Cần ban hành ngay việc cấm mua bán, nhập khẩu thuốc lá mới

VHO- Hiện nay trên thế giới có 34 quốc gia cấm thuốc lá điện tử, 87 quốc gia quy định quản lý thuốc lá điện tử, 11 quốc gia cấm thuốc lá nung nóng. Nhiều quốc gia cho phép lưu hành thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng dẫn đến hệ quả gia tăng mạnh tỉ lệ sử dụng ở lứa tuổi thanh thiếu niên, khiến các cơ quan chức năng phải tìm giải pháp siết chặt chính sách.

 Cơ quan chức năng tỉnh Bắc Ninh thu giữ hơn 100.000 sản phẩm thuốc lá điện tử nhập lậu vào tháng 10.2023 Ảnh: H.ĐÔNG

Ông Nguyễn Tuấn Lâm, chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam (WHO) cho biết, với sự cho phép lưu hành thuốc lá điện tử, hằng năm Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) nhận hồ sơ đăng ký của hàng triệu sản phẩm thuốc lá mới (mỗi hương vị pha trộn mới lại được đăng ký sản phẩm mới). Tại Mỹ, sau khi được hợp pháp hóa, thuốc lá điện tử trở thành “đại dịch” trong giới trẻ sử dụng, từ 1,5% năm 2011 tăng lên 27,5% năm 2019. Trước sự gia tăng chóng mặt này, cơ quan chức năng của Mỹ đã ban hành những chính sách quản lý nhằm kiểm soát việc mua, bán và sử dụng ở lứa tuổi thanh thiếu niên như nâng độ tuổi tối thiểu được bán các sản phẩm thuốc lá từ 18 đến 21 tuổi; cấm thuốc lá điện tử có hương vị trái phép để giảm sức hấp dẫn đối với trẻ em và thanh thiếu niên.

Thực tế cho thấy, đến nay chưa có quốc gia nào đưa ra các quy định quản lý thuốc lá điện tử lại thành công trong việc ngăn ngừa giới trẻ sử dụng sản phẩm này. Thậm chí còn tăng nguy cơ sử dụng thuốc lá truyền thống và sử dụng cùng lúc chất kích thích, chất gây nghiện khác. Điều này cũng là kinh nghiệm cho Việt Nam trước làn sóng tấn công của ngành công nghiệp thuốc lá. Hiện nay, thuốc lá điện tử chưa được phép lưu hành tại Việt Nam nhưng việc mua, bán sử dụng khá phổ biến, đặc biệt là trong giới trẻ.

Các sản phẩm thuốc lá mới rất độc hại đã được chứng minh nhưng cho đến nay chưa có một văn bản nào quy định việc cấm, khiến cho việc nhập lậu, mua bán tại Việt Nam càng khó quản lý và phức tạp. “Nếu cho phép lưu hành sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng hay thuốc lá thế hệ mới là tiếp tay cho việc huỷ hoại con em chúng ta. Nếu chờ sửa đổi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá mới có thể ban hành quy định cấm thì phải chờ 3-5 năm nữa. Vì thế Quốc hội cần ban hành Nghị quyết về cấm việc mua bán, nhập khẩu thuốc lá mới. Việc ban hành là không thể chậm trễ và cần ban hành ngay những quy định về cơ quan chức năng thực hiện xử lý, và có chế tài xử phạt rõ ràng", chuyên gia WHO kiến nghị.

NGUYỄN THẾ