Tháo gỡ tối đa vướng mắc trong thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia

VHO - Sáng nay 15.11, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết giám sát chuyên đề “Việc triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030”.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì phiên họp

Thay mặt Đoàn giám sát, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Nguyễn Lâm Thành trình bày báo cáo về vấn đề xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội một số nội dung để chuẩn bị trình Quốc hội Nghị quyết về giám sát chuyên đề “Việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030”.

Về chủ trương xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia trong thời gian tới, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc cho biết, theo quy định Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Chính phủ sẽ phải thực hiện 2 quy trình báo cáo Quốc hội gồm: Báo cáo xin chủ trương xây dựng Nghị quyết; và Trình Quốc hội hồ sơ dự thảo Nghị quyết sau khi được Quốc hội thông qua chủ trương xây dựng.

Vì vậy, để bảo đảm kỳ họp gần nhất Quốc hội có thể xem xét thông qua được Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện trong bối cảnh chỉ còn 2 năm thực hiện các Chương trình, Đoàn giám sát đề nghị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thể hiện trong dự thảo Nghị quyết giám sát nội dung: Thông qua chủ trương xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025  và cơ chế thí điểm phân cấp cho cấp huyện quyết định cơ cấu nguồn vốn, phân bổ sử dụng vốn ngân sách nhà nước trong triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia theo trình tự, thủ tục rút gọn; đồng thời, giao Chính phủ xây dựng Hồ sơ theo trình tự, thủ tục rút gọn, trình Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết giám sát chuyên đề “Việc triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2023”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu quan điểm về nguồn vốn chưa chuyển giải ngân hết của năm 2021-2022 vào chuyển nguồn sang năm 2024. Theo đó, nếu có những nội dung nào chưa rõ ràng thì nên trình ra Kỳ họp gần nhất của Quốc hội xem xét để xử lý cùng với Nghị quyết đặc thù, cơ chế thí điểm.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang phát biểu

Giải trình, làm rõ một số nội dung tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương cho biết, trong quá trình phối hợp với Hội đồng Dân tộc và Thường trực Đoàn giám sát để hoàn thiện báo cáo và dự thảo Nghị quyết, Bộ KH&ĐT đã phối hợp rất chặt chẽ. Tuy nhiên, trong quá trình phối hợp thời gian quá gấp nên dẫn đến hình thức văn bản chưa đáp ứng được yêu cầu của Chủ tịch Quốc hội.

Về đề xuất kéo dài vốn Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2022 sang năm 2024, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nêu rõ, trong Nghị quyết ngân sách nhà nước vừa qua không có nội dung này. Bộ KH&ĐT kiến nghị đưa nội dung này vào Nghị quyết giám sát chuyên đề về các Chương trình mục tiêu quốc gia.

Về vấn đề ngân sách, ở đây em xin giải trình, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT chỉ rõ, vốn Chương trình mục tiêu quốc gia của năm 2021 là hơn 20.000 tỉ; khi Nghị quyết của Quốc hội phê chuẩn đã đưa nguồn vốn này vào diện chưa phân bổ vì chưa đủ điều kiện để phân bổ. Toàn bộ vốn của năm 2021 cũng chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư của ba Chương trình mục tiêu quốc gia nên toàn bộ số vốn của năm 2021 không phân bổ được. Bên cạnh đó, kế hoạch năm 2022 cũng được Quốc hội quyết nghị giao Chính phủ phân bổ vốn năm 2021 và năm 2022 một lần, thành dự toán của năm 2022. Tháng 7.2022, Chính phủ cũng đã trình Quốc hội toàn bộ số vốn của kế hoạch năm 2021 và năm 2022. Về bản chất, đây cũng là số vốn của năm 2021, nhưng trên thực tế năm 2021 chưa được giao dự toán và chưa phân bổ được.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang bày tỏ đồng tình với những giải trình của Thứ Trưởng Bộ KH&ĐT. Đồng thời, mong muốn Quốc hội cho phép, đồng ý chủ trương xây dựng một Nghị quyết thí điểm theo trình tự rút gọn, để đảm bảo đủ điều kiện theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và kịp trình trong phiên họp gần nhất.

Đối với nguồn vốn chuyển sang năm 2024, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang mong muốn Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội thông cảm và thấu hiểu. Bởi mục tiêu của việc chuyển vốn này là rất lớn lao dành cho các địa phương. “Nếu cắt nguồn vốn này thì áp lực giải ngân của Chính phủ có giảm đi, nhưng lại thiệt thòi cho các địa phương. Địa phương đang rất mong chờ, rất cần”, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang bày tỏ.

Kết luận nội dung thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết tại kỳ họp, các đại biểu đã thảo luận sôi nổi với 34 lượt ý kiến phát biểu 8 tranh luận và 2 văn bản góp ý. Theo đó, các đại biểu đồng tình đánh giá rất cao kết quả giám sát và ý nghĩa của cuộc giám sát này.

Toàn cảnh phiên họp

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Thường trực của Đoàn giám sát vừa huy động lực lượng của Đoàn giám sát và vai trò của các Ủy ban của Quốc hội, các cơ quan hữu quan để tập trung nỗ lực toàn lực giúp cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện Báo cáo tiếp thu, giải trình với cách thức thể hiện báo cáo ngắn gọn, rõ ràng; đặc biệt dự thảo Nghị quyết phải hết sức chặt chẽ, bảo đảm yêu cầu về kỹ thuật lập pháp.

Về nội dung dự thảo Nghị quyết giám sát, Chủ tịch Quốc hội cho biết qua thảo luận cho thấy, các đại biểu cơ bản đồng tình với việc ban hành Nghị quyết cơ chế đặc thù theo thể thức rút gọn nhưng cách thức thể hiện như thế nào cần tiếp tục bàn thảo cụ thể đúng tinh thần đúng quy định Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, bám sát kết luận của Trung ương về vấn đề thực hiện cơ chế khoán kinh phí, giao thẩm quyền cho cấp huyện trên cơ sở điều hành của cấp tỉnh. Các nội dung trong cơ chế đặc thù có cả vấn đề về điều chỉnh danh mục dự án đầu tư….Đây là những nội dung cần được làm rõ thêm, Chủ tịch Quốc hội nêu.

Đối với các vấn đề về ngân sách như quyết toán ngân sách, kéo dài vốn, Chủ tịch Quốc hội đề nghị trên cơ sở kết quả thảo luận tại phiên họp đề nghị Phó Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chuẩn bị báo cáo chính thức của Chính phủ về vấn đề này. Giao Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội thẩm tra về nội dung này. Tinh thần là tháo gỡ tối đa vướng mắc trong thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia nhưng không được để ra xung đột pháp luật, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

TÙNG QUANG; ảnh: QUỐC HỘI