Khơi lại dòng chảy lịch sử qua nghệ thuật

VHO - Lịch sử không chỉ là những con chữ khô khan trong sách vở mà còn là hành trình sống động, đầy cảm hứng được tái hiện qua những nét vẽ và lăng kính của người trẻ. Bộ sách tô màu "Huyền tích dân gian" của tác giả Phạm Thị Thủy Tiên là minh chứng rõ ràng cho thấy thế hệ Gen Z đang không ngừng sáng tạo và tái sinh di sản văn hóa dân tộc.

Với gần hai năm nghiên cứu và thực hiện, cuốn sách đã làm sống lại những huyền thoại từ các triều đại và biến chúng thành một không gian tương tác vừa đọc, vừa tô màu.

Dưới sự hướng dẫn của các cố vấn học thuật uy tín, tác giả đã thành công trong việc truyền tải những câu chuyện lịch sử qua hình thức dễ tiếp cận, kết hợp giữa nghệ thuật và tri thức, để người đọc, từ trẻ em đến người lớn, có thể cảm nhận được vẻ đẹp và giá trị nhân văn của lịch sử dân tộc.

Đưa huyền tích lên trang giấy

Phạm Thị Thủy Tiên, chủ nhân kênh TikTok “Vẽ kể chuyện” với 1,1 triệu lượt theo dõi, đã tiếp tục lan tỏa tinh thần sáng tạo từ nền tảng số qua tác phẩm Huyền tích dân gian. Đây không chỉ là sự chuyển hóa những sử liệu hùng tráng thành một không gian độc đáo, mà còn là một bước ngoặt quan trọng trong việc tái sinh lịch sử bằng nghệ thuật.

Quá trình hoàn thiện đứa con tinh thần kéo dài gần hai năm, Thủy Tiên tự tay thực hiện từ khâu nghiên cứu, biên tập, minh họa đến giám sát in ấn. Điểm nhấn của tác phẩm là sự bảo chứng học thuật từ đội ngũ cố vấn uy tín - TS Hà Thanh Vân và ThS Nguyễn Tuấn Anh. Trong khi ThS Nguyễn Tuấn Anh giúp định hình tính chính xác của cốt truyện, TS Hà Thanh Vân lại định hướng cách truyền tải những câu chuyện ấy sao cho phục vụ tốt nhất mục tiêu lan tỏa văn hóa dân tộc.

Nhờ đó, Thủy Tiên đã tự tin cùng các cộng sự thu thập, đối chiếu và thẩm định hàng trăm truyền thuyết từ các nguồn sử liệu chính thống như Đại Việt sử ký toàn thư, Đại Nam thực lục, Lĩnh Nam chích quái, đồng thời mở rộng phạm vi sang huyền tích của các dân tộc thiểu số như Khmer, Chăm, Hoa, tạo nên một bức tranh văn hóa đa sắc tộc.

Tác phẩm được chia thành hai phần: Huyền sử truyện và Dân gian kỳ truyện, tái hiện các giai thoại nổi bật từ bi kịch An Dương Vương - Mỵ Châu - Trọng Thủy đến các tín ngưỡng dân gian như Bà Chúa Xứ, Thiên Hậu... Cấu trúc đặc biệt của bộ sách, với phần kể chuyện gần gũi kèm “lời bàn” ngắn gọn về nguồn gốc lịch sử, tín ngưỡng, thể hiện cam kết của Thủy Tiên trong việc “làm mới” lịch sử mà không làm bóp méo hay giản lược hóa thông tin. Ngược lại, cô mong muốn kiến thức trở nên dễ tiếp cận nhưng vẫn giữ được chiều sâu và tôn trọng quá khứ. Điều này giúp người đọc nhận ra lịch sử không chỉ là chuỗi sự kiện mà là dòng ký ức tập thể mang vẻ đẹp nhân văn và gần gũi.

Thủy Tiên chia sẻ, việc dành gần hai năm cho dự án là để khi ra mắt sách, cô đảm bảo đạt được độ chín nhất định. Quá trình này còn là lời tri ân sâu sắc với cội nguồn, với hy vọng mỗi trang sách, mỗi bức tranh sẽ là cánh cửa giúp giới trẻ đến gần hơn với giá trị của lòng quả cảm, sự hiếu nghĩa, tình yêu đất nước và bản sắc văn hóa Việt.

Khơi lại dòng chảy lịch sử qua nghệ thuật - ảnh 2 — Mỗi bức tranh là kết quả nhiều giờ miệt mài lao động sáng tạo của tác giả

Kể lại bằng cả trái tim

Ấn phẩm Huyền tích dân gian là minh chứng cho khát vọng của lớp trẻ trong việc tạo ra một sản phẩm có giá trị bền vững. Dù đam mê hội họa, Thủy Tiên lại tốt nghiệp ngành Văn học. Chính sự kết hợp này đã tạo nền tảng vững chắc giúp cô xây dựng những câu chuyện mạch lạc khi chuyển thể từ hình ảnh sang âm thanh trên kênh “Vẽ kể chuyện”. Sức hấp dẫn của kênh TikTok triệu view chứng minh cô đã thành công trong việc “dịch thuật văn hóa”, biến những sử liệu phức tạp thành các mẩu truyện ngắn dễ tiếp cận, vượt qua rào cản của kiến thức hàn lâm. Kênh vừa là một nguồn giải trí vừa là cầu nối giúp thế hệ trẻ tìm thấy niềm đam mê với những câu chuyện lịch sử.

“Tôi luôn tham khảo nhiều tài liệu để tái hiện những bức tượng xưa, tìm hiểu trang phục và phối màu sao cho chính xác”, Thủy Tiên tâm sự. Mỗi bức tranh là kết quả của nhiều giờ miệt mài để vừa đảm bảo tính xác thực cao, vừa tạo ra một tiền lệ tích cực: Những nội dung văn hóa, lịch sử trên mạng xã hội phải xây dựng trên nền tảng chính xác và uy tín.

Trong kỷ nguyên số, việc ra mắt Huyền tích dân gian là một quyết định chiến lược. Đạo diễn, diễn viên Huỳnh Lập nhận định tại buổi ra mắt sách tại Đường Sách TP.HCM: “Đây là bước đi đúng đắn, cho thấy khác biệt giữa sách in và nội dung số. Với sách, ta có thời gian dừng lại, chiêm ngẫm và thậm chí tự tô vẽ cho câu chuyện theo cách nhìn của riêng mình. Sách giấy mang lại trải nghiệm chiêm nghiệm và khả năng đồng sáng tạo mà công nghệ số khó lòng thay thế”.

Bên cạnh việc tái hiện lịch sử qua những nét vẽ tỉ mỉ, Thủy Tiên còn dùng nghệ thuật thị giác để chạm đến vấn đề xã hội và cảm xúc. Những bức tranh truyền cảm hứng như Đêm lạnh lắm, về nhà thôi… lan tỏa trên mạng xã hội đã gây xúc động mạnh. Điều này khẳng định tài năng của cô không chỉ giới hạn trong một lĩnh vực mà còn có thể kết nối với cộng đồng, củng cố sức mạnh của nghệ thuật thị giác trong việc truyền tải thông điệp nhân văn.

Vượt qua kỳ vọng về sự nổi tiếng, Thủy Tiên khao khát được tạo ra những giá trị bền vững cho văn hóa dân tộc. Nhờ trái tim nhiệt huyết và tài năng của những người trẻ như cô, huyền tích xưa cũ đã tái sinh, trở thành một phần không thể thiếu trong xã hội đương đại, giúp thế hệ trẻ tự hào và gìn giữ cội nguồn, dám “tô điểm” tương lai bằng chính di sản văn hóa.