Văn hóa là sức mạnh nội sinh để đất nước trường tồn và phát triển

VHO - Từ khi thành lập Đảng, trong Cương lĩnh năm 1930 cũng như các văn kiện, nghị quyết mang tính cương lĩnh của Đảng, vấn đề văn hóa luôn được đặt ở vị trí quan trọng hàng đầu, gắn với vấn đề xây dựng con người. Ngay từ lúc chưa giành được chính quyền, Đảng ta đã đề ra chủ trương xây dựng và phát triển nền văn hóa mới.

Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập trước ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập ngày 2.9.1945 tại quảng trường Ba Đình lịch sử. Trong số 12 Bộ của nội các đầu tiên của nước ta, có Bộ Thông tin - Tuyên truyền, tiền thân của Bộ Văn hóa - Thông tin sau này (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch).

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, văn hóa Việt Nam mang tinh thần “tiếng hát át tiếng bom” và như lời tổng kết của Tổng Bí thư Lê Duẩn: “Ta thắng Mỹ trước hết là thắng về văn hóa”. Đó là sự đúc kết hết sức sâu sắc, đúng đắn, khoa học và đầy sức thuyết phục. Nó không chỉ là sự tổng kết cho thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, mà còn là sự đúc kết chung cho mọi thắng lợi trong trường kỳ lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta”.

Đã có khoảng ba trăm định nghĩa về văn hóa, vậy mà vẫn không thể hàm chứa, bao quát hết được tầm vóc, vị trí, vai trò của văn hóa đối với con người và xã hội. Riêng điều ấy cũng đã nói lên sứ mệnh, vai trò của văn hóa to lớn biết bao. Và điều ấy, cũng rất đúng với phát biểu khai mạc Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày 24.11.2021 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Văn hóa là hồn cốt của dân tộc, nói lên bản sắc của dân tộc. Văn hóa còn thì dân tộc còn…”.

Tại Hội nghị văn hóa toàn quốc diễn ra tại Thủ đô Hà Nội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu rất quan trọng. Tổng Bí thư nhấn mạnh: “Từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta luôn coi trọng vai trò của văn hóa và hết sức quan tâm đến công tác xây dựng văn hóa trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước… Nhận thức của Đảng về văn hóa ngày càng toàn diện, đầy đủ và sâu sắc hơn.

Đảng ta xác định: Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển đất nước… Nền văn hóa mà chúng ta xây dựng là nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc…”. Đó là sự nhấn mạnh về vị trí, vai trò, mục tiêu, phương hướng xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam. Cán bộ, đảng viên và nhân dân ta, nhất là những người hoạt động trên lĩnh vực văn hóa thêm một lần nữa hiểu rõ, thấm sâu ý nghĩa, tầm quan trọng của văn hóa đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, không chỉ trong giai đoạn hiện tại, mà là lâu dài.

Văn hóa là sức mạnh nội sinh để đất nước trường tồn và phát triển - ảnh 2 — Văn hóa là sức mạnh nội sinh để đất nước trường tồn và phát triển Ảnh: TR.HUẤN

Tôi muốn nhấn mạnh rằng, văn hóa chính là hồn cốt của dân tộc, là sức mạnh nội sinh để đất nước trường tồn. Nếu kinh tế cho chúng ta cơm ăn áo mặc, thì văn hóa cho chúng ta niềm tin, bản lĩnh và khát vọng.

Để xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam thực sự trở thành “nền tảng”, “nguồn lực nội sinh”, “động lực phát triển” đất nước nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới tại Kết luận 156-KL/TW Bộ Chính trị yêu cầu: Khẩn trương hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; ưu tiên bổ sung nguồn lực thúc đẩy phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong giai đoạn mới; Huy động mọi nguồn lực, động lực xây dựng và phát triển văn hóa, con người; Phấn đấu mức chi cho văn hóa không thấp hơn 2% tổng chi ngân sách nhà nước; Xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, cán bộ cấp chiến lược; Có giải pháp đột phá đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa bảo đảm các yếu tố: đổi mới, sáng tạo, bản sắc, độc đáo, chuyên nghiệp, lành mạnh, cạnh tranh, bền vững; Xây dựng môi trường văn hóa số phù hợp với nền kinh tế số, xã hội số và công dân số; Chủ động hội nhập quốc tế về văn hóa, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại và thúc đẩy quảng bá bản sắc văn hóa Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, nếu chúng ta chỉ chú trọng kinh tế mà xem nhẹ văn hóa, thì sẽ dễ rơi vào nguy cơ mất gốc, hòa tan. Ngược lại, nếu biết phát huy sức mạnh của văn hóa, gắn văn hóa với phát triển, chắc chắn Việt Nam sẽ có được một vị thế xứng đáng trên bản đồ thế giới.