Tháo gỡ bất cập quản lý quảng cáo ngoài trời

VHO - Dù có vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp quảng cáo, nhưng thực trạng hoạt động còn lộn xộn, chưa tuân thủ đúng các quy định pháp luật khiến “mảnh đất” quảng cáo ngoài trời những năm qua là một phần nguyên nhân gây nên diện mạo thiếu quy củ, ảnh hưởng đến cảnh quan, không gian đô thị…

Thực tế này cho thấy sự cần thiết sớm tháo gỡ những khắc phục bất cập trong quản lý hoạt động quảng cáo ngoài trời. Hành lang pháp lý hiện hành cũng cho thấy có những quy định đến nay đã không còn phù hợp.

Khó trong quy hoạch quảng cáo ngoài trời

Là lĩnh vực tiềm năng của công nghiệp quảng cáo, nhiều chuyên gia, nhà quản lý khẳng định, những vướng mắc dẫn đến việc khai thác chưa hiệu quả hoạt động quảng cáo ngoài trời sẽ sớm được tháo gỡ sau khi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo được ban hành, với những quy định cập nhật, bổ sung phù hợp thực tiễn.

Theo Bộ VHTTDL, quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo ngoài trời liên quan nhiều cấp, ngành, nhiều văn bản quy phạm pháp luật. Để đáp ứng yêu cầu phân cấp quản lý, các địa phương đã xây dựng Quy hoạch quảng cáo ngoài trời. Luật Quy hoạch năm 2017 cũng xác định Quy hoạch quảng cáo ngoài trời là quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành. Tuy nhiên, Luật Quảng cáo năm 2012 lại giao UBND cấp tỉnh xây dựng và phê duyệt quy hoạch quảng cáo ngoài trời tại địa phương. Thực tế hiện nay, việc quy hoạch quảng cáo ngoài trời vẫn còn khó khăn do thiếu quy định chi tiết về nội dung, trách nhiệm xây dựng và triển khai quy hoạch, đặc biệt là các quy định có liên quan đến mục đích sử dụng đất thuộc vị trí quy hoạch, quy định về đấu giá vị trí quảng cáo khi thực hiện quy hoạch. Bên cạnh đó là bất cập nảy sinh khi hoạt động quảng cáo trên màn hình đặt nơi công cộng hiện nay phát triển mạnh. Áp dụng công nghệ tiên tiến, chuyển tải nhanh và hiệu quả, song quảng cáo trên màn hình ở nơi công cộng lại tiềm ẩn nguy cơ trong việc sử dụng âm thanh, ánh sáng hoặc bị tấn công gây mất an toàn thông tin mạng. Trong khi đó, Luật Quảng cáo năm 2012 cũng chưa có quy định về việc quản lý hoạt động quảng cáo trên màn hình, gây khó khăn cho công tác quản lý.

Cũng theo Bộ VHTTDL, các quy định của Luật Quảng cáo năm 2012 về hồ sơ, thủ tục tiếp nhận thông báo sản phẩm quảng cáo trên băng rôn, bảng quảng cáo, thời hạn treo băng rôn, bảng quảng cáo đoàn người thực hiện quảng cáo hiện còn bất cập, dẫn đến những khó khăn trong hướng dẫn tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thực hiện quảng cáo. Cụ thể, chưa có cơ sở phân cấp quản lý phương tiện quảng cáo ngoài trời trong trường hợp cần thiết; thời hạn giải quyết một số thủ tục hành chính còn dài; thành phần hồ sơ thông báo sản phẩm quảng cáo không còn phù hợp với thực tế… Theo thống kê, năm 2022 có 12.408 hồ sơ về bảng quảng cáo, 15.149 hồ sơ về băng rôn, 1.132 hồ sơ về đoàn người thực hiện quảng cáo. Như vậy, với việc mỗi năm cả nước có hàng chục nghìn lượt hồ sơ thông báo sản phẩm quảng cáo ngoài trời thì những bất cập trên làm tăng thời gian, chi phí tuân thủ của doanh nghiệp, người dân cũng như giảm hiệu lực quản lý nhà nước.

Tháo gỡ, nâng cao hiệu lực quản lý

Bộ VHTTDL khẳng định, việc thể chế hóa kịp thời các quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây dựng công nghiệp văn hóa nói chung, quảng cáo nói riêng là cần thiết. Trong đó có việc đổi mới, hoàn thiện thể chế, tạo môi trường pháp lý thuận lợi để xây dựng, phát triển thịtrường văn hóa, các ngành công nghiệp văn hóa, bao gồm quảng cáo. Đồng thời, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước; tăng cường phân cấp với chính quyền địa phương; cắt giảm thủ tục hành chính, giấy phép; phát huy nguồn lực xã hội được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, chiến lược trong giai đoạn hiện nay.

Tại tọa đàm “Giải pháp phát huy hiệu quả quảng cáo ngoài trời” mới đây, Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam Nguyễn Trường Sơn nhìn nhận, quảng cáo ngoài trời hiện còn vướng một số vấn đề liên quan hành lang pháp lý, do vậy việc khai thác chưa hiệu quả. Nhìn nhận hoạt động quảng cáo ngoài trời còn tùy tiện, ảnh hưởng không nhỏ đến trật tự mỹ quan đô thị, ông Trần Hùng, Chủ tịch Hội đồng chuyên môn Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam thẳng thắn, quy hoạch quảng cáo cùng một số quy định, quy chế đã triển khai quá chậm. Hệ lụy là hoạt động quảng cáo ngoài trời còn tùy tiện, lộn xộn, đặt bảng quảng cáo sai vị trí. Giám đốc Sở VHTT Hà Nội Đỗ Đình Hồng cho rằng, để chấn chỉnh những bất cập trên thì cần có những thay đổi. Trong dự thảo Luật Quảng cáo (sửa đổi) và tại Luật Thủ đô (sửa đổi), các vấn đề về hoạt động quảng cáo, quảng cáo ngoài trời đã được đề xuất để cụ thể hóa, tạo hành lang pháp lý cho doanh nghiệp hoạt động. Cùng với đó, phía các doanh nghiệp cũng cần thay đổi mạnh mẽ hơn, bởi quảng cáo là ngành sáng tạo, cần tạo ra sản phẩm mà khách hàng cần, tạo ra dịch vụ để kết nối khách hàng với sản phẩm quảng cáo.

Cũng theo các chuyên gia, nhà quản lý, để khắc phục những bất cập trong quản lý hoạt động quảng cáo ngoài trời, cần thay đổi một số chính sách lớn để hoạt động mang tính đồng bộ hơn. Theo đó, Dự thảo Luật Quảng cáo (sửa đổi) đã đề cập nhiều nội dung gồm quy hoạch quảng cáo, thủ tục hành chính và kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm. Trong đó, quy hoạch quảng cáo ngoài có ý nghĩa lớn trong quản lý nhà nước về quảng cáo tại địa phương, nhất là các thành phố, đô thị lớn hiện nay. Luật Quảng cáo năm 2012 đã quy định quy hoạch quảng cáo ngoài trời. Bên cạnh đó, quy hoạch quảng cáo ngoài trời nằm trong danh mục quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành tại Phụ lục của Luật Quy hoạch năm 2017. Dự thảo Luật Quảng cáo sửa đổi một số quy định, cụ thể: Quy hoạch quảng cáo ngoài trời phải xác định kiểu dáng, kích thước, chất liệu, số lượng, phương tiện quảng cáo theo vùng, khu vực, từng tuyến đường cao tốc, quốc lộ, đường tỉnh, đường huyện; trong nội thành, nội thị; phân bổ, khoanh vùng vị trí cho hoạt động tuyên truyền cổ động trực quan và quảng cáo ngoài trời tại trung tâm đô thị; phương hướng phát triển quảng cáo ngoài trời. Không mâu thuẫn hoặc xung đột với quy hoạch cao hơn; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ giữa quy hoạch với chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội; phù hợp với quy hoạch xây dựng tại địa phương, bảo đảm an toàn giao thông, trật tự an toàn xã hội và mỹ quan đô thị. Bảo đảm tính khoa học, ứng dụng công nghệ hiện đại, kết nối liên thông, dự báo, khả thi, tiết kiệm và sử dụng hiệu quả nguồn lực của đất nước; bảo đảm tính khách quan, công khai, minh bạch; kế thừa các vị trí đang thực hiện quảng cáo phù hợp; trong trường hợp thực hiện hoặc điều chỉnh quy hoạch gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân thì cơ quan phê duyệt quy hoạch có trách nhiệm đền bù theo pháp luật.

Dự Luật cũng sửa đổi, bổ sung quy định về trách nhiệm của UBND cấp tỉnh trong xây dựng, chỉ đạo thực hiện quy hoạch quảng cáo ngoài trời: Lập, điều chỉnh và phê duyệt quy hoạch quảng cáo ngoài trời tại địa phương; bảo đảm hoạt động quảng cáo ngoài trời luôn thuộc các thời kỳ quy hoạch; bố trí kinh phí, nguồn lực để thực hiện quy hoạch; lập, điều chỉnh quy hoạch quảng cáo theo các giai đoạn phù hợp với sự phát triển của địa phương; phê duyệt bổ sung mục đích sử dụng đất đối với đất tại các vị trí quy hoạch quảng cáo ngoài trời.