Vui nghiêng ngả xem hội “rước vua giả” ở Đền Sái

VHO - Đông như đi hội. Những âm thanh hò reo phấn khích, cả ngàn người dân và du khách vây quanh và đi theo kiệu rước vua, chúa, võng lọng rước quan tại Lễ hội Đền Sái (xã Thụy Lâm, huyện Đông Anh) vào sáng nay, 8.2.2025 (11 tháng Giêng năm Ất Tỵ).

Tục “rước vua giả” đặc sắc được tái hiện sinh động, nhằm tưởng nhớ vua An Dương Vương xây thành Cổ Loa năm xưa.

Sau khi hoàn thành nghi lễ truyền thống, đoàn rước rời đình làng Thụy Lôi di chuyển lên đền Sái.
Đoàn người lên đến cả ngàn, gồm nhân dân địa phương và đại biểu, du khách theo đoàn rước từ đình làng Thụy Lôi về đền Sái, quãng đường khoảng đôi ba cây số ắp đầy thanh âm náo nhiệt, cảm xúc phấn chấn đầu Xuân. 

Năm nay, người có vinh dự nhận vai vua là cụ Nguyễn Hữu Bá, 73 tuổi (trái) và vai chúa là cụ Trương Nam Cường, 72 tuổi (phải).

Theo truyền thuyết xưa, vào khoảng năm 258 trước công nguyên, nhà Thục đại thắng nhà Tần. An Dương Vương lên ngôi Hoàng Đế đóng đô ở Cổ Loa, đặt tên nước là Âu Lạc. 

Để trị quốc an dân, nhà Vua cho xây thành đắp lũy, thành xây xong lại đổ, lũy đào xong lại đầy, nhà vua cho lập đàn cầu tế thiên địa và được Thanh Giang sứ (tức rùa vàng) ứng báo tại ngọn núi Thất Diệu Sơn (tức núi Sái ngày nay) có con Bạch Kê Tinh ẩn náu và phá phách việc xây thành của nhà Vua. 

Nhà vua cùng đoàn tùy tùng gồm Chúa và các quan lại thần trong triều đến ngọn núi Thất Diệu Sơn hành lễ, sau đó một thời gian thành được xây xong, góp phần tạo nên nền tảng vững chắc cho đất nước Âu Lạc thời kỳ đó.

Hằng năm, vào mùa xuân, vua chúa cùng các quan lại đích thân về đây bái yết. Về sau, do thấy việc đi lại tốn hao tiền của, công sức của nhân dân nên vua ban cho dân làng Thuỵ Lôi, xã Thuỵ Lâm được thực hành nghi vệ thiên tử, xưng quan tước, bái yết ngài.
Từ đó Lễ hội rước vua dần được hình thành và trở thành một lễ hội, một hoạt động văn hoá độc đáo của vùng quê đồng bằng Bắc Bộ. 

Lễ hội “rước vua giả” nhằm diễn lại tích xưa như việc vua chúa cùng đoàn tuỳ tùng về bái yết đức Thánh Huyền Thiên Trấn Vũ.
Khi kiệu chúa tới Đền Thượng, chúa xuống kiệu làm lễ ướm gươm, chém 3 nhát kiếm vào tảng đá cũ làm cho bát phẩm đỏ đổ ra, tục truyền đây là động tác chém đầu gà trắng (tức Bạch kê tinh). Khi làm lễ bái vọng xong, Vua cùng các quan về Đình hành lễ. 

Phát biểu tại lễ khai hội đền Sái, Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Anh Nguyễn Thị Tám cho biết, Lễ hội đền Sái Xuân Ất Tỵ 2025 có nhiều điểm mới.

Năm 2025, Đông Anh góp sức cùng Thủ đô Hà Nội thực hiện Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến 2050 với tầm nhìn mới, tư duy mới toàn cầu, tư duy Thủ đô và hành động Hà Nội, tạo ra những cơ hội mới, giá trị mới.

 Lễ hội đền Sái với nghi thức rước vua độc đáo thể hiện tính đoàn kết cộng đồng; bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, nhà nhà hạnh phúc, đất nước phồn vinh.

Theo Phó Chủ tịch UBND huyện, thời gian tới, để phát huy giá trị lễ hội đền Sái trong giai đoạn mới, mỗi người dân địa phương cần phải có trách nhiệm với lịch sử, với quê hương bằng những hành động thiết thực, có ý nghĩa như: bảo vệ các di tích, các giá trị di sản văn hóa vật thể, phi vật thể, tích cực trồng cây xanh, cây truyền thống, tích cực hưởng ứng phong trào thi đua 3 sạch, đẩy mạnh chuyển đổi số…

Lễ hội đền Sái được tổ chức hằng năm từ ngày 30 tháng Chạp đến ngày 15 tháng Giêng, trong đó đặc sắc là lễ hội rước vua giả vào ngày 11 tháng Giêng.
Năm nay, lễ hội diễn ra từ ngày 28.1 đến 12.2 (tức từ 29 tháng Chạp năm Giáp Thìn đến ngày 15 tháng Giêng năm Ất Tỵ) tại Khu di tích lịch sử đền Sái. Các hoạt động của lễ hội gồm: dâng hương, tế lễ, hội rước vua giả, văn hoá nghệ thuật, thi đấu thể thao.

Bí thư Đảng ủy xã Thụy Lâm (huyện Đông Anh) Nguyễn Tuấn Đôn, Trưởng BCĐ lễ hội đền Sái cho biết, xã đã xây dựng các phương án chi tiết đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông, y tế… cụ thể từng ngày; xây dựng kế hoạch đảm bảo an ninh trật tự, trông giữ xe, hàng quán, vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm…

Ghi nhận công tác quản lý và tổ chức lễ hội đã tập trung các yếu tố văn minh, tôn vinh truyền thống, Phó Giám đốc Sở VHTT Hà Nội Phạm Xuân Tài đánh giá, địa phương và BTC lễ hội đã nỗ lực nhằm xây dựng môi trường lễ hội sạch đẹp, tạo không khí vui tươi, mang lại cảm xúc phấn chấn cho người dân và du khách. 

Ông Phạm Xuân Tài lưu ý, Ban tổ chức cần cân nhắc yếu tố phân luồng giao thông, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho du khách trong những mùa hội tiếp theo.