Chi hội VNDG tại Trường ĐH Văn hóa TP.HCM và Chi hội VNDG tỉnh Đồng Nai:
Phát huy giá trị văn hóa dân gian
VHO - Ngày 18.1, tại TP.HCM, Chi hội văn nghệ dân gian (VNDG) tại Trường ĐH Văn hóa TP.HCM và Chi hội VNDG tỉnh Đồng Nai tổ chức Đại hội nhiệm kỳ IV (2025-2030). Đại hội đã hiệp thương giới thiệu nhân sự Ban chấp hành nhiệm kỳ IV, đồng thời đưa ra phương hướng, nhiệm vụ cho nhiệm kỳ mới của hai chi hội.

Chi hội VNDG tại Trường ĐH Văn hóa TP.HCM hiện có 48 hội viên; Chi hội VNDG tỉnh Đồng Nai có 8 hội viên. Các hội viên công tác tại nhiều cơ quan, đơn vị, gồm các trường đại học, cao đẳng, trường dạy nghề, trường THPT, viện nghiên cứu, trung tâm văn hóa, nhà xuất bản, Hội Sử học,...
Trong nhiệm kỳ qua, hai Chi hội VNDG đã có những đóng góp quan trọng vào công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân gian thông qua các công trình nghiên cứu, xuất bản sách chuyên khảo, bài viết khoa học và tham gia các hoạt động nghiên cứu, giảng dạy, biểu diễn...
Hội viên các chi hội đã xuất bản nhiều công trình đáng chú ý, bao gồm sách chuyên khảo, giáo trình và nghiên cứu chuyên sâu về văn hóa dân gian.
Một số công trình tiêu biểu của các hội viên có thể kể đến như: Lâm Nhân với công trình Văn hóa biển đảo Việt Nam, tập 7 (viết chung, 2020) và Giáo trình Văn hóa các dân tộc thiểu số ở Nam Bộ (chủ biên, Nxb Đại học Quốc gia TP.HCM, 2024).

Nguyễn Thanh Lợi với các công trình như: Lái Thiêu - Thuận An đất và người (viết chung, 2020); Văn hóa dân gian biển đảo Việt Nam (viết chung, 2021), Tây Ninh đất và người (trưởng ban biên soạn, 2021),..
Dương Hoàng Lộc với Về quê ăn tết, Món ngon quê nhà (2021) và chương "Đặc điểm Phật giáo Nam Bộ từ góc nhìn văn hóa" trong sách Vietnamese Culture from the Perspective of Anthropology (2024).
Nguyễn Ngọc Thơ với các công trình nghiên cứu: Nghi lễ và biểu tượng trong nghi lễ, Lạc địa sinh căn, Sự bản địa hóa của người Minh Hương tại Việt Nam, Hàn Quốc và Đài Loan, và Sinophone Studies Across Disciplines.
Lê Thị Ngọc Điệp đã xuất bản chuyên khảo Văn hóa sa mạc và Islam giáo trong Ngàn lẻ một đêm (2024); Đặng Hoàng Lan với Kiến trúc và mỹ thuật Việt Nam" (viết chung, 2022); Nguyễn Thị Mỹ Liêm chủ biên Giáo trình Hát dân ca (2024);
Mai Trọng An Vinh với các công trình: Triết lý nhân sinh trong nghi lễ thờ cúng của người Ê đê ở Buôn Ma Thuột (2022) và Nghi lễ gia đình của người Ê đê ở Buôn Ma Thuột (2024).
Ngoài việc xuất bản sách, các hội viên cũng tích cực tham gia trình bày nghiên cứu tại các hội thảo, diễn đàn khoa học trong và ngoài nước, từ đó góp phần nâng cao chất lượng nghiên cứu và trao đổi kiến thức, giúp lan tỏa các giá trị văn hóa dân gian Việt Nam ra thế giới.
Các chi hội cũng chủ trì và tham gia vào nhiều dự án nghiên cứu khoa học, bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể.

Tiêu biểu như đề tài Âm nhạc của người S’tiêng ở Bình Phước– Khảo cứu, bảo tồn và phát triển (2020-2022) (do Nguyễn Thị Mỹ Liêm làm chủ nhiệm); Làng nghề truyền thống Nam Bộ, Tri thức bản địa Nam Bộ (Lâm Nhân); Lễ hội và tín ngưỡng dân gian (Nguyễn Xuân Hồng, Phan Đình Dũng); Biến đổi tín ngưỡng Neakta của người Khmer Nam Bộ (Phan Anh Tú),…
Bên cạnh đó, các dự án Kiểm kê và lập hồ sơ khoa học Di sản văn hóa phi vật thể Hội đua ghe Ngo của người Khmer tỉnh Sóc Trăng, Di sản văn hóa phi vật thể Nghề làm Tàu hủ ky ở Vĩnh Long, Bảo tồn và phát huy giá trị Di sản tri thức và Kỹ thuật viết chữ trên lá buông của người Khmer ở An Giang của Nguyễn Thái Hòa.
Những đề tài này không chỉ giúp bảo tồn các giá trị văn hóa đặc sắc mà còn làm phong phú thêm kho tàng văn hóa dân gian Nam Bộ.
Nhiều hội viên của chi hội cũng vinh dự nhận giải thưởng từ Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam. Trong đó, Nguyễn Ngọc Thơ được trao giải 2B cho công trình Nghi lễ và biểu tượng trong nghi lễ, Lâm Nhân cùng các cộng sự nhận giải 2B cho công trình về Làng nghề Nam Bộ;
Công trình Hình tượng chằn (yak) trong nghệ thuật Đông Nam Á lục địa của Nguyễn Thị Tâm Anh, giải 3A; Tín ngưỡng dân gian vùng biển Nam Bộ của Nguyễn Thanh Lợi, giải 3B; Nghề làm nước mắm ở Phan Thiết của Đỗ Thành Danh, giải 3B;
Sách chuyên khảo Nghi lễ gia đình của người Êđê ở Buôn Ma Thuột của Mai Trọng An Vinh, giải 3B; Âm nhạc trong nghi lễ Rija của người Chăm của Đàng Năng Hòa, giải 3B; Tín ngưỡng thờ cá Ông ở Nam Bộ của Nguyễn Thanh Lợi, giải 3B;…

Bên cạnh các hoạt động nghiên cứu, giảng dạy, một số hội viên như Nguyễn Thị Hải Phượng, Mai Mỹ Duyên, Phạm Thái Bình,… đã tham gia các chương trình biểu diễn nghệ thuật trong và ngoài nước, các buổi nói chuyện chuyên đề, nâng cao giá trị văn hóa dân gian qua các hoạt động thực tiễn.
Chi hội còn tham gia vào những hoạt động thiết thực như biên soạn Tổng tập Văn hóa dân gian Nam Bộ và đặc biệt là lập hồ sơ di sản trình UNESCO đối với Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam, do Lâm Nhân thực hiện. Hồ sơ này đã được UNESCO ghi danh vào cuối năm 2024.
Những hoạt động này không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa mà còn khẳng định vai trò quan trọng của Chi hội trong việc gìn giữ và phát triển di sản văn hóa dân tộc.
Năm 2024, hội viên Nguyễn Quốc Y được phong tặng Nghệ nhân Dân gian và Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp văn nghệ dân gian Việt Nam”, ông là hội viên đầu tiên nhận danh hiệu Nghệ nhân Dân gian về "Thực hành và truyền dạy ẩm thực truyền thống Việt Nam".

Đại hội đã hiệp thương giới thiệu nhân sự Ban chấp hành nhiệm kỳ IV (2025-2030) của hai chi hội. Cụ thể, Chi hội VNDG tại Trường ĐH Văn hóa TP.HCM bầu Ban chấp hành gồm 5 thành viên, với ông Nguyễn Đức Tuấn làm Chi hội trưởng và ông Nguyễn Thanh Lợi làm Chi hội phó.
Chi hội VNNDG tỉnh Đồng Nai, do số lượng hội viên ít (8 hội viên), không bầu Ban chấp hành mà bầu bà Nguyễn Thị Nguyệt làm Chi hội trưởng và ông Nguyễn Trần Kiệt làm Chi hội phó.
Đại hội cũng đã bầu đại biểu dự Đại hội cấp trên và giới thiệu nhân sự tham gia Ban chấp hành Trung ương Hội nhiệm kỳ 2025-2030.