Chung cư mini “biến tướng” vì đâu? (Bài 2): "Cháy nhà ra sai phạm”

VHO- Ngoài chung cư mini xây sai phép ở số 37 ngách 29/70 phố Khương Hạ, nơi xảy ra hỏa hoạn khiến 56 người tử vong, ông Nghiêm Quang Minh còn là chủ của hàng loạt công trình vượt tầng khác tại một số phường, quận khác. Điều này cho thấy, việc sai phạm về xây dựng chung cư mini đã thành “hệ thống”.

Một chung cư mini gần nơi xảy ra vụ cháy ở Khương Hạ, mặt tiền cho thuê, tầng 2 cũng tận dụng làm nơi kinh doanh game

Sáng qua 19.9, phóng viên Văn Hóa tìm đến chung cư mini 58B+58C ngõ 117 Thái Hà (quận Đống Đa) để tìm hiểu việc phòng cháy, chữa cháy tại đây. Tuy nhiên, khi gặp phóng viên, bảo vệ của chung cư mini này xua đuổi, thậm chí nhiều cư dân ở đây khi được hỏi cũng đều từ chối trả lời.

Sau sợ hãi là lo lắng

Họ còn nói thẳng “trừ khi Nhà nước hỗ trợ tiền chúng tôi mới đi”. Một phụ nữ sống tại đây còn nói: “Chẳng qua là số ông Minh (Nghiêm Quang Minh) “đen” thôi, chúng tôi sống đang yên bình tại đây, thì…”. Cũng trong sáng qua, một số báo chí đến tìm hiểu sự việc tại chung cư mini 58B+58C ngõ 117 Thái Hà và cũng gặp cảnh người dân bất hợp tác.

Không chỉ tại chung cư mini 58B+58C ngõ 117 Thái Hà , trong sáng qua phóng viên đến một số chung cư mini tại Đại Kim (quận Hoàng Mai), Khương Hạ (quận Thanh Xuân), cũng bị nhiều người dân từ chối trả lời. Một số người cho biết sau khi vụ cháy xảy ra tại Khương Hạ, họ sợ hãi khi hàng ngày sống trong ngôi nhà có nhiều nguy cơ mất an toàn phòng cháy, chữa cháy nhưng giờ đây nỗi lo lại lấn át nỗi sợ hãi, bởi nhiều người đã bỏ tiền ra mua căn hộ. Nếu trả lời hoặc cho phóng viên vào nhà tìm hiểu, chẳng may chủ đầu tư, chủ nhà chung cư mini có làm sao thì số tiền của họ có nguy cơ bị mất nếu cơ quan chức năng xử lý nghiêm các sai phạm. Điều người dân lo lắng là có cơ sở khi chung cư mini ở số 37 ngách 29/70 phố Khương Hạ do ông Nghiêm Quang Minh làm chủ vừa xảy ra vụ cháy được cấp giấy phép xây dựng vào năm 2015. Diện tích xây dựng tầng 1 (có tầng lửng) hơn 167m2, mật độ xây dựng 70%. Công trình được cấp phép có chiều cao 6 tầng, tầng lửng và tum thang có không gian kỹ thuật. Tổng diện tích sàn xây dựng là hơn 1.165m2 với tổng chiều cao công trình hơn 20m (không tính tum thang). Trên thực tế công trình này gồm 9 tầng và một tầng tum, cao quá 3 tầng so với giấy phép được cấp.

Tại phường Nhân Chính (quận Thanh Xuân), ông Nghiêm Quang Minh và một người khác được cấp giấy phép xây dựng tại ô đất ở tổ 2, có diện tích 129m2 xây dựng công trình nhà ở riêng lẻ 6 tầng, có tầng lửng và tum thang; mật độ xây dựng là 80%. Tuy nhiên, công trình này đã xây dựng thành 8 tầng trên 100% diện tích đất. Nơi này hiện có khoảng 15 hộ gia đình sinh sống, cho thuê. Năm 2017, ông Nghiêm Quang Minh và một người phụ nữ tên Tr. được chính quyền cấp giấy phép xây dựng ở địa chỉ số 58B+58C ngõ 117 Thái Hà (quận Đống Đa). Công trình này được cấp giấy phép xây dựng 6 tầng, 1 tum, tỷ lệ xây dựng 70% trên diện tích đất là 210m2. Song thực tế, tòa nhà này được xây dựng trên 100% diện tích đất, với 8 tầng nổi, 1 tầng tum. Công trình này được chia thành gần 50 phòng để bán hoặc cho thuê. Ngày 14.9 vừa qua, đoàn liên ngành Công an quận Đống Đa, UBND và Công an phường Trung Liệt đã kiểm tra khẩn cấp việc thực hiện quy định phòng cháy chữa, cháy và cứu nạn, cứu hộ tại tòa nhà số 58B-C ngõ 117 Thái Hà. Qua kiểm tra, tòa nhà không có đường nội bộ, hệ thống chữa cháy lấy từ bể nước ngầm dưới sàn tầng 1, phục vụ chung cho sinh hoạt của cư dân. Thang bộ trong nhà là thang hở, không thiết kế cửa chống cháy tại các tầng, không đảm bảo ngăn cháy lan theo phương dọc của tòa nhà. Tòa nhà được trang bị hệ thống báo cháy tự động, hệ thống họng nước chữa cháy trong nhà, bình chữa cháy xách tay, hệ thống đầu phun Sprinkler tự động tại tầng 1 để xe... Tuy nhiên, hệ thống chữa cháy của chung cư này không hoạt động, đèn chiếu sáng sự cố chưa được lắp đặt đầy đủ…

Tại các chung cư mini có liên quan đến ông Nghiêm Quang Minh như chung cư mini tại ngõ 70 Khương Đình hay tại 58B+58C ngõ 117 Thái Hà đều được xây dựng sâu trong ngõ, ngách nhỏ, nếu xảy ra cháy nổ sẽ gây khó khăn cho công tác chữa cháy và cứu nạn cứu hộ. Đó cũng là thực trạng của các chung cư mini hiện nay.

 Một chung cư mini ở ngõ 70 Khương Hạ, mặt tiền cho thuê cửa hàng khiến lối vào chung cư chỉ lách vừa hai chiếc xe máy

Cần xử nghiêm với sai phạm, buông lỏng quản lý

Ngày 18.9, trả lời báo chí bên lề Hội nghị lấy ý kiến của các cán bộ nguyên lãnh đạo TP Hà Nội về dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị đề nghị phải xem xét trách nhiệm của cán bộ địa phương để xảy ra xây dựng vượt tầng như chung cư mini ở phố Khương Hạ, quận Thanh Xuân.

Ông Phạm Quang Nghị cho biết, có thực tế công trình vi phạm bị lập biên bản xử phạt xong lại cho tồn tại. Chủ đầu tư “mong được phạt để hợp thức hóa vi phạm, vì lợi nhuận từ sai phạm lớn hơn tiền xử phạt rất nhiều”. Nguyên Bí thư Hà Nội cho rằng thành phố còn nhiều công trình vi phạm khác và “đằng sau là những thế lực chống lưng”. Thành phố cần nghiêm khắc xử lý trách nhiệm cán bộ trong việc để công trình vi phạm tồn tại, nếu cấp dưới vi phạm mà không bị xử lý thì cấp trên phải bị xem xét. Theo ông Nghị, khi xây dựng nhà ở riêng lẻ có nhiều căn hộ cho nhiều người ở thì phải có điều kiện đảm bảo an toàn như phòng cháy chữa cháy, thang thoát hiểm ngoài trời. Còn trong các quy định pháp luật “không có thuật ngữ chung cư mini, đó chỉ là cách gọi người ta tự đặt ra”.

Liên quan đến loại hình nhà ở riêng lẻ thiết kế nhiều tầng, nhiều căn hộ ở (thường gọi là chung cư mini), Bộ Xây dựng cho biết, pháp luật về nhà ở đã có quy định nhà ở riêng lẻ được thiết kế, xây dựng có từ 2 căn hộ trở lên theo kiểu khép kín (có phòng ở riêng, khu bếp riêng, nhà vệ sinh, nhà tắm riêng), có diện tích sàn tối thiểu mỗi căn hộ từ 30m2 trở lên và việc xây dựng, sửa chữa, cải tạo nhà ở này phải tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật về xây dựng. Bộ này cũng khẳng định, pháp luật về xây dựng, nhà ở đã tạo hành lang pháp lý để điều chỉnh đầy đủ các hoạt động có liên quan trong lĩnh vực xây dựng công trình, trong đó có loại hình nhà ở riêng lẻ thiết kế nhiều tầng, nhiều hộ ở tại khu vực đô thị. Cụ thể như việc cấp giấy phép xây dựng, bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy, thi công, quản lý chất lượng... cũng như việc xử lý các hành vi vi phạm có liên quan đã có quy định. Tuy nhiên, thời gian vừa qua ở một số địa phương xuất hiện tình trạng lợi dụng sự buông lỏng quản lý của các cơ quan chức năng dẫn đến các vi phạm như xây dựng không theo quy hoạch, xây dựng không phép, sai phép, xây dựng nhà ở không đảm bảo các tiêu chuẩn, quy chuẩn về phòng cháy chữa cháy, tự ý thiết kế nâng tầng bố trí nhà ở thành nhiều căn hộ nhằm mục đích cho thuê, mua bán, chuyển nhượng... gây ra nhiều hệ lụy.

Sau vụ cháy tại phường Khương Đình, nhiều người dân sinh sống trong các chung cư mini tìm mua thang dây, phá bỏ các chuồng cọp quây cửa sổ…; các chủ chung cư mini cấm người dân sạc xe điện tại nơi để xe, hoặc cực đoan hơn là cấm hẳn xe điện để tại chung cư mini. Những việc này chỉ giải quyết được “phần ngọn” bởi đa phần các chung cư mini này đều nằm trong ngõ ngách, xây vượt tầng, ba bên bị bao kín bởi các nhà dân khác. Đặc biệt, mật độ người sống trong những nơi này quá đông, số lượng xe máy quá nhiều và chiếu theo quy định của pháp luật thì ít có chung cư nào đáp ứng được. Theo Bộ Xây dựng, thang bộ của chung cư mini phải được đặt trong buồng thang kín, khói và lửa không lan vào được để bảo đảm an toàn cho cư dân thoát hiểm khi có sự cố. Để bảo đảm an toàn cháy nổ với nhà chung cư mini, trong trường hợp chủ đầu tư không thể lắp đặt thang bộ thoát hiểm thứ 2 bên ngoài toà nhà thì phải lắp đặt, xây dựng tường ngăn cháy cho thang bộ trong toà nhà. Thang bộ thoát hiểm trong toà nhà phải có lối thoát riêng để khi xảy ra sự cố cháy nổ người dân có thể thoát ra an toàn…

Tuy nhiên, qua kiểm tra, chung cư mini vừa bị cháy ở phố Khương Hạ không có cầu thang thứ 2 bên ngoài toà nhà và cũng không có không gian để bố trí hành lang an toàn để thoát ra cầu thang thứ 2. Khi xuống tầng 1 không có hành lang an toàn để ra ngoài.

QUẢNG XƯƠNG

(Còn nữa)