Phát triển bóng đá trẻ nhìn từ giải U23 châu Á

VHO - Hành trình của U23 Việt Nam tại giải U23 châu Á 2024 đã khép lại tại vòng tứ kết, kết quả không bất ngờ nhưng cũng chẳng có gì đáng thất vọng. Tuy nhiên, từ giải đấu đang diễn ra tại Qatar lại đưa ra những kiến giải thú vị cho công tác phát triển bóng đá trẻ tại Việt Nam.

Trước tiên, cần thẳng thắn nhìn nhận thực tế là đội tuyển U23 Việt Nam tham dự giải U23 châu Á chưa hề hoàn thiện. HLV Hoàng Anh Tuấn chỉ được bổ nhiệm vài ngày trước giải và có thời gian ngắn để ráp đội hình. Không chỉ vậy, đa số tuyển thủ đều thiếu kinh nghiệm và chưa “nóng máy” vì thời gian thi đấu tại giải trong nước rất hạn chế.

Hệ quả là đội tuyển U23 Việt Nam có không ít tình huống khiến khán giả cười ra nước mắt vì sự thiếu ăn ý hoặc thiếu tự tin. Nếu có sự chuẩn bị chỉn chu hơn, các tuyển thủ dày dạn kinh nghiệm trận mạc hơn, chắc chắn thầy trò Hoàng Anh Tuấn có nhiều cơ hội tiến xa hơn. Thực tế tại giải, U23 Việt Nam càng thi đấu càng tiến bộ và trận thua Iraq tại tứ kết là thua theo kiểu tình huống chứ không hề lép vế. Đáng nói, những đội bóng thi đấu thành công tại giải U23 châu Á 2024, là gợi ý để đưa ra những kiến giải cho công tác phát triển bóng đá trẻ.

Đầu tiên phải đề cập đến U23 Indonesia. Bị xếp vào nhóm hạt giống cuối cùng, thầy trò HLV Shin Tae Yong trải qua hành trình đầy thần kỳ để lọt vào tới bán kết lần đầu tiên trong lịch sử. Tại vòng bảng, đội bóng xứ vạn đảo lần lượt vượt qua hai đối thủ trên cơ là Australia và Jordan. Đến tứ kết, “Quái điểu Garuda” làm nức lòng hàng trăm triệu người hâm mộ nhiệt thành tại quê nhà bằng chiến thắng oanh liệt trước gã khổng lồ Hàn Quốc. Bên cạnh kết quả là những màn trình diễn tự tin, đẹp mắt và thăng hoa khiến mọi đối thủ phải ngỡ ngàng.

U23 Indonesina chỉ chấp nhận dừng chân khi phải đụng độ Uzbekistan, cái tên cũng thi đấu rất thành công để lần thứ ba chỉ trong bốn kỳ U23 châu Á gần nhất lọt vào tới trận chung kết. Nếu thầy trò Shin Tae Yong là hiện tượng, thì đương kim á quân U23 Uzbekistan khẳng định sức mạnh áp đảo suốt hành trình vào chung kết, với thành tích toàn thắng 5 trận, 14 lần làm tung lưới đối phương và chưa phải nhận bất cứ bàn thua nào. Vậy đâu là công thức để Indonesia và Uzbekistan gặt hái thành công?

Bóng đá Indonesia đang tiến bộ rất nhanh một phần nhờ chính sách nhập tịch. Không chỉ đội tuyển U23 mà cả đội tuyển quốc gia đều mạnh lên trông thấy nhờ sự hiện diện của nhiều cầu thủ Indonesia đang chinh chiến khắp nơi, bao gồm những giải đấu nổi danh tại châu Âu. Chẳng hạn như trong danh sách sang Qatar, HLV Shin Tae Yong triệu tập 4 cầu thủ nhập tịch đồng thời là tuyển thủ quốc gia, bao gồm Nathan Tjoe-A-On (Heerenveen, Hà Lan) Ivar Jenner (Jong Utrecht, Hà Lan), Rafael Struick (ADO Den Haag, Hà Lan) và Justin Hubner (Cerezo Osaka, Nhật Bản). Ngoài 4 cái tên vừa nêu, danh sách U23 Indonesia còn có 10 cái tên khác là tuyển thủ quốc gia, nổi bật như Marselino hay Pratama Arhan. Vì vậy, đội hình Garuda không chỉ đảm bảo về chất lượng mà còn vượt trội nhiều đối thủ về kinh nghiệm trận mạc.

Kinh nghiệm trận mạc cũng là ưu thế lớn của U23 Uzbekistan nhưng công thức lại rất khác. Trong quá khứ, quốc gia Trung Á này được biết đến là nền bóng đá đầy tiềm năng, sản sinh ra những cầu thủ dẻo dai, giàu kỹ thuật lại còn sở hữu thể trạng như người châu Âu. Tuy nhiên, bóng đá Uzbekistan nhiều năm liền chỉ ở dạng tiềm năng vì thiếu nguồn lực đầu tư. Bằng chứng là các cấp đội tuyển trẻ nước này gặt hái vô vàn thành công nhưng ĐTQG chưa từng dự World Cup hay đăng quang Asian Cup, thậm chí nhiều lần nhận thất bại cay đắng ngay trước ngưỡng cửa vinh quang.

Tại vòng loại World Cup 2022, Uzbekistan thất bại 2-3 trong thế dẫn 2-1 đến phút 85 trước Saudi Arabia. Chính trận thua này đã đánh sập cơ hội góp mặt tại ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh của đội bóng Trung Á. 5 năm sau, đội trẻ Uzbekistan gặp lại Saudi Arabia, vốn là đương kim vô địch, tại tứ kết U23 châu Á 2024. Các cầu thủ áo trắng thể hiện bản lĩnh vượt trội, thi đấu điềm tĩnh và hiệu quả để biến gã khổng lồ Tây Á trở thành cựu vương với tỉ số 2-0.

Thành quả ấy một phần đến từ nỗ lực nâng cao trình độ và kinh nghiệm cho các tài năng trẻ của Liên đoàn bóng đá Uzbekistan (UFO). Cụ thể, từ năm 2021, UFO cho thành lập đội FK Olympic, quy tụ những tài năng trẻ sáng giá nhất của quốc gia Trung Á này, để thi đấu tại giải VĐQG. Đa số thành viên CLB này chính là tuyển thủ U23 hiện tại.