Giải pháp chống xói lở, quản lý bền vững bờ biển Hội An

VHO- UBND tỉnh Quảng Nam vừa phối hợp với Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) tổ chức hội thảo “Chiến lược quản lý bền vững bờ biển Hội An” với sự tham gia của nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế, cộng đồng doanh nghiệp du lịch Hội An.

 Thời gian qua, tình trạng xói lở khu vực biển Hội An gây thiệt hại nặng nề về du lịch 

Ông Hồ Quang Bửu, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, tình hình sạt lở bờ biển, bồi lấp cửa sông, biến đổi trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn đã và đang diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các đô thị, khu dân cư tập trung cũng như đời sống xã hội nhiều khu vực trên địa bàn tỉnh. 
Trong những năm qua, tác động của biến đổi khí hậu đã khiến vấn đề xói lở bờ biển tại tỉnh Quảng Nam diễn ra ngày càng trầm trọng. Đặc biệt, tại khu vực biển Cửa Đại (Hội An) diễn biến hết sức phức tạp, gây ảnh hưởng môi trường, thiệt hại nặng nề về tài sản của người dân và ngành du lịch. Hội thảo nhằm chia sẻ đến các bên liên quan, nhất là các doanh nghiệp tư nhân và cộng đồng dân cư ở khu vực ven biển Hội An thông tin về chiến lược thích ứng và giảm thiểu tác động đề xuất triển khai hành động triển khai ngắn hạn, dài hạn thông qua dự án “Chống xói lở và bảo vệ bền vững bờ biển Hội An” do AFD tài trợ. Đồng thời chia sẻ với các bên liên quan nắm bắt được các kết quả nghiên cứu của đơn vị tư vấn, của các chuyên gia, các khuyến nghị về công tác chống xói lở bờ biển Hội An, để cùng với tỉnh Quảng Nam và Hội An khắc phục tình trạng xói lở bờ biển và khôi phục lại bãi biển Hội An.
Các chuyên gia cũng đưa ra những góp ý nhằm tư vấn quản trị lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn trong thời gian tới đạt hiệu quả cao nhất. Thảo luận các giải pháp gia tăng khả năng bảo vệ bờ biển và tái tạo các bãi biển tại Hội An, đóng góp chung vào sự phát triển bền vững của cả khu vực miền Trung.
Bờ biển Cửa Đại từng được vinh danh là một trong 25 bãi biển đẹp nhất châu Á nhưng thời gian qua bị xâm thực, sạt lở nghiêm trọng. Theo số liệu ghi nhận trong 5 năm từ 2016-2022, bờ biển Cửa Đại, Hội An đã có tới 112 ha diện tích đất bị mất do xói lở. Tình trạng xói lở này có xu hướng ngày càng gia tăng. Năm 2016, 36% chiều dài của 24 km đường bờ biển Cửa Đại trong tình trạng xói lở; năm 2021, tình trạng này tăng lên 78%. Tình trạng xói lở tại bờ biển Cửa Đại nhiều năm qua gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản, các công trình hạ tầng kỹ thuật, các khu du lịch và đời sống người dân. Vấn đề này đã và đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiềm năng du lịch và phát triển kinh tế của Hội An, thành phố nằm trong danh sách Di sản văn hóa thế giới của UNESCO với trọng điểm là ngành du lịch có đóng góp lớn cho phát triển kinh tế địa phương.
Thời gian qua, Quảng Nam đã có các biện pháp công trình khẩn cấp để cứu bờ biển, ngăn chặn, khắc phục xói lở ở một số phần quan trọng của bờ biển Cửa Đại, bước đầu đã phát huy được hiệu quả. Tuy nhiên, do nguồn kinh phí còn hạn hẹp nên mới chỉ triển khai thực hiện được khoảng 1,7 km/6 km bờ biển cần được bảo vệ. Bên cạnh đó, các công trình bảo vệ bờ biển thời gian qua còn mang tính tự phát, riêng lẻ, chưa hiệu quả và thiếu bền vững, chưa giải quyết được nguyên nhân gốc rễ. 
Vấn đề cấp thiết đặt ra là cần có một chiến lược bảo vệ tổng hợp theo các phương pháp quản lý khu vực ven biển tốt nhất, đảm bảo bảo vệ hiệu quả và bền vững lâu dài cho bờ biển của Hội An... Dự án “Chống xói lở và bảo vệ bền vững bờ biển Hội An, Quảng Nam” do UBND tỉnh Quảng Nam làm đơn vị chủ quản, phối hợp thực hiện cùng Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn kỳ vọng góp phần bảo vệ toàn bộ bờ biển và tái tạo các bãi biển từ khu vực cửa sông Cửa Đại và phía Tây Bắc bờ biển Hội An, đáp ứng nhu cầu cấp thiết về ổn định nhà ở và phát triển kinh tế của dân cư địa phương, phù hợp với quy hoạch và chiến lược phát triển của TP Hội An nói riêng và thích ứng với biến đổi khí hậu vùng ven biển tỉnh Quảng Nam nói chung.
Dự án gồm 3 hợp phần: Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng (nuôi bãi, đê ngầm giảm sóng); các biện pháp phi công trình và quản lý dự án. Tổng mức đầu tư là 42 triệu euro, trong đó có khoản vay 35 triệu euro từ AFD, khoản viện trợ không hoàn lại 2 triệu euro từ Liên minh châu Âu thông qua Quỹ WARM và 5 triệu euro sử dụng vốn đối ứng của địa phương. Các bên liên quan đang hoàn thiện thủ tục đàm phán, dự kiến sẽ triển khai công tác thiết kế, đấu thầu thi công trong trong quý I năm 2024. Theo chuyên gia Denis Vasseur (Trưởng nhóm quản lý dự án AFD); Claus Pedersen (Viện Thủy lực Đan Mạch), việc “nuôi bãi hy sinh” sẽ thiết lập lại sự cân bằng trầm tích và giảm nguy cơ xói mòn cho các bãi biển xa hơn về phía Tây Bắc. Phương án này phù hợp để chống chịu với biến đổi khí hậu do các bãi biển tự điều chỉnh theo mực nước biển dâng. Các chuyên gia cũng đề xuất dùng “giải pháp mềm” là bảo vệ chân kè như ở bãi biển An Bàng thay cho việc sử dụng vật liệu tự nhiên như cấu trúc tre và trồng thảm thực vật…
Được biết, hiện AFD hỗ trợ Quảng Nam triển khai dự án bảo vệ 5 km bờ biển kể từ Cửa Đại lên phía Bắc. Dự kiến trong năm 2024 thông qua sự kết hợp giữa các công trình bảo vệ là kè phá sóng ngầm và kè mỏ hàn cùng với đổ cát nuôi bãi trên bờ biển dài 5 km từ Cửa Đại tới khách sạn Victoria; áp dụng phương thức tiếp cận tổng thể đối với toàn bộ bờ biển từ Sơn Trà, TP Đà Nẵng tới Tam Hải, tỉnh Quảng Nam; đổ cát nuôi bãi hy sinh tại khu vực mở rộng ở bờ biển phía Bắc. 

 THU HOÀI