VHO - Canh Giao được xem là một trong 3 làng “biệt lập” nằm trong thung lũng núi rừng cuối cùng của tỉnh Bình Định chưa có điện lưới quốc gia. Nhưng nay, điều mong mỏi hàng chục năm qua của người Chăm Hroi sắp thành hiện thực bởi lưới điện quốc gia đang về tận làng.

Lãnh đạo tỉnh Bình Định kiểm tra móng trụ điện

Làng Canh Giao, xã Canh Hiệp, huyện Vân Canh là nơi có vị trí chiến lược trong thế trận chiến tranh nhân dân, được tỉnh Bình Định chọn làm căn cứ địa cách mạng trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Đây cũng là nơi đóng quân của Tiểu đoàn 405 đặc công của tỉnh Bình Định.
Trước năm 1954, Canh Giao nguyên là một xã riêng biệt gồm 4 thôn. Kháng chiến chống Pháp rồi chống Mỹ, Canh Giao là địa bàn hoạt động của cách mạng. Dân làng Canh Giao bám làng, đánh giặc. Sau năm 1975, Canh Giao nhập với hai xã Canh Hà, Canh Hưng thành xã Canh Hiệp. 
Nay, Canh Giao có 70 hộ với 207 nhân khẩu, chủ yếu là người Chăm Hroi (một nhánh của dân tộc Chăm), cuộc sống chủ yếu sản xuất tự cung, tực cấp trên diện tích 1,3 ha lúa nước và 2 ha đất trồng rau, hoa màu các loại. Thu nhập của bà con dựa vào 130 ha keo và tiền nhận giao khoán, bảo vệ rừng. So với ngày xưa, cuộc sống của người dân Canh Giao đã khá hơn. Nhiều ngôi nhà trong làng đã được xi măng hóa theo chương trình hỗ trợ của nhà nước, một số hộ có thu nhập khá nhờ trồng keo và chăn nuôi. Tuy nhiên, bao đời nay, mong ước có đường giao thông đi lại thuận tiện, có điện lưới quốc gia, có nước sạch… vẫn là ước mơ của nhiều thế hệ người dân nơi đây.
Làng Canh Giao có địa hình hiểm trở, dù chỉ cách trung tâm xã Canh Hiệp một ngọn đồi nhưng để vào được làng phải đi vòng 35 km từ xã Đa Lộc, huyện đồng Xuân (Phú Yên). Năm 2022, các cấp chính quyền đã hỗ trợ xây dựng một số đoạn đường bê tông và một cây cầu để bắc qua suối, giúp người dân Canh Giao đi lại thuận tiện hơn. Theo ông Phan Văn Cường, Phó Chủ tịch UBND huyện Vân Canh, trước đây, người dân làng Canh Giao tự mở đường bằng phương tiện thô sơ, đơn giản, đây chính là tuyến đường độc đạo và duy nhất để vào làng nhưng thường xuyên bị sạt lở, hư hỏng. Trên tuyến đường có Suối Lớn nước dâng cao khi mùa mưa về, chia cắt hoàn toàn Canh Giao với bên ngoài. Sau nhiều lần đề xuất, UBND tỉnh cũng đồng ý chủ trương xây dựng cầu Suối Lớn để tránh tình trạng bị cô lập trong mùa mưa lũ.

Các cháu học sinh tại Trường Tiểu học Canh Giao sẽ được nâng cao chất lượng học tập khi sắp tới có điện

Ông Huỳnh Văn Thành, Chủ tịch UBND xã Canh Hiệp chia sẻ, so với các làng đồng bào DTTS khác trong xã, Canh Giao vẫn là làng nghèo nhất vì xa xôi cách trở, đi lại khó khăn. Hầu hết bà con vẫn thuộc hộ nghèo. Trong những năm qua được Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư hỗ trợ kinh phí từ các nguồn vốn 134, 135, nguồn vốn 30a được huyện Vân Canh lồng ghép đầu tư xây dựng các công trình nước sinh hoạt tự chảy, đường bê tông nông thôn, cầu, cống… Hiện nay, làng Canh Giao vẫn còn khó khăn về đường đi, nhiều đoạn vẫn còn đường đất, mùa mưa thường hay sạt lở và bị chia cắt.
Có đường giao thông thuận lợi để đi lại đã là một việc quá sức tưởng tượng của người dân Canh Giao. Tiếp đó, vừa qua Công ty Điện lực Bình Định khởi công dự án cấp điện cho làng Canh Giao mang lại niềm vui khôn tả cho người dân. Điều này không chỉ biến ước mơ từ bao đời nay thành sự thật mà còn mở ra niềm hy vọng mới cho người dân Canh Giao. Được biết, công trình cấp điện làng Canh Giao từ lưới điện quốc gia có mức đầu tư hơn 4,1 tỉ đồng. Đường dây trung áp 22kV xây dựng mới hơn 6,3 km và đấu nối từ lưới điện của tỉnh Phú Yên, đi qua khu vực huyện Vân Canh (Bình Định) và huyện Đồng Xuân (Phú Yên). Ngành điện lực sẽ xây dựng mới 109 vị trí móng và 147 cột trung hạ áp. Dự kiến, công trình cấp điện làng Canh Giao, xã Canh Hiệp, huyện Vân Canh đưa vào đóng điện vận hành trước ngày 30.4 năm nay. 
Khi công trình này đưa vào hoạt động, ngoài việc cấp điện cho làng Canh Giao, tuyến đường dây 22kV của công trình còn đảm bảo năng lực cấp điện cho cả địa bàn xã Đa Lộc, huyện Đồng Xuân (Phú Yên) với quy mô công suất lên đến 5MW. Chia sẻ về niềm vui chuẩn bị có lưới điện quốc gia, anh Nguyễn Văn Thanh, một người dân ở làng cho biết: Tết năm nay bà con vui lắm, vì khi có điện, con cái trong nhà sẽ có đủ ánh sáng để học hành và nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp sẽ đỡ tốn công hơn. Tại buổi lễ khởi công dự án điện vừa qua, ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho biết, làng Canh Giao có 3 hạ tầng cơ bản cần phải làm gồm: Điện, đường vào làng, hạ tầng viễn thông. Bên cạnh việc khởi công dự án cấp điện lưới quốc gia cho người dân làng Canh Giao, tỉnh cũng kêu gọi xã hội hóa thực hiện tuyến đường bê tông 3km nối từ xã Đa Lộc, huyện Đông Xuân (Phú Yên) vào tới khu vực làng Canh Giao. 

PHAN HIẾU