Chuyển đổi mô hình quản trị thiết chế thể thao tại TP.HCM

VHO - Mô hình quản trị hiện đại cho các thiết chế thể thao, kết hợp chặt chẽ giữa Nhà nước - cộng đồng - doanh nghiệp không những phù hợp với xu hướng quốc tế và chủ trương trong nước về xã hội hóa thể thao, mà còn đáp ứng được các yêu cầu đặc thù của TP.HCM trong giai đoạn đẩy mạnh chuyển đổi số và hội nhập.

Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, phóng viên Văn Hoá đã có cuộc trao đổi với ông Lý Đại Nghĩa - Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT TP.HCM.

- Đầu tiên, xin ông cho biết thực trạng của mô hình quản trị thiết chế thể thao tại TP.HCM?

TP.HCM có mạng lưới công trình thể thao khá lớn (hơn 8.300 điểm tập), phong trào tập luyện của người dân cũng rất sôi nổi (tỷ lệ người tập luyện thường xuyên 32% dân số năm 2020, đứng đầu cả nước).

Đây là điểm mạnh là nền tảng xã hội thuận lợi cho phát triển thể thao. Bên cạnh đó, TP.HCM có lực lượng các liên đoàn, hội thể thao khá đông đảo (34 liên đoàn, hàng trăm câu lạc bộ), đóng vai trò cộng đồng năng động hỗ trợ tổ chức nhiều giải thể thao quần chúng lẫn thành tích cao.

Nhìn từ góc độ môi trường bên ngoài, TP.HCM đang đứng trước những cơ hội và thách thức đan xen. Trong đó, cơ hội lớn nhất là Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM có hiệu lực từ ngày 1.8.2023 trao cho Thành phố thẩm quyền chủ động lựa chọn, kêu gọi và triển khai dự án PPP trong lĩnh vực thể thao.

- Sự cần thiết của việc chuyển đổi mô hình quản trị thiết chế thể thao tại TP.HCM là như thế nào, thưa ông?

Việc chuyển đổi mô hình quản trị thiết chế thể thao không chỉ là mong muốn chủ quan mà đã trở thành một đòi hỏi khách quan, cấp thiết.

Mục tiêu là phải huy động được nguồn lực ngoài ngân sách để cải tạo, nâng cấp cơ sở hiện có; đầu tư xây dựng mới các công trình trọng điểm đáp ứng nhu cầu đến 2035; vận hành toàn hệ thống theo hướng hiệu quả, tự chủ tài chính một phần hoặc toàn phần.

Muốn vậy, mô hình quản trị mới phải tạo được động lực cho khu vực tư nhân và cộng đồng cùng tham gia với Nhà nước.

Do vậy TP.HCM cần nhanh chóng chuyển sang mô hình quản trị hiện đại, kết hợp nhiều thành phần để khai thác vận hành thiết chế thể thao. Đây là bước đi phù hợp xu hướng chung (học hỏi từ quốc tế) và cũng đúng với định hướng chỉ đạo của Thành ủy, UBND TP.HCM về đổi mới, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đẩy mạnh xã hội hóa thể dục thể thao, phát triển kinh tế thể thao.

- Theo ông, nhu cầu chuyển đổi mô hình quản trị các thiết chế thể thao theo hướng hiện đại ở TP.HCM là cần thiết như thế nào?

Nhu cầu chuyển đổi mô hình quản trị các thiết chế thể thao theo hướng hiện đại ở TP.HCM đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết trong bối cảnh nguồn lực công hạn hẹp nhưng đòi hỏi phát triển thể thao ngày càng cao.

Qua phân tích lý luận và thực tiễn, mô hình quản trị 3 bên kết hợp Nhà nước - cộng đồng - doanh nghiệp như một giải pháp mang tính đột phá. Mô hình này tận dụng sức mạnh tổng hợp của khu vực công (chính sách, quy hoạch, giám sát), khu vực tư (vốn đầu tư, công nghệ, quản lý hiệu quả) và khu vực cộng đồng (giám sát xã hội, duy trì mục tiêu phục vụ, thúc đẩy phong trào) để vận hành hiệu quả các cơ sở thể thao.

Kinh nghiệm quốc tế đã chứng minh những lợi ích to lớn của hợp tác đa chủ thể: Vừa huy động được nguồn lực tài chính, vừa đảm bảo tính chuyên nghiệp trong quản trị, đồng thời giữ vững được sứ mệnh phục vụ công ích.

Đối chiếu với định hướng phát triển thể thao TP.HCM, mô hình đề xuất hoàn toàn phù hợp và khả thi khi Thành phố đang có cơ chế chính sách thuận lợi (Nghị quyết số 98), nguồn lực xã hội dồi dào sẵn sàng tham gia và quyết tâm chuyển đổi số mạnh mẽ trong ngành thể thao.

- Theo ông, để triển khai thành công mô hình này thì cần những yếu tố nào?

Để triển khai thành công, nghiên cứu kiến nghị một số điểm mấu chốt: Thứ nhất, sớm ban hành hướng dẫn thực hiện PPP trong lĩnh vực thể thao của TP.HCM, làm cơ sở pháp lý cho các dự án hợp tác.

Thứ hai, chọn một vài công trình thí điểm để thực hiện đấu thầu quản lý, rút kinh nghiệm nhân rộng.

Thứ ba, thiết lập cơ chế giám sát minh bạch với sự tham gia của các bên liên quan nhằm đảm bảo doanh nghiệp vận hành đúng cam kết, phục vụ tốt người dân.

Thứ tư, gắn liền quá trình đổi mới quản trị với chương trình chuyển đổi số: Ứng dụng hệ thống quản lý thông minh để theo dõi hiệu quả theo thời gian thực, công khai cho người dân biết và tương tác.

Cuối cùng, luôn coi trọng công tác truyền thông, đào tạo: Phải tạo sự đồng thuận xã hội về mô hình mới và chuẩn bị kỹ năng cho đội ngũ quản lý chuyển sang tư duy quản trị hiện đại.

Với một lộ trình triển khai đồng bộ các giải pháp trên, TP.HCM hoàn toàn có thể xây dựng một mô hình quản trị thiết chế thể thao kiểu mẫu, vừa phát huy được vai trò kiến tạo của Nhà nước, vừa khơi dậy tiềm năng to lớn từ cộng đồng và doanh nghiệp.

Thành công của mô hình này sẽ không chỉ giải quyết bài toán trước mắt về cơ sở vật chất thể thao, mà còn góp phần đưa thể thao trở thành ngành kinh tế - dịch vụ quan trọng của Thành phố, đóng góp vào sự phát triển năng động, sáng tạo và bền vững của TP.HCM trong giai đoạn hội nhập sâu rộng.

 - Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!