Vì sao tháng cô hồn kiêng ra đường ban đêm?

VHO - Trong tháng 7 âm lịch, dân gian cho rằng ban đêm là thời điểm âm khí mạnh, dễ gặp điều xui rủi, vì vậy nhiều người hạn chế ra đường để tránh rủi ro không mong muốn.

Tháng 7 âm lịch – hay còn gọi là tháng cô hồn – được coi là giai đoạn “cửa âm giới mở”, nhiều điều tâm linh huyền bí diễn ra. Một trong những kiêng kỵ phổ biến nhất là hạn chế ra đường ban đêm. Vậy, quan niệm này bắt nguồn từ đâu và có ý nghĩa như thế nào trong đời sống hiện đại?

Tháng cô hồn và quan niệm dân gian về “giờ âm khí mạnh”

Trong văn hóa Việt Nam, tháng 7 âm lịch là dịp Vu Lan báo hiếu, đồng thời cũng gắn liền với truyền thuyết “cửa Quỷ Môn Quan mở ra”. Người xưa tin rằng, đây là lúc các vong linh không nơi nương tựa được trở về dương gian, đặc biệt vào ban đêm – thời điểm âm khí mạnh nhất.

Theo các chuyên gia phong thủy, buổi tối là lúc dễ phát sinh chuyện không may, nhất là ở nơi vắng vẻ. Người “nhẹ vía” đi ra ngoài rất dễ gặp điều xui rủi, thậm chí bị “quấy nhiễu” bởi linh hồn lang thang. Vì vậy, quan niệm kiêng ra đường đêm trong tháng cô hồn đã hình thành và lưu truyền từ nhiều đời.

Góc nhìn tâm lý: sợ hãi dễ sinh “tự ám thị”

Bên cạnh yếu tố tâm linh, các nhà tâm lý học cho rằng niềm tin vào những điều kiêng kỵ cũng ảnh hưởng đến hành vi và cảm nhận của con người. Hiện tượng “self-fulfilling prophecy” (lời tiên đoán tự ứng nghiệm) xảy ra khi một người tin mạnh mẽ vào điều gì đó, khiến họ dễ có cảm giác thực sự trải qua những tình huống đó.

Trong tháng 7 âm lịch, khi ai cũng nhắc đến ma quỷ và âm khí, người ra đường vào ban đêm dễ bị ám ảnh, dẫn đến trạng thái lo lắng, căng thẳng hoặc ảo giác. Vì vậy, kiêng kỵ này phần nào cũng giúp con người giữ được tâm thế an yên.

Lý do thực tế: an toàn giao thông và trật tự xã hội

Nếu xét ở góc độ đời sống, việc hạn chế ra ngoài vào ban đêm trong tháng cô hồn cũng có giá trị thiết thực.

Giảm tai nạn giao thông: Thống kê cho thấy tai nạn thường xảy ra nhiều hơn vào khung giờ tối và khuya, khi tầm nhìn kém và người điều khiển dễ mất tỉnh táo.

Phòng tránh rủi ro xã hội: Ban đêm là thời điểm dễ phát sinh các vấn đề như cướp giật, trộm cắp, hoặc va chạm không đáng có.

Bảo vệ sức khỏe: Trẻ em, người già, người có sức đề kháng yếu ra đường ban đêm dễ gặp các vấn đề về hô hấp hoặc cảm lạnh do thời tiết ẩm, gió sương.

Như vậy, ngoài yếu tố tâm linh, quan niệm này còn phản ánh sự khôn ngoan của người xưa trong việc bảo vệ an toàn cộng đồng.

Tín ngưỡng tương đồng ở nhiều quốc gia châu Á

Không chỉ tại Việt Nam, nhiều nền văn hóa châu Á cũng có những kiêng kỵ tương tự trong tháng cô hồn, còn gọi là lễ Vu Lan hay lễ Xá tội vong nhân.

Ở Trung Quốc và Đài Loan, người dân tin rằng không nên đi chơi đêm, chụp ảnh hoặc hát hò vào ban tối trong tháng 7 âm lịch vì dễ bị linh hồn theo về.

Tại Singapore và Malaysia, tháng cô hồn được gọi là Hungry Ghost Festival. Người dân tổ chức cúng tế ngoài trời vào buổi tối, nhưng đồng thời cũng tránh ra ngoài muộn để “nhường đường” cho các linh hồn.

Những điểm tương đồng này cho thấy quan niệm kiêng ra đường ban đêm không chỉ là nét đặc trưng của người Việt mà còn là một phần trong kho tàng tín ngưỡng châu Á.

Có kiêng có lành: giá trị văn hóa và thông điệp hiện đại

Ngày nay, với nhiều người trẻ, quan niệm kiêng kỵ trong tháng cô hồn có thể chỉ mang tính chất tham khảo. Tuy nhiên, dưới góc nhìn văn hóa – xã hội, việc “có kiêng có lành” vẫn giữ được giá trị nhất định:

Giữ gìn truyền thống: Đây là một nét tín ngưỡng dân gian giúp kết nối các thế hệ trong gia đình và cộng đồng.

Tăng cường ý thức an toàn: Hạn chế đi lại ban đêm trong thời gian này đồng nghĩa với việc giảm nguy cơ về tai nạn và rủi ro xã hội.

Bảo vệ tinh thần: Việc tuân thủ một số kiêng kỵ giúp nhiều người cảm thấy yên tâm hơn, đặc biệt là người lớn tuổi hoặc trẻ nhỏ.

Kết luận

Kiêng ra đường vào ban đêm trong tháng cô hồn không chỉ xuất phát từ niềm tin tâm linh mà còn chứa đựng nhiều giá trị thực tế. Dù khoa học hiện đại chưa chứng minh sự tồn tại của “âm khí”, nhưng phong tục này vẫn tồn tại như một phần của đời sống văn hóa – vừa để nhắc nhở con người cẩn trọng, vừa để giữ gìn sự bình an trong tâm hồn.

Lưu ý: Thông tin mang tính chất chiêm nghiệm, tham khảo.