giao.