Thành phố Đức tặng nhà miễn phí 2 tuần, mở tiệc mời dân về sống thử

VHO - Từng là biểu tượng của lý tưởng xã hội chủ nghĩa, thành phố Eisenhüttenstadt (Đức) đang đối mặt với nguy cơ vắng bóng cư dân. Để hồi sinh, thành phố này tung ưu đãi hiếm có: ở miễn phí hai tuần, tiếp cận nhà tuyển dụng và hòa mình vào đời sống cộng đồng địa phương.

Thành phố trong phim và ngoài đời

Nếu bạn từng nghe tài tử Tom Hanks nói đến “thành phố Iron Hut” với sự thích thú, đó chính là Eisenhüttenstadt. Khi quay phim gần Berlin vào năm 2011, tài tử Hollywood đã ghé thăm nơi này và bị thu hút bởi kiến trúc “đầy quyến rũ”.

Năm 2014, ông quay lại, mua một chiếc xe Trabant cổ và mang về Los Angeles. “Thực sự đó là một nơi tuyệt đẹp,” ông nhận xét.

Dù vậy, sau hơn ba thập niên kể từ ngày Bức tường Berlin sụp đổ, dân số Eisenhüttenstadt đã giảm hơn một nửa, từ 53.000 xuống chỉ còn khoảng 25.000 người.

“Giới trẻ đã rời đi nhiều để tìm việc làm ở nơi khác,” Thị trưởng thành phố Frank Balzer chia sẻ. “Giờ là lúc chúng tôi phải tìm cách thu hút người mới, để giữ cho thành phố này còn sức sống và các doanh nghiệp còn tồn tại.”

Chiến dịch “thử sống” độc đáo

Chính quyền Eisenhüttenstadt mới triển khai chương trình “Probewohnen” (Thử sống), cho phép người mới hoặc người rời đi nay muốn trở lại được ở miễn phí trong một căn hộ đầy đủ nội thất trong hai tuần vào tháng 9.

Họ sẽ tham quan, gặp gỡ nhà tuyển dụng tiềm năng và hòa mình vào cuộc sống địa phương thông qua các buổi tụ tập Stammtisch ở quán rượu hay đi bộ trong rừng gần biên giới Ba Lan.

Dự án lấy cảm hứng từ các chương trình thành công ở những thành phố Đông Đức khác và có thể mở rộng nếu được đón nhận tích cực. Theo bà Julia Basan, cán bộ phụ trách phát triển kinh tế địa phương, hơn 500 người đã đăng ký chỉ sau một tháng công bố.

“Tôi chưa bao giờ nhận được nhiều cuộc gọi như vậy,” bà nói. Dù không tiết lộ danh tính người nộp đơn, Basan cho biết những người có quốc tịch Đức hoặc châu Âu, đủ điều kiện cư trú và có tay nghề sẽ có cơ hội cao nhất, theo quy định về lao động hiện hành.

Từ quá khứ xã hội chủ nghĩa đến kỳ vọng “xanh”

Eisenhüttenstadt được thành lập vào năm 1950, ban đầu mang tên Stalinstadt. Đây là thành phố đầu tiên được xây dựng hoàn toàn mới tại Đông Đức sau Thế chiến II, với kỳ vọng trở thành hình mẫu lý tưởng cho đời sống công nhân: nơi lao động, sinh hoạt gia đình và các tiện ích xã hội cùng hòa hợp trong một không gian được quy hoạch chỉn chu.

Hạt nhân của thành phố là nhà máy luyện thép khổng lồ, được xây dựng đồng thời với các khu nhà ở, trường học, nhà văn hóa… để phục vụ đội ngũ lao động. Hơn 70 năm qua, ngành thép vẫn là “xương sống” của Eisenhüttenstadt.

Tuy nhiên, sau khi nền kinh tế chuyển đổi và dân số dần sụt giảm, các nỗ lực phát triển những ngành nghề mới thay thế thép hầu như không đạt kết quả. Thành phố đối mặt nguy cơ lụi tàn nếu nhà máy đóng cửa.

Hiện nay, trong khi nhiều khu nhà lắp ghép giá rẻ ở rìa thành phố đã bị dỡ bỏ vì không còn người ở, những dãy nhà tân cổ điển từ thập niên 1950, nơi từng được diễn viên Tom Hanks gọi là “đẹp tuyệt” đã được trùng tu khang trang.

Cây xanh, sân chơi, khoảng trời rộng thoáng… mang lại diện mạo mới, nhưng từ bất cứ điểm nào, người ta vẫn thấy ống khói nhà máy thép nhả khói trắng - biểu tượng bền bỉ và cũng là nỗi lo dài hạn của thành phố.

Nhà máy hiện do tập đoàn thép đa quốc gia ArcelorMittal vận hành, với số lao động chỉ còn khoảng 2.500 người, chưa bằng 1/4 so với thời kỳ đỉnh cao. Tập đoàn này đang dẫn dắt lộ trình chuyển đổi sang sản xuất thép “xanh”, ít phát thải carbon hơn, như một nỗ lực định hình lại tương lai cho Eisenhüttenstadt trong thế kỷ XXI.