NATO họp thượng đỉnh giữa căng thẳng Trung Đông và sức ép từ Tổng thống Trump

VHO - Theo tờ Politico, lãnh đạo các nước thành viên NATO đã có mặt tại Hà Lan tham dự hội nghị kéo dài hai ngày, với mục tiêu tăng cường đoàn kết nội khối và tránh phát ngôn gây chia rẽ từ phía Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Dù chương trình làm việc được rút gọn, chỉ gồm một phiên họp chính thức và buổi tiệc tối do Hoàng gia Hà Lan chủ trì, nhưng một số nhà ngoại giao châu Âu vẫn bày tỏ lo ngại trước tính khó đoán trong cách tiếp cận của ông Trump. Một quan chức khu vực nhận định: “Điều quan trọng nhất là giữ mọi thứ ngắn gọn, trật tự và tránh bị xáo trộn”.

Mặc dù không nằm trong chương trình nghị sự chính thức, nhưng diễn biến tại Trung Đông vẫn tác động đáng kể tới bầu không khí hội nghị. Các cuộc không kích do Mỹ và Israel tiến hành nhằm vào ba cơ sở hạt nhân của Iran đã làm dấy lên nhiều lo ngại và trở thành chủ đề được lãnh đạo các nước đề cập trong các cuộc thảo luận bên lề. Một nhà ngoại giao châu Âu nhận định: "Iran sẽ là một trong những vấn đề lớn tại hội nghị lần này".

Một trong những nội dung trọng tâm được thảo luận là việc tăng chi tiêu quốc phòng của các nước thành viên. Theo thông tin từ phía Mỹ, NATO đã đạt được đồng thuận về mục tiêu nâng mức chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP vào năm 2035. Trong đó, 3,5% dành cho các hạng mục truyền thống như vũ khí và lực lượng quân đội, còn 1,5% cho các lĩnh vực bổ trợ như an ninh mạng và hạ tầng phục vụ di chuyển quân sự. Tây Ban Nha đã đạt được một số điều khoản linh hoạt trong triển khai cam kết này.

Đại sứ Mỹ tại NATO, ông Matthew Whitaker, tuyên bố: “Nhờ sự lãnh đạo mạnh mẽ của Tổng thống Donald J. Trump, NATO đang đi đúng hướng để thực hiện cam kết lịch sử này”.

Về vấn đề Ukraine, Tổng thống Volodymyr Zelensky dự kiến tham dự buổi tiệc tối khai mạc, song không góp mặt tại phiên họp kín giữa các nguyên thủ vào ngày hôm sau - đánh dấu thay đổi so với các hội nghị NATO trước đây. Thay vào đó, một cuộc họp cấp Bộ trưởng Ngoại giao trong khuôn khổ Hội đồng NATO - Ukraine sẽ được tổ chức.

Hỗ trợ quân sự cho Ukraine sẽ được tính vào ngân sách quốc phòng của các quốc gia thành viên NATO. Tuy nhiên, hội nghị không đạt được bước tiến cụ thể nào liên quan đến lộ trình gia nhập NATO của Kiev. Dù tuyên bố chung khẳng định lộ trình gia nhập của Ukraine là không thể đảo ngược, nhưng giới quan sát cho rằng đây chủ yếu mang tính hình thức.

Một quan chức Đức cho biết: “Việc duy trì ủng hộ nhất quán từ toàn bộ 32 quốc gia thành viên là mục tiêu quan trọng nhất của hội nghị lần này”.

Với nhiều lãnh đạo NATO, thành công lớn nhất tại hội nghị năm nay không nằm ở các kết quả cụ thể, mà ở việc bảo đảm Tổng thống Trump tiếp tục tham gia và không rút khỏi tiến trình đối thoại - điều từng xảy ra tại hội nghị NATO năm 2018 ở Brussels.