Saudi Arabia thúc đẩy tham vọng sản xuất xe điện

VHO - Khi xe điện là phương tiện phổ biến trên thế giới hiện nay, Saudi Arabia - một trong những nhà sản xuất dầu hàng đầu thế giới - cũng bước vào cuộc đua sản xuất xe điện.

Theo báo cáo eMobility Outlook 2024: KSA Edition  của PricewaterhouseCoopers (PwC) vào tháng 9.2024, xe điện (EV) chiếm hơn 1% tổng doanh số bán ô tô tại Saudi Arabia.

Trên toàn cầu, khoảng 18% số ô tô được bán ra vào năm 2023 là xe điện, theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế.

Tại Saudi Arabia, quá trình phát triển dòng xe điện ở vương quốc sa mạc này đã gặp một số rào cản, nhưng mọi thứ đang thay đổi nhanh chóng.

Công ty Cơ sở hạ tầng xe điện (EVIQ) đi đầu trong quá trình chuyển đổi đó. EVIQ được thành lập vào cuối năm 2023 dưới dạng liên doanh giữa quỹ đầu tư quốc gia ở Saudi Arabia là Quỹ đầu tư công (PIF) và Công ty Điện lực Saudi.

Theo báo cáo của PwC, đến cuối năm 2023, khoảng 285 điểm sạc công cộng đã triển khai trên cả nước, chủ yếu là các bộ sạc chậm.

Vào tháng 1.2024, EVIQ đã mở trạm sạc nhanh đầu tiên tại thủ đô Riyadh. Đến năm 2030, công ty có kế hoạch lắp đặt 5.000 bộ sạc nhanh tại 1.000 địa điểm.

"Rất ít người mua xe điện vì cảm thấy không thoải mái khi nhìn thấy cơ sở hạ tầng sẵn có. Chúng tôi đang mang đến cơ hội giúp xe điện trở nên phổ biến hơn ở Saudi Arabia", Giám đốc điều hành EVIQ Mohammad Gazzaz cho biết.

Xây dựng “hệ sinh thái công nghiệp”

Ngày nay, xe điện chủ yếu được mua bởi những người “có thể sạc tại nhà bằng hộp gắn tường riêng”, Heiko Seitz, Trưởng nhóm eMobility toàn cầu, PwC Trung Đông và là tác giả của báo cáo eMobility cho biết.

Tình trạng thiếu trạm sạc là lý do khiến xe điện ít được sử dụng ở Saudi Arabia.

Theo báo cáo của PwC, vào năm 2024, hơn 60% mẫu xe có giá trên 65.000 đô la, trong khi gần 73% mẫu xe chạy bằng xăng có giá thấp hơn.

Các khoản trợ cấp nhiên liệu hào phóng có nghĩa là một lít xăng, hiện có giá khoảng 60 xu đối với người lái xe Saudi.

Trong khi đó, pin xe điện gặp khó khăn, đặc biệt là nhiệt độ vào mùa hè ở Saudi Arabia. Năng lượng bổ sung cần thiết để làm mát pin có thể ảnh hưởng đáng kể đến tốc độ sạc và phạm vi hoạt động của pin. 

Và ở đất nước rất rộng lớn này, khoảng cách giữa hai thành phố lớn nhất là hơn 950, dài hơn phạm vi trung bình mà hầu hết các loại xe điện có thể đáp ứng.

Sắp tới, Saudi Arabia có những kế hoạch đầy tham vọng nhằm giảm sự phụ thuộc vào doanh thu từ dầu mỏ và lượng khí thải carbon. 

Dầu mỏ chiếm 60% doanh thu của chính phủ vào năm 2024, trong khi dầu thô và khí đốt tự nhiên chiếm hơn 20% GDP của đất nước trong cùng kỳ.

Tham vọng phát triển ô tô điện

Saudi Arabia đặt mục tiêu: 30% ô tô điện sẽ được sử dụng ở thủ đô Riyadh vào năm 2030. Nhưng ông Seitz cho biết Saudi không chỉ tăng cường nhu cầu sử dụng xe điện, mà còn "xây dựng hệ sinh thái công nghiệp" bao phủ khắp nơi.

Quốc gia này đang áp dụng "eMobility như một đòn bẩy chiến lược để phi carbon hóa, đa dạng hóa nền kinh tế và nội địa hóa sản xuất ở quy mô lớn".

Với kế hoạch trở thành trung tâm sản xuất xe điện, PIF hiện đang là cổ đông lớn nhất của hãng sản xuất ô tô Lucid của Mỹ, nơi đã mở cơ sở sản xuất ô tô đầu tiên tại quốc gia này vào năm 2023.

CEER, một liên doanh giữa PIF và công ty Đài Loan Foxconn, có kế hoạch ra mắt xe điện đầu tiên do Saudi sản xuất vào năm 2026. Liên doanh giữa PIF và Hyundai cũng đã khởi công xây dựng một nhà máy sản xuất tại quốc gia này.

Các nhà sản xuất xe điện lớn hiện đang có cửa hàng mở bán tại quốc gia này. BYD của Trung Quốc đã mở phòng trưng bày đầu tiên tại đây vào tháng 5.2024 và Tesla đã ra mắt tại Saudi Arabia vào tháng 4.

Giải quyết nỗi lo về cơ sở hạ tầng

Theo PwC, hơn 40% người tiêu dùng Saudi đang cân nhắc mua xe điện trong ba năm tới. Hiện nay, các bộ sạc EVIQ tại Riyadh và Jeddah đã ra mắt. Vào tháng 4, công ty này đã triển khai trạm sạc xe điện trên đường cao tốc đầu tiên. 

Giám đốc điều hành EVIQ Mohammad Gazzaz cho biết "Đây thực sự vẫn là công trình nền tảng".

EVIQ đang nhắm tới mục tiêu xây dựng 50 - 60 điểm sạc mới trong năm nay, bao gồm cả ở các thành phố nhỏ hơn như Mecca và Medina. Ông Gazzaz dự đoán đến cuối năm 2026, đất nước sẽ có "mạng lưới khả thi tối thiểu".

"Chúng tôi đang cố gắng đáp ứng khoảng 70% - 80% nhu cầu sạc trên khắp cả nước vào năm 2026", ông Gazzaz nói thêm.

Các chuyên gia cho biết cơ sở hạ tầng tốt hơn sẽ giúp thúc đẩy cuộc cách mạng xe điện ở Saudi Arabia.

"Giá xe điện đang giảm, các tùy chọn mẫu xe đang tăng lên và các chính sách của chính phủ rất rõ ràng. Sạc công cộng chính là khoảng cách chính và hiện là ưu tiên hàng đầu cần khắc phục", ông Gazzaz nói thêm.