Làn điệu Soóng Cọ của người Sán Chỉ đón nhận Di văn hóa phi vật thể quốc gia

VHO - Tối 15.33, tại huyện Bình Liêu, nghệ thuật trình diễn dân gian hát Soóng Cọ của người Sán Chỉ tỉnh Quảng Ninh được công bố là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

 Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh trao Quyết định công nhận làn điệu Soóng Cọ  của người Sán Chỉ là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Dự buổi lễ có Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Xuân Ký; Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tường Huy; lãnh đạo tỉnh cùng đông đảo nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện.

Ngày 10.11 vừa qua, Bộ VHTTDL đã ban hành Quyết định số 3421/QÐ-BVHTTDL công nhận Nghệ thuật trình diễn dân gian hát Soóng Cọ  của người Sán Chỉ thuộc các huyện Bình Liêu, Ba Chẽ, Đầm Hà, Tiên Yên và thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Tại buổi lễ, thừa ủy quyền của Bộ trưởng Bộ VHTTDL, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt NamTrương Thị Ngọc Ánh trao Quyết định công nhận làn điệu Soóng Cọ của người Sán Chỉ là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Các đại biểu dự Lễ đón nhận

Làn điệu Soóng Cọ là một loại hình dân ca đã được thực hành và gìn giữ suốt nhiều thế hệ, trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người Sán Chỉ. Thời gian gần đây, làn điệu Soóng Cọ của người Sán Chỉ đã được các địa phương phục dựng và duy trì tổ chức thường niên, bài bản, quy mô. Qua đó, góp phần gìn giữ một di sản văn hóa tinh thần quý báu, thể hiện truyền thống tốt đẹp và bản sắc riêng của tộc người Sán Chỉ ở Quảng Ninh; đồng thời tạo nên sản phẩm văn hóa độc đáo, phục vụ khách đến tham quan, du lịch.

Hát Soóng Cọlà cách hát đối gồm một bên nam, một bên nữ đối diện và có thể cùng một lúc có nhiều tốp hát đối với nhau. Do tính chất ứng đối tập thể đó nên tính thống nhất cao hơn, tính cộng đồng thể hiện rõ nét. Tục hát Soóng Cọ có một quy định chặt chẽ là không hát với người cùng huyết thống, dòng tộc, họ hàng. Nội dung bài hát phong phú, đa dạng, uyển chuyển, phản ánh cuộc sống lao động sản xuất, ca ngợi thiên nhiên, đất nước, con người, tình yêu đôi lứa.

 Bí thư huyện Bình Liêu Nguyễn Thị Tuyết Hạnh phát biểu

Trên địa bàn Quảng Ninh hiện nay có 43 thành phần dân tộc cư trú, tỉ lệ người dân tộc thiểu số chiếm hơn 12% dân số của tỉnh. Tộc người Sán Chỉ (cùng với nhánh người Cao Lan thuộc dân tộc Sán Chay) là một trong bảy tộc người thiểu số của tỉnh sinh sống thành cộng đồng làng, bản, cư trú phần lớn ở các huyện Bình Liêu, Tiên Yên, Ba Chẽ, Đầm Hà, Hải Hà. Cùng với việc bảo tồn và phát huy các giá trị bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc mình thông qua ngôn ngữ, trang phục, tập quán sinh hoạt, lao động thì hát soóng cọ được người Sán Chỉ gìn giữ, duy trì sử dụng trong sinh hoạt đời sống đến tận ngày nay.

Ở xã Húc Động (huyện Bình Liêu), người Sán Chỉ chiếm khoảng 82%, đây cũng là xã có người Sán Chỉ cư trú đông nhất huyện. Do đó, Hội hát soóng cọ của đồng bào Sán Chỉ nơi đây đã có từ lâu đời. Dù không có bất cứ nhạc cụ nào đi kèm khi thể hiện, song điệu soóng cọ vẫn lôi cuốn người nghe bằng lời ca nhịp nhàng, âm điệu ngân dài thi vị một cách mộc mạc, chân thành, thể hiện tâm tư, tình cảm và gắn liền với sinh hoạt lao động sản xuất của người Sán Chỉ. 

Làn điệu Soóng Cọ của người Sán Chỉ tại Lễ đón nhận

 Bí thư huyện Bình Liêu Nguyễn Thị Tuyết Hạnh  cho biết, nghệ thuật trình diễn dân gian hát Soóng Cọ của người Sán Chỉ tỉnh Quảng Ninh trở thành di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia là niềm vui, niềm tự hào của người Sán Chỉ nói riêng, nhân dân các dân tộc huyện nói chung. Những làn điệu Soóng cCọ là một trong những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Sán Chỉ.

Thời gian qua, huyện Bình Liêu luôn quan tâm thực hiện tốt công tác bảo tồn, phát huy, phát triển những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn để thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về xây dựng và phát triển văn hóa con người Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.

Cũng tại buổi lễ, huyện Bình Liêu tổ chức khai mạc Ngày hội Văn hóa các dân tộc huyện Bình Liêu năm 2024. Ngày hội sẽ diễn ra từ ngày 15.3 đến ngày 12.5.2024 với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc của huyện Bình Liêu. Trong đó, có các hoạt động chính gồm: Ngày hội di sản Then, diễn ra ngày 14.4 tại thị trấn Bình Liêu; Hội Soóng Cọ giao duyên của người Sán Chỉ huyện Bình Liêu diễn ra từ ngày 20-30.4 tại xã Húc Động; Hội Kiêng gió của người Dao Thanh Phán huyện Bình Liêu diễn ra từ ngày 11-12.5 tại xã Đồng Văn.

NGUYỄN QUÂN