Philippines “báo động đỏ” vì tình trạng mù chữ chức năng

VHO - 18 triệu học sinh tốt nghiệp trung học tại Philippines được xác định là mù chữ chức năng, hé lộ khủng hoảng giáo dục sâu sắc và nhu cầu cải cách khẩn cấp của nước này.

Một khảo sát gần đây của Cơ quan Thống kê Philippines (PSA) cho thấy khoảng 18 triệu học sinh tốt nghiệp trung học ở Philippines rơi vào tình trạng "mù chữ chức năng". 

Mù chữ chức năng có nghĩa là một người không thể sử dụng các kỹ năng đọc, viết và tính toán cho sự phát triển của bản thân và cộng đồng.

Theo các nhà lập pháp và chuyên gia giáo dục, cuộc khảo sát cho thấy sự yếu kém mang tính hệ thống trong ngành giáo dục của đất nước và cần phải được giải quyết khẩn cấp trước thực tế này.

Cơ quan Thống kê Philippines (PSA) đã tiết lộ kết quả khảo sát về tình trạng biết chữ của học sinh trung học nước này trong phiên điều trần của Thượng viện vào tuần trước.

Các nhà lập pháp đã xem xét kết quả Khảo sát về Biết chữ Chức năng, Giáo dục và Truyền thông Đại chúng năm 2024 của cơ quan này – một cuộc khảo sát quy mô toàn quốc về trình độ biết chữ cơ bản và chức năng, được thực hiện 5 năm một lần.

Cuộc khảo sát thực hiện vào năm ngoái đã tiến hành ở 572.910 cá nhân từ 177.656 hộ gia đình mẫu trên khắp cả nước.

“Thống kê vào năm 2024 cho thấy có 18 triệu học sinh đã tốt nghiệp cấp 2 và cấp 3 nhưng không biết đọc biết viết. Nghĩa là những học sinh này đã tốt nghiệp hệ thống giáo dục cơ bản, nhưng không biết đọc, không hiểu, thậm chí không hiểu một câu chuyện đơn giản”, Thượng nghị sĩ Philippines Sherwin Gatchalian, Chủ tịch Ủy ban Giáo dục Cơ bản của Thượng viện, cho biết.

Khoảng 79 triệu người được coi là biết chữ chức năng trong bản báo cáo năm 2019, khi thuật ngữ này được định nghĩa là có kỹ năng đọc, viết và tính toán.

Đến năm 2024, định nghĩa này đã được cập nhật, yêu cầu trình độ hiểu sâu hơn, và vì thế số người được đánh giá là biết chữ chức năng đã giảm xuống còn 60 triệu.

Theo ông Gatchalian, điều đó có nghĩa là cứ 5 học sinh, sẽ có một người không thể đọc và hiểu một câu chuyện đơn giản. Đây là tình hình nghiêm trọng trong hệ thống giáo dục của chúng ta hiện nay.

Ông Gatchalian cũng nói thêm rằng trình độ biết chữ của học sinh sẽ phản ánh chính xác hơn về thành tích giáo dục của đất nước và thực sự lo ngại khi nhiều học sinh cấp 2 hoặc 3 vẫn có thể lên lớp nhưng không đạt được những năng lực cơ bản này.

“Điều này không nên xảy ra. Không ai nên tốt nghiệp hệ thống giáo dục cơ bản mà không biết chữ về mặt chức năng”, ông nhấn mạnh, đồng thời thúc giục Bộ Giáo dục chủ động hơn trong việc giải quyết vấn đề này.

‘Thật kinh ngạc’

Số lượng học sinh tốt nghiệp trung học ở Philippines thiếu các kỹ năng đọc hiểu là thông tin “thật kinh ngạc, nhưng không hề quá ngạc nhiên”, theo Đại diện Thành phố Baguio Mark Go, đồng chủ tịch Ủy ban Cải cách Giáo dục của Quốc hội Philippines lần thứ hai (EDCOM 2) cho biết.

EDCOM 2 được giao nhiệm vụ đánh giá và đề xuất cải cách hệ thống giáo dục của đất nước.

“Các vấn đề về khả năng đọc và viết đã thể hiện rõ trong các báo cáo EDCOM 2 và các nghiên cứu đánh giá quốc tế trước đây”, ông Go nói.

Ông Go cũng trích dẫn Chương trình Đánh giá Học sinh Quốc tế của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế công bố năm 2024, trong đó Philippines đạt điểm trung bình là 14 về tư duy sáng tạo, thấp hơn nhiều so với chuẩn mực toàn cầu là 33.

Trong khi đó, báo cáo năm 2022 của Ngân hàng Thế giới về tình trạng nghèo đói trong học tập cho thấy 91% học sinh Philippines không có khả năng đọc và hiểu một văn bản đơn giản ở độ tuổi lên 10, trong khi Singapore chỉ ở mức 3%.

"Tất cả các nghiên cứu đều chứng minh một cách độc lập rằng Philippines đang gặp khủng hoảng giáo dục, với khoảng cách lớn giữa chất lượng giáo dục của đất nước và các nước láng giềng", ông Go nhấn mạnh.

Theo ông, tỷ lệ thống kê này rất đáng lo ngại vì ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh toàn cầu của đất nước trong xuất khẩu lao động so với các nước láng giềng.

“Thật đáng buồn là trẻ em Philippines lại tụt hậu rất xa về năng lực cần thiết để xây dựng các kỹ năng nền tảng trong cuộc cạnh tranh toàn cầu. Nền tảng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề cần phải được truyền đạt cho trẻ em ngay từ khi chúng bắt đầu đi học”, ông nói.

Vấn đề đã trở nên trầm trọng hơn do “mất mát về kiến thức” trong đại dịch và không được tiếp cận công nghệ để thực hiện học tập từ xa.

Vì vậy, một lần nữa, việc phá vỡ vòng luẩn quẩn của đói nghèo là rất khó nếu chúng ta gặp vấn đề trong giáo dục, đặc biệt là mức độ đánh giá trình độ biết chữ cơ bản và trình độ biết chữ chức năng của học sinh kém.

Ông Gatchalian cũng nói rằng trước tiên phải giải quyết tình trạng mù chữ tại địa phương, bằng cách hoặc phân bổ nguồn lực quốc gia để có thể tăng cường tình trạng này.

Trong khi đó, Philippine Business for Education, một nhóm ủng hộ cải cách giáo dục, đã kêu gọi các ứng cử viên bầu cử giữa nhiệm kỳ đặt giáo dục vào trọng tâm.

Người dân Philippines sẽ đi bỏ phiếu vào ngày 12.5.

"Đã đến lúc để thúc đẩy các chương trình giáo dục hiệu quả hơn. Chúng tôi kêu gọi các ứng cử viên trình bày các kế hoạch cụ thể và các giải pháp thực tế để giải quyết cuộc khủng hoảng giáo dục", Giám đốc điều hành Philippine Business for Education Hanibal Camua cho biết.