Đại hội đồng UNESCO thông qua sáng kiến “Thập kỷ quốc tế về văn hóa vì phát triển bền vững” do Việt Nam đề xuất

VHO - Sáng kiến “Thập kỷ quốc tế về văn hóa vì phát triển bền vững” do Việt Nam đề xuất, được Đại hội đồng Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO) thông qua với sự ủng hộ rộng rãi của các quốc gia thành viên, gửi đi thông điệp mạnh mẽ về khát vọng chung tay kiến tạo một tương lai hòa bình, thịnh vượng và nhân văn cho toàn thể nhân loại trên nền tảng tăng cường hợp tác văn hóa ở quy mô toàn cầu.

Sáng kiến văn hóa tại UNESCO mang dấu ấn Việt Nam

Trên cơ sở khuyến nghị của Hội đồng chấp hành Tổ chức UNESCO, ngày 8.11, tại Kỳ họp lần thứ 43 Đại hội đồng UNESCO ở thành phố Samarkand (Cộng hòa Uzbekistan), các nước đã đồng thuận thông qua dự thảo Nghị quyết do Việt Nam đề xuất với các đồng tác giả và sự ủng hộ của 71 nước. Nội dung chính Nghị quyết khuyến nghị Đại hội đồng Liên Hợp Quốc xem xét phát động “Thập kỷ quốc tế về văn hóa vì phát triển bền vững” càng sớm càng tốt, ưu tiên cho giai đoạn 2027 - 2036.

Nghị quyết nhấn mạnh vai trò then chốt của văn hóa là nền tảng của bản sắc, nguồn lực đổi mới, trụ cột của phát triển bền vững và ứng phó với các thách thức của thời đại.

Trên cơ sở đó, Nghị quyết kêu gọi Liên Hợp Quốc phát động Thập kỷ quốc tế nhằm tạo chuyển biến căn bản trong nhận thức về vai trò của văn hóa và thúc đẩy hành động ở các cấp độ nhằm huy động nguồn lực, gia tăng đầu tư cho giáo dục di sản, giáo dục văn hóa - nghệ thuật, công nghiệp văn hóa và kinh tế sáng tạo gắn với sinh kế bền vững, tăng cường tiếp cận văn hóa bình đẳng, đối thoại liên văn hóa, văn hóa số, ứng dụng tri thức văn hóa trong thích ứng biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường... hướng tới một tương lai bền vững và thịnh vượng cho mọi người dân.

Phát biểu giới thiệu dự thảo Nghị quyết, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh UNESCO, Đại sứ Nguyễn Thị Vân Anh nhấn mạnh, mục tiêu của sáng kiến này là phát huy hơn nữa vai trò hết sức quan trọng của văn hóa để đóng góp vào phát triển bền vững ở từng quốc gia cũng như trên toàn cầu, đồng thời ứng phó với những thách thức phức tạp của thời đại thông qua các hoạt động cụ thể nhằm nâng cao nhận thức, tăng cường ý chí chính trị, huy động nguồn lực, tăng đầu tư vào các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo, thúc đẩy hành động ở mọi cấp độ để qua đó góp phần bảo đảm một tương lai an toàn và thịnh vượng cho tất cả mọi người.

Sáng kiến “Thập kỷ quốc tế về văn hóa vì phát triển bền vững” được Tổng Giám đốc UNESCO cũng như các nước thành viên đánh giá cao, vì phù hợp với chiến lược của tổ chức này và mối quan tâm chung hiện nay. UNESCO đang tích cực thúc đẩy lồng ghép văn hóa vào các chính sách phát triển sau năm 2030, tạo thuận lợi để Việt Nam đề xuất sáng kiến.

Sau khi Nghị quyết được thông qua, ông Ernesto R. Ottone - Trợ lý Tổng Giám đốc UNESCO bày tỏ vui mừng khi thấy các quốc gia thành viên ủng hộ rộng rãi sáng kiến của Việt Nam. Ông cho rằng, nếu được Liên Hợp Quốc thông qua, sáng kiến này sẽ tạo thuận lợi cho việc tiếp tục thúc đẩy lồng ghép văn hóa vào chương trình nghị sự phát triển của tổ chức đa phương lớn nhất thế giới trong giai đoạn sau năm 2030.

Trước đó, đoàn đại biểu Việt Nam do Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Văn Hùng dẫn đầu đã tham dự Hội nghị Thế giới về Chính sách văn hóa và phát triển bền vững (MONDIACULT 2025) do UNESCO phối hợp với Chính phủ Tây Ban Nha tổ chức diễn ra từ ngày 29.9 – 1.10.2025 tại Barcelona (Tây Ban Nha). Hội nghị quy tụ các Bộ trưởng/Trưởng đoàn từ 163 quốc gia và 90 tổ chức quốc tế, 100 tổ chức phi chính phủ và 2.500 đại biểu là các chuyên gia, nhà khoa học, người thực hành văn hóa, nghệ sĩ, phóng viên truyền thông…

Trong bài phát biểu quan trọng tại Diễn đàn quốc tế về quyền văn hóa và kinh tế văn hóa, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đề xuất sáng kiến của Việt Nam về triển khai Thập kỷ văn hóa vì sự phát triển bền vững, trong đó tập trung triển khai các ưu tiên, nội hàm quan trọng về văn hóa đã, đang và sẽ được Cộng đồng quốc tế quan tâm và đề cập; kiến nghị cộng đồng quốc tế quan tâm triển khai thực hiện trong thời gian sắp tới, góp phần đảm bảo thế giới ngày càng hòa bình, ổn định và thịnh vượng.

Sáng kiến về văn hoá đầu tiên của Việt Nam mang tầm vóc quốc tế

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Ngô Lê Văn nhấn mạnh, đây là sáng kiến đầu tiên có quy mô lớn nhất mà ta khởi xướng tại UNESCO kể từ nhiều năm tham gia Tổ chức.

Sau gần 40 năm kể từ Thập kỷ quốc tế về phát triển văn hóa 1988-1997, đây là lần đầu tiên UNESCO đồng thuận khởi xướng một Thập kỷ quốc tế mới gắn với văn hóa. Sáng kiến được Tổng Giám đốc UNESCO cũng như các nước thành viên đánh giá rất cao vì phù hợp với chiến lược của UNESCO và quan tâm chung hiện nay, đề cao vai trò tiên phong của UNESCO đưa văn hóa trở thành một trụ cột độc lập đóng góp vào phát triển bền vững ở từng quốc gia và trên toàn cầu, động lực duy trì hòa bình, thúc đẩy công nghiệp sáng tạo, bảo vệ đa dạng văn hóa và tăng trưởng kinh tế bao trùm, gắn kết xã hội.

“Tới đây, ta và các nước đồng bảo trợ sẽ tiếp tục đệ trình Nghị quyết lên Đại hội đồng Liên Hợp Quốc xem xét và chính thức thông qua, để có thể sớm phát động Thập kỷ quốc tế về văn hóa vì phát triển bền vững giai đoạn 2027-2036, UNESCO sẽ là tổ chức chủ trì triển khai, phối hợp với các tổ chức liên quan khác trong hệ thống Liên Hợp Quốc và các đối tác khác”, Thứ trưởng Ngô Lê Văn nhấn mạnh.

Thứ trưởng Ngô Lê Văn khẳng định, sáng kiến là bước đi cụ thể góp phần triển khai chủ trương và chính sách của Đảng và Nhà nước về coi trọng văn hoá, ngoại giao văn hoá và hội nhập quốc tế trong tình hình mới.

Theo đó nhấn mạnh văn hóa là nền tảng, nguồn lực, sức mạnh nội sinh và là động lực to lớn, hệ điều tiết sự phát triển xã hội bền vững, thúc đẩy chấn hưng và phát triển văn hóa Việt Nam trong kỷ nguyên mới, chú trọng đẩy mạnh và nâng tầm ngoại giao văn hóa, quốc tế hóa văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam và dân tộc hóa văn minh thế giới vào Việt Nam, đóng góp vào văn minh nhân loại.

Sáng kiến được đề xuất và triển khai trên nền tảng vững chắc của đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, thể hiện tư duy chủ động, tích cực và hội nhập sâu rộng của Việt Nam vì lợi ích chung của cộng đồng quốc tế.

Sáng kiến là một đóng góp quan trọng thể hiện vai trò nòng cốt, dẫn dắt của Việt Nam trong định hình các ưu tiên phát triển toàn cầu như tinh thần của Nghị quyết 59-NQ/TW - Việt Nam là đối tác tích cực, có trách nhiệm, chủ động đóng góp, tham gia xây dựng, định hình, sẵn sàng đóng góp có trách nhiệm vào công việc chung của cộng đồng quốc tế.

“Đây là sáng kiến đầu tiên có quy mô lớn nhất mà ta khởi xướng tại UNESCO kể từ nhiều năm tham gia Tổ chức. Nếu được Liên Hợp Quốc nhất trí thông qua, đây không chỉ là đóng góp có ý nghĩa chiến lược của ta đối với UNESCO, khẳng định vai trò dẫn dắt của UNESCO trong lĩnh vực văn hóa, mà còn là sáng kiến mang dấu ấn Việt Nam ở tầm toàn cầu, thể hiện nỗ lực và cam kết chung tay cùng cộng đồng quốc tế kiến tạo một tương lai hòa bình, thịnh vượng nhân văn”, Thứ trưởng Ngô Lê Văn nhấn mạnh.