VHO- Phim tài liệu Phong trào thi đua của ngành và 78 gương điển hình tiên tiến do Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương sản xuất là tác phẩm điện ảnh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, hướng tới kỷ niệm 78 năm thành lập ngành Văn hóa (28.8.1945 - 28.8.2023).

 Đạo diễn Đặng Linh và ê kíp thực hiện những cảnh quay tại Đồng Xuân, Phú Yên (ảnh do Đoàn phim cung cấp)

 Hiện bộ phim đang triển khai những công đoạn ghi hình cuối cùng tại các địa phương ở ba miền đất nước. Đoàn phim cũng đang tiến hành và thúc đẩy công tác làm hậu kỳ song song với sản xuất tiền kỳ để đảm bảo tiến độ và hiệu quả về thẩm mỹ, sáng tạo.

Những lát cắt ấn tượng, những nhân vật điển hình

Với thời lượng 20 phút, Phong trào thi đua của ngành và 78 gương điển hình tiên tiến do Đạo diễn, NSƯT Trịnh Quang Tùng, Phó Tổng Giám đốc phụ trách Hãng Phim Tài liệu và Khoa học Trung ương chỉ đạo sản xuất nội dung; nghệ sĩ Đặng Linh biên kịch và đạo diễn.

Đạo diễn, NSƯT Trịnh Quang Tùng cho biết, những thước phim với khối lượng hình ảnh, tư liệu lớn sẽ chuyển tải những thông điệp ý nghĩa về chặng đường 78 năm qua của ngành Văn hóa, và đặc biệt, tôn vinh những thành tựu đạt được trong sự nghiệp xây dựng, chấn hưng nền văn hóa nước nhà, thông qua những điển hình là 78 tấm gương ở các tỉnh, thành, các lĩnh vực trong phạm vi quản lý của ngành. “Đây là những điểm nhấn trong công cuộc xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước mà toàn ngành đã nỗ lực đạt được thời gian qua, đặc biệt trong nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, góp phần thực hiện sứ mệnh “Soi đường cho quốc dân đi” theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh và phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021”, NSƯT Trịnh Quang Tùng nhấn mạnh.

Việc khai thác chất liệu từ 78 gương điển hình tiên tiến và những mô hình điểm trong xây dựng môi trường văn hóa tiêu biểu tại các địa phương, vùng miền sẽ đưa đến cho người xem những lát cắt ấn tượng, khẳng định đóng góp và sự tiếp nối của đội ngũ cán bộ ngành Văn hóa qua các thế hệ. Từ khắp các vùng miền Bắc - Trung - Nam, họ là những gương mặt, mô hình đã luôn tích cực, nhiệt huyết trong quá trình phát triển của ngành. Nhằm thực hiện bộ phim mang tính bao quát, ê kíp sản xuất đã nhanh chóng chia làm nhiều mũi, đến các địa phương để xây dựng những thước phim có sức lan tỏa, bắt kịp nhịp sống văn hóa với những sắc màu đặc trưng ở mỗi vùng miền.

Cũng theo đạo diễn Trịnh Quang Tùng: “Tuy là phim tài liệu tuyên truyền chính trị, nhưng trong tác phẩm, người xem sẽ được tiếp cận nhiều thông tin thú vị, mới mẻ, thông qua ngôn ngữ sáng tạo đặc thù, chân thực và sinh động của điện ảnh tài liệu. Từng thước phim sẽ có sự xuất hiện của những nhân vật điển hình, đi liền với đó là những câu chuyện sáng tạo và sự tận tâm cống hiến để tạo nên những lát cắt, điểm nhấn ấn tượng trong bức tranh văn hóa đa sắc màu. 78 gương điển hình là 78 câu chuyện thú vị, hấp dẫn, hứa hẹn tạo nhiều “đất” cho sự sáng tạo của đạo diễn. Với những hình ảnh và nội dung sinh động, thông qua những hành động, chia sẻ của các nhân vật, phim sẽ khắc họa một dòng chảy xuyên suốt, bao quát chặng đường 78 năm của ngành Văn hóa, cùng những dấu son là 78 gương điển hình được tôn vinh - những hạt nhân quan trọng đóng góp cho sự phát triển của ngành”.

NSƯT Trịnh Quang Tùng cho biết, bộ phim cũng sẽ chuyển tải nhiều thông điệp quan trọng nhằm tiếp tục khẳng định vai trò của văn hóa, con người trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước. Từ bản Đề cương về Văn hóa năm 1943 với giá trị lịch sử, giá trị thực tiễn to lớn, đến Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”. Xuyên suốt những chặng đường phát triển của dân tộc, thực hiện lời dạy của Người, toàn ngành đã tập trung triển khai, gánh vác “sứ mệnh soi đường” trên mọi mặt trận, đặc biệt là nhiệt huyết cống hiến, sáng tạo của đội ngũ văn nghệ sĩ đã làm nên những tác phẩm nghệ thuật sống mãi với thời gian, mang hơi thở Thời đại Hồ Chí Minh, cổ vũ, động viên tinh thần của toàn dân tộc vượt qua mọi khó khăn, thử thách và đạt được những thành tựu đáng khích lệ. Đến Hội nghị Văn hóa toàn quốc 2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Văn hóa còn thì dân tộc còn...”, thông điệp lớn lao và ý nghĩa này cũng là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong toàn bộ phim.

 Một cảnh trong phim

Đề cao “Con người trong Văn hóa, Văn hóa trong con người”

Phim được giao cho đạo diễn Đặng Linh thực hiện. Là đạo diễn thuộc thế hệ 8x với “vốn liếng” là nhiều bộ phim tài liệu được yêu thích, đánh giá cao như Chuyện ngày hôm qua, Tuổi thác ghềnh, Hiến tạng, Cuộc di cư của bày cừu…, gần đây là bộ phim Hai bàn tay được trao Cánh diều Vàng trong Giải thưởng Cánh diều lần thứ 19 năm 2021 của Hội Điện ảnh Việt Nam.

“Lần này, Hãng giao trách nhiệm thực hiện bộ phim cho đạo diễn trẻ Đặng Linh. Mặc dù với thể loại phim này, cách thể hiện sáng tạo, ra khỏi “đường ray” hoàn toàn không dễ, tuy nhiên chúng tôi vẫn mong muốn có cách nhìn mới, cách thể hiện trẻ, sáng tạo, đồng thời vẫn phải đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra…”, NSƯT Trịnh Quang Tùng nhấn mạnh.

Biên kịch, đạo diễn Đặng Linh chia sẻ, bộ phim về phong trào thi đua 78 gương điển hình tiên tiến là tác phẩm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhân kỷ niệm 78 năm thành lập ngành. “Về tiến độ, hiện nay phim đang triển khai đến những công đoạn ghi hình cuối cùng ở các địa phương trên cả 3 miền đất nước. Đồng thời, đoàn phim cũng tiến hành và thúc đẩy công tác làm hậu kỳ song song với sản xuất tiền kỳ, để hoàn thành kịp tiến độ và vẫn phải đảm bảo hiệu quả về thẩm mỹ và sáng tạo…”, đạo diễn Đặng Linh cho hay.

Bày tỏ đây là lần đầu tiên bắt tay vào làm một tác phẩm mang tính chất tuyên truyền chính trị, nữ đạo diễn 8X bộc bạch: “Rất may, đây lại là một bộ phim làm về đề tài văn hóa và con người trong văn hóa - cũng là một trong những đề tài thế mạnh của tôi. Nói thì dễ nhưng làm thì không dễ chút nào. Lợi thế của tôi là có một ê kíp tốt để cùng nhau tháo gỡ mọi vướng mắc, khó khăn. Ngoài ra, tôi cũng nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình của Ban lãnh đạo Hãng, nên dù khối lượng công việc rất lớn nhưng tôi vẫn khá tự tin về tính hiệu quả của dự án…”.

Để hài hòa giữa các yếu tố tuyên truyền và sáng tạo, Đặng Linh cùng ê kíp sáng tạo đề cao mọi tiêu chí, tiêu chuẩn về tuyên truyền, đồng thời vẫn giữ thói quen làm phim tôn trọng những giá trị chân thực, nhân văn. Theo nữ đạo diễn, mấu chốt là làm sao để chọn lựa và thể hiện một cách vừa sinh động, vừa sâu sắc nhưng lại phải ngắn gọn các lĩnh vực rộng lớn của nền văn hóa đất nước. Trong 20 phút, phim vừa tổng kết công tác thi đua, khen thưởng của ngành Văn hóa trong 3 năm, kể từ Đại hội Đảng lần thứ XIII đến nay, vừa đi sâu vào khai thác 78 tấm gương điển hình tiên tiến, cùng với những đóng góp của những tấm gương điển hình trong công cuộc bảo tồn và phát triển những giá trị văn hóa cốt lõi của dân tộc. Đạo diễn bộ phim cho biết: “Tôi đã trực tiếp trò chuyện và ghi hình, phỏng vấn các tấm gương điển hình, tiên tiến và rất ấn tượng với thành quả mà họ đã đạt được trong thời gian qua…”.

Sẽ có nhiều thông điệp ý nghĩa được chuyển tải qua từng lát cắt của bộ phim. Đặng Linh cho biết thêm: “Đúng như câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy, và phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021: Văn hóa còn thì dân tộc còn…, bộ phim của chúng tôi vận dụng tối đa sự sáng tạo trong ngôn ngữ điện ảnh để đề cao các giá trị chân - thiện - mỹ trong văn hóa Việt Nam. Đề cao Con người trong Văn hóa và Văn hóa trong con người - chính là thông điệp quan trọng nhất của bộ phim…”. 

 PHƯƠNG ANH