Bế mạc “Liên hoan Kịch nói toàn quốc 2021”: Trao giải cho những tác phẩm và nghệ sĩ xứng đáng

VHO-Đúng như lời chia sẻ của Trưởng ban chỉ đạo Liên hoan, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông: “Sẽ không có sự phân biệt giữa đoàn nghệ thuật công lập hay xã hội hóa, Trung ương hay địa phương, cũng không có sự phân biệt về tuổi tác làm nghề…”, kết quả giải thưởng của Liên hoan Kịch nói toàn quốc 2021 đã được trao cho những vở diễn hay nhất, những nghệ sĩ tài năng nhất.

Sáng  17.11, tại Nhà hát Tháng Tám, Thành phố Hải Phòng đã diễn ra Bế mạc Liên hoan Kịch nói toàn quốc – 2021 do Bộ VHTTDL giao Cục Nghệ thuật biểu diễn phối hợp với Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Hải Phòng tổ chức. Phát biểu tại Lễ bế mạc, Thứ Trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông, Trưởng ban chỉ đạo Liên hoan nhận định: Thêm một lần nữa, chúng ta thấy được sức sáng tạo, luôn bám sát những vấn đề của cuộc sống đương đại đúng như thế mạnh của loại hình Kịch nói, tạo nên liều vắc - xin tinh thần trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay. Tôi rất mừng khi ở Liên hoan lần này có nhiều vở diễn đạt chất lượng cả về nghệ thuật và hấp dẫn công chúng, đặc biệt có nhiều vở sáng tạo, mới mẻ đến từ tác giả, đạo diễn, nghệ sỹ, diễn viên và thiết kế mỹ thuật, âm nhạc đã được quan tâm, đầu tư có chất lượng cao, tôi nhất trí với đánh giá của Hội đồng Nghệ thuật đã nêu ra tại Liên hoan lần này.

PGS.TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ VHTT&DL phát biểu Bế mạc liên hoan

PGS.TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ VHTTDL trao Huy chương Vàng cho các vở diễn

Với sự tham gia của 14 đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp, 20 vở diễn dự thi, Liên hoan Kịch nói toàn quốc 2021 đã khép lại trong niềm hân hoan xen lẫn những giọt nước mắt hạnh phúc của các nghệ sĩ và người làm nghề. Liên hoan với nhiều thể loại, đề tài, từ lịch sử đến hiện đại, từ thời chiến đến thời bình, từ nông thôn đến thành thị đã được các nghệ sĩ dự thi đã thỏa sức sáng tạo, mang đến cho khán giả nhiều cung bậc cảm xúc, truyền đi những thông điệp đậm tính nhân văn.

Liên hoan năm này diễn ra trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn còn nhiều tiềm ẩn, nguy cơ dịch bùng phát, do đó ban tổ chức yêu cầu đoàn tham dự liên hoan thực hiện nghiêm túc các quy định về phòng chống dịch Covid của Chính phủ và Thành phố Hải Phòng. Và thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng chống dịch theo tinh thần 5K, như: đại biểu và khách khi vào xem phải đeo khẩu trang, khai báo y tế, khử khuẩn, Nhà hát chỉ đón tối đa 50% lượng khách vào xem, khán giả ngồi cách ghế…

Trong thời gian tổ chức Liên hoan, qua những hình tượng trên sân khấu, cảm nhận sâu sắc lòng yêu nghề từ các diễn viên. Họ đã biết gạt những vấn đề mưu sinh hàng ngày để đến với liên hoan bằng tất cả sự đam mê. Những nghệ sĩ của kịch nói trong liên hoan lần này, phần lớn vừa có năng khiếu bẩm sinh, lại được đào tạo  bài bản, có sự đam mê với nghề, được rèn luyện qua thực tiễn nên những sáng tạo của họ luôn chân thực. 

NSƯT Lê Chức, thành viên Hội đồng nghệ thuật Liên hoan trao giải tác giả, đạo diễn, nhạc sĩ, họa sĩ xuất sắc nhất

NSND Trịnh Thúy Mùi, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam  trao Huy chương Bạc cho các vở diễn.

Phó GĐ Sở Văn hóa, Thể thao Hải Phòng Phạm Thị Thu Trang trao Huy chương Đồng cho các vở diễn

 Đánh giá tổng kết Liên hoan, NSND Trần Minh Ngọc, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật, chia sẻ: Một Hội đồng nghệ thuật có uy tín đã được thành lập, chịu trách nhiệm thẩm định chất lượng nghệ thuật của Liên hoan. Việc tổ chức trình diễn đã được các đơn vị đầu tư thỏa đáng vào các khâu chính như: Kịch bản, đạo diễn, diễn viên và các bộ phật kỹ thuật vv… Do vậy người làm sân khấu có được những điều kiện tốt nhất để bộc lộ tài năng sáng tạo, người xem được thưởng thức một cách đồng bộ cái đẹp cái hay, cái hấp dẫn của vở diễn. Người xem còn bắt gặp những hình tượng nhân vật của quá khứ lịch sử, những sự kiện và con người đương thời với nhiều tính cách dữ dội, mãnh liệt, được trải nghiệm những khoảnh khắc thăng hoa của diễn xuất. 

Phó Cục trưởng Cục NTBD, Trưởng Ban Tổ chức Liên hoan Trần Hướng Dương  lên trao giấy chứng nhận cho Hội đồng Nghệ thuật

Với cái nhìn tổng quan về tổng thể Liên hoan Kịch nói toàn quốc 2021 có thể thấy được sân khấu đang có nhiều thay đổi, đang có nhiều cái mới về nội dung và hình thức. Đề tài được phản ánh trong Liên hoan rất phong phú, mới và có giá trị dự báo. Khán giả của Liên hoan đã được xem Đường chân trời của Kịch Hải Phòng nói về người phụ nữ trong xã hội hôm nay, xã hội hiện đại với những trăn trở kiếm tìm hạnh phúc. Cũng nói về chiến tranh nhưng Thiên định của Hải Dương phản ánh sự sám hối của người lính đối phương trước sự tàn bạo đến phi lý của người Mỹ đối với người dân Việt Nam. Hố đen của Nhà hát kịch Quân đội đề cập đến xã hội thời hậu chiến con người dễ bị lôi cuốn, bị hút vào những lối sống tiêu cực giống như vũ trụ bị hút vào hố đen. Thiên mệnh (Nhà hát kịch Việt Nam) là một vở diễn tốt cả về hình thức và nội dung là một lý giải mới về nhân vật lịch sử Trần Thủ Độ với những người em của mình sẵn sàng làm tất cả cho cho cơ nghiệp nhà Trần. Vở Điều còn lại của Nhà hát Kịch Việt Nam cũng là vở về đề tài chiến tranh nhưng với nhiều tình huống cho phép khám phá đời sống nội tâm của nhân vật. Một vở kịch đạt tới sự thanh lọc về cảm xúc bi kịch. Với 2 vở Ngược chiều gió và Ao làng của  Nhà hát Tuổi trẻ đã mang đến Liên hoan sự trẻ trung trong cách nhìn cuộc sống hiện đại, phản ứng của Ngược chiều gió không chấp nhận lối sống giả dối thì Cái ao làng lại đặt gia vấn đề lấp hay không lấp cái ao mà dưới lòng ao chứa nhiều rác rưởi.  Nhà hát Kịch Hà Nội đến với Liên hoan bằng tiếng nói ẩn dụ với thủ pháp giả định Làng song sinh có chủ đề rất triết lý. Mảng kịch lịch sử có một số tìm tòi thú vị như Làm vua (Sân khấu Lệ Ngọc) được thể hiện rất gần với phong cách kịch cổ điển châu Âu qua độc thoại của nhân vật vua và hoàng hậu.

Trong Liên hoan Kịch nói toàn quốc lần này, bên cạnh những thành công về công tác đạo diễn như Lê Quý Dương trong Làm vua, NSND Lê Hùng trong Con đò của mẹ,  Thiên Định,  NSƯT Đỗ Kỷ đạo diễn vở Thiên Mệnh … còn có một số tác phẩm được các đạo diễn trẻ thể hiện rất thành công như  NSƯT Kiều Minh Hiếu trong vở Điều còn lại, NSND Trung Hiếu trong vở Làng song sinh có tìm tòi và xử lý khá hấp dẫn. ….

Vở Thiên mệnh của Nhà hát Kịch Việt Nam được trao Huy chương Vàng

Vở Làng song sinh của Nhà hát Kịch Hà Nội được trao Huy chương Vàng

Vở Làm vua của Công ty TNHH NT Sân khấu Lệ Ngọc được trrao Huy chương Vàng

Từ góc nhìn đạo diễn đã thấy sự kế thừa những tinh hoa của thế hệ tiền bối, thế hệ đi trước. Những cái mới thường xuất hiện từ các đạo diễn trẻ, tác giả trẻ được đào tạo bài bản từ ngôi trường nghệ thuật. Một trong những yếu tố làm lên thành công về mặt nghệ thuật trình diễn trong liên hoan lần này là nghệ thuật đạo diễn. Hội đồng nhận thấy có hai dòng chủ lưu của công tác đạo diễn là: Đạo diễn theo phong cách tạo hình, hoành tráng với khuynh hướng đập vào thị giác (cách dàn dựng của đạo diễn sân khấu như NSND Lê Hùng, NSND Trung Hiếu, Lê Quý Dương, NSND Trần Ngọc Giàu … và một dòng khác theo phong cách tả thực tâm lý, chú trọng khắc họa nội tâm như NSƯT Đỗ Kỷ, NSƯT Minh Hiếu, NSƯT Sĩ Tiến... 

Nhân tố nổi bật thành công tại Liên hoan này chính là sân khấu kịch nói đã có một đội ngũ diễn viên trẻ, giàu nhiệt huyết, trong sáng tạo các hình tượng nhân vật.  28 nghệ sĩ được trao HCV lần này như: NSƯT Tạ Tuấn Minh, NSƯT Bùi Phương Nga, Minh Hải, Tô Tuấn Dũng, Việt Hoa (Nhà hát Kịch Việt Nam), Nguyệt Hằng, Thanh Bình, Bá Anh (Nhà hát Tuổi Trẻ), Tiến Lộc, Thiện Tùng (Nhà hát Kịch Hà Nội), NSƯT Lê Thị Mai Phương, Lê Khả Sinh, Trần Thị Thường (Nhà hát Kịch Quân đội), NSƯT Thanh Hiền, NSƯT Hoàng Tùng (Hội Sân khấu Hà Nội), NSND Lệ Ngọc, Văn Hải, Anh Tuấn (Công ty TNHH NT Sân khấu Lệ Ngọc), Đào Thanh Mai, Nguyễn Đăng Hoà (Nhà hát Công an nhân dân), NSƯT Trọng Huỳnh (Nhà hát Ca múa kịch Lam Sơn)…  không chỉ có kỹ năng chuẩn chỉ mà còn thể hiện được tài năng thực sự của chính mình.

Liên hoan đã kết thúc để lại trong lòng khán giả một dư âm lạc quan, tin tưởng vào hoạt động của giới sân khấu một cách tích cực hiệu quả trong thời gian và không gian chúng ta vừa kỷ niệm 100 năm sân khấu kịch Việt Nam. Thành công của Liên hoan Kịch nói toàn quốc năm 2021 cho thấy lòng yêu sân khấu của những người làm sân khấu vẫn còn cháy bỏng, vẫn yêu thánh đường của mình đó là sàn diễn.

THUÝ HIỀN, Ảnh : LÊ THUỶ